زنگ‌هایی که برای سرطان به‌صدا در می‌آیند

به گزارش خبر گزاری برنا در هرمزگان، مهندس «آرمین روشن قیاس» کارشناس صنایع پلیمر در خصوص تأثیر ظروف پلاستیکی در سلامت انسان گفت: امروزه به‌علت رشد روزافزون زندگی شهری و کمبود وقت در برآوردن نیازهای روزمره تقاضا برای استفاده از ظروف یکبار مصرف پلاستیکی به خاطر مواردی از جمله قیمت پائین و دسترسی سریع به آن جزئی از زندگی روزانه مردم شده است. وی افزود: برای مثال استفاده از این ظروف سال‌هاست که بر سر سفره‌های مهمانی، جشن و مسافرت‌ها همراه مردم است.

روشن قیاس ادامه داد: طبق آماری که در سایت دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی آمده است، ایران جزو 10 کشور اول در زمینه مصرف ظروف پلاستیکی است و این درحالی است که در گزارش خبرگزاری سرویس محیط‌زیست ایسنا سالانه بیش از 2 میلیون تن مواد پلاستیکی به‌ویژه ظروف پلاستیکی یک بارمصرف، مصرف می‌شود.

این کارشناس پلیمر با اشاره به این‌که این آمار  زنگ خطر را در ابتدا برای سلامت خود ما و پس از آن برای محیط‌زیست به صدا در آورده است، خاطر نشان کرد: پایه سازنده ظروف یکبار مصرف آن‌ها مواد پلیمری است.

و� تصریح کرد: استفاده نادرست از این مواد می‌تواند سلامت مردم را به خطر بیندازد. این مواد در زمان تماس با حرارت به‌ویژه  گرمای مواد غذایی یک آستانه تحمل دمایی دارند و اگر از حد استاندارد بیشتر باشد، باعث آزاد شدن  مواد آلی و ترکیبات شیمیایی به‌خاطر  افزودنی‌های موجود در این  پلاستیک‌ها می‌شود که با اضافه شدن این ترکیبات به مواد غذایی پس از مصرف وارد بافت‌های بدن شده و از آن جایی که بیماری‌های ناشی از این ظروف دیر تشخیص داده می‌شوند و حتی در صورت تشخیص به‌راحتی درمان‌پذیر نیستند.

روشن قیاس افزود: به‌عنوان مثال ظروفی که با ماده پلاستیکی پلی‌استایرن ساخته شده‌اند، توانایی تحمل دمایی آن تا  65 درجه  سانتی‌گراد است و ایرن نوعی پلاستیک شفاف و شکننده بوده و با شعله تولید دود می‌کند. از این ظروف بیشتر برای مواد نوشیدنی پلی است اسیدی و چرب مانند نوشابه و کاکائو استفاده می‌شود.

وی ادامه داد: نوعی پلاستیک مات و غیرشکننده هم وجود دارند که با شعله آبی و زرد می‌سوزند و هنگام سوختن چکه می‌کنند. از این ظروف برای نگهداری انواع روغن‌ها، لبنیات و موادی از این دست استفاده می‌شود.

این کارشناس پلیمر استان با بیان این‌که افزایش دما بیش از این مقدار مواد شیمیایی موجود در آن را آزاد کرده که بسیار مضر و خطرآفرین است حال آن‌که بسیاری از مردم غذاهای گرم خود را در این ظروف نگهداری می‌کنند، خاطرنشان کرد: به طورکلی می‌توان گفت براساس عقیده بسیاری از کارشناسان، پزشکان و محققان حوزه تغذیه علت نامناسب‌ بودن ظروف یکبار مصرف پلاستیکی ناتوانی در تحمل دمایی و مقاومت پائین آن که باعث ایجاد واکنش‌های شیمیایی بوده و با آزاد کردن گازهای  سمی و مخلوط شدن این گازها با مواد غذایی که بسیار خطرناک بوده خطر ابتلا به انواعی از بیماری‌ها از جمله سرطان را در مردم افزایش می‌دهد.

روشن قیاس ادامه داد: با توجه به این مشکلات در دهه 80 میلادی کشورهای اروپایی و آمریکا بر آن شدند تا تحقیقاتی در این زمینه انجام داده و مواد دیگری را جایگزین این مواد شیمیایی کنند و از آن زمان بود که تحقیقات بر روی مواد پلیمری گیاهی که امروزه با نام ظروف یک‌بار مصرف گیاهی سبز می‌شناسیم آغاز شد.

وی گفت: آمریکا به‌عنوان نخستین تولیدکننده این مواد است و پس از آن در سال‌های 2003 تا 2004 کشورهای آلمان، ایتالیا و انگلستان هم توانستند وارد این عرصه شوند.

وی تصریح کرد: پایه سازنده این ظروف گیاهی نشاسته است، یعنی هر نوع نشاسته‌ای می‌تواند به کار گرفته شود برای مثال آمریکا از نشاسته ذرت و  انگلستان از نشاسته سیب‌زمینی استفاده کردند. نشاسته را در  این  مورد با افزودن موادی مانند موم عسل، روغن گیاهی، فیبر سلولز و ... که هرکدام  باعث بهبود خواص نشاسته می‌شوند، ارتقا می‌دهند. مثلاً فیبر سلولز استحکام نشاسته و موم عسل باعث نرم شدن آن می‌شود.

روشن قیاس در ادامه با اشاره به اینکه در کشور ما نیز به جهت فراوان بودن نشاسته ذرت از این تکنیک استفاده شده است، گفت: ظروف یکبار مصرف گیاهی در مقابل واکنش‌های شیمیایی و حرارت زیاد و غذاهای گرم مقاوم بوده و  بسیار سالم‌تر از ظروف دیگر هستند و با توجه به ترکیبات سازنده طبیعی می‌توانند سلامت را برای مردم به ارمغان آورند. اگر بخواهیم یک مقایسه ساده بین ظروف یکبار مصرف گیاهی و پلاستیکی داشته باشیم به موارد زیادی برمی‌خوریم.

وی توضیح داد: ظروف گیاهی در مقایسه با ظروف پلاستیکی از تحمل دمایی زیادتری برخوردارند و حتی می‌توان از آن‌ها در مایکروفر استفاده کرد و دامنه تحمل دمایی بین 20 تا 100درجه سانتی‌گراد را به  راحتی تحمل می‌کنند حال این‌که ظروف پلاستیکی شیمیایی مانند پلی استایرن با افزایش دما بیش از 65 درجه سانتی‌گراد باعث آزاد شدن مواد شیمیایی و سمی می‌کنند. ظروف گیاهی پس از 6 ماه در محیط‌زیست تجزیه می‌شوند حال آن‌که امروزه ما بحران آلودگی محیط زیست مواجه هستیم و مواد پلاستیکی سالیان سال بدون تجزیه در محیط‌زیست باقی می‌مانند و برای تجزیه به بازه زمانی در حدود 300 – 500 سال نیاز دارند.

کارشناس پلیمر با اشاره به این‌که ظروف گیاهی هیچ گونه وابستگی به مواد مضر پلاستیکی و پایه نفتی ندارند بلکه بیشتر نیازمند توسعه در صنعت کشاورزی هستند، تصریح کرد: با توجه به مطالبی که بیان شد امروزه دیگر نمی‌توان نقش ظروف یک‌بار مصرف را در زندگی انسان نادیده گرفت و می‌توان گفت که تقریباً اکثر موارد مصرفی مرد را با خود درگیر کرده است.

وی افزود: از طرفی هم مواد پلاستیکی محیط‌زیست ما را محاصره کرده و به‌علل استفاده بیش از حد از آن‌ها امروزه عامل بزرگترین مشکلات زیست‌محیطی هستند که به سبب آلودگی محیط زندگی و آسیب رساندن به انسان و دیگر موجودات زنده  هم‌چنین تأثیرات کوتاه مدت هم‌چون انواع بیماری‌های صعب‌العلاج مانند انواع سرطان‌ها و بلند مدت هم‌چون تغییرات ژن در نسل‌های آینده خواهد بود.

روشن قیاس خاطرنشان‌ کرد: با تمام این گفته‌ها و ناگفته‌های موجود باید کوشید تا با اطلاع‌رسانی شفاف در خصوص ظروف گیاهی و پلاستیکی برای مردم نوعی فرهن� مصرفی را ایجاد کرد که با استفاده درست از وسایل باکیفیت درست، سلامتی خود وخانواده‌شان را بیمه‌ کنند. 

به امید آن که با افزایش سطح دانش و فرهنگ بتوان ظروف یک‌بار مصرف گیاهی را جایگزین 100درصدی ظروف پلاستیکی کرد.