پرستوها پیام آوران نوروز در سیستان

به گزارش خبرگزاری برنا از سیستان و بلوچستان ،در هر منطقه ای سال نو با یک پیش درآمد آغاز میشود که این پیش درآمدها طبیعی است.در سیستان حضور پرستوها و وزش دو باد،آمدن نوروز را بشارت میدهند.

باد پلپلاسی و باد پنجکه(نام طائفه ای قدیمی در زابل)

باد پلپلاسی:

حضور پرستوها پس از زمستان در اوایل اسفند ماه نشانگر اعتدال هوا در سیستان می باشد پرستوها همیشه در اول زمستان سیستان را ترک و به نقاط گرمسیر کوچ میکنند و در اسفند هر سال به سیستان برمیگردند. چون اعتدال هوا در این منطقه از اوایل اسفند ماه شروع میشود.

مهاجرت پرستوها از نقاط گرمسیر اصولا حدود یک ماه زودتر از آغاز بهار است.بنابراین سیستانی ها میدانند که سرما تقریبا تمام شده است. اما ناگهان در هفتم اسفند ماه بادی سرد میوزد که یک هفته طول میکشد به گونه ای که پرستوها را در اتاق ها زندانی میکند.مردم به این بادمیگویند(باد به خانه کردن پلپلاسی ها) پرستوها در سیستان داخل اتاق ها لانه میکنند و حضور انسانها مانع لانه کردن آنها نمیشود اصولا این لانه در قسمت سقف اتاق یعنی اطراف بادگیر می باشد. اما از زمانی که اتاقهای طاق ضربی را تیرآهن و آجر از صحنه خارج کرد پرستوها هم رو به ویرانه ها رفتند تا طاق ضربی گیر بیاورند و لانه بسازند.

حرکت دیگر پرستوها پس از آمدن پرواز کردن روی نهرها و رودخانه هاست که آنها موقع پرواز یه بالشان را به آب میزنند یعنی به انسانها میگویند آب دارد گرم میشود. بنابراین حضور این مهمانان نوروزی از طرف مردم با استقبالی گرم روبرو میشود وهیچکس مزاحم این پرندگان که در حقیقت سفیران فصل بهار هستند نمیشود.(یادش بخیر با اینکه خونه ننه ام تو شهر بود ولی همیشه توش پرستو بود)

باد پنجکه:

باد پنجکه در فاصله۲۴ تا ۲۸ اسفند میوزد و اصولا یه روز بیشتر طول نمیکشد در سالهای خیلی دور در اواخر اسفند ماه عده ای از مردم برای زیارت در گذشتگان به گورستان رفته بودند. چون دیده بودند که صبح هوا آفتابی و گرم هست لباس گرم با خود نبرده بودند. در بعدازظهر ناگهان هوا سرد و طوفانی میشود و سرما به قدری شدت می یابد که تعدادی از این افراد از سرما تلف میشوند.وگویا پنجکه نام طایفه افراد تلف شده بود که این باد آخر اسفند به نام آنها ثبت میشود.لازم به یادآوری است که در سیستان هر موقع باد بیاید هوا سرد میشود حتی اگر این باد در فروردین ماه باشد. چنان که سیستانی ها این مثل قدیمی را از یاد نمی بردند(بعد نوروز چل کنده بسوز چه شو بشه چه روز) البته درششم،دوازدهم،و هیجدهم فروردین ماه هم بادهای ملایمی میوزد که به آن ششکهای نوروزمیگویند. قابل ذکر است که هموطنان زرتشتی ما قبل از عید نوروز یعنی در اسفند ماه دو پنجکه دارن: پنجکه کوچک و پنجکه بزرگ ده روز مانده به تحویل سال پنجکه کوچک آغاز میشود یعنی از روز بیستم اسفندماه که این روز در گاه شماری زرتشتیان روز اشتارایزد است. که تا ۲۴ اسفند ماه ادامه دارد.هموطنان زرتشتی مثل بقیه افراد خود را برای نوروز آماده میکنند پنج روز آخر سال را پنجکه بزرگ نام دارد یعنی روز همکاری مردم. در این روز همسایه ها و اقوام برای کلوچه و شیرینی و سایر خوراکی های نوروزی دور هم جمع میشوند و هر روز به خانه یکدیگر میروند و همکاری میکنند. و این پنج روز آخر سال گاهبنار پنجه هست که ماه گاتابیو نام دارد. یعنی آفرینش از سوی خداوند بر روی زمین. شاید هم این باد پنجکه سیستان همان بادی باشد که در ایام پنجه بزرگ از روز ۲۵ تا پایان روز۲۹ اسفند می وزد.