لزوم تشکیل کلاس‌های آموزش دوران بارداری برای آقایان/ آنچه مردان باید در مورد بارداری بدانند

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری برنا؛ در بسیاری از کشورهای دنیا علاوه بر کلاس‌های آموزشی برای خانم‌های باردار، برای همسران آنها نیز کلاس‌هایی برای آموزش در زمینه رفتار با همسر باردار خود، نگهداری از نوزاد و حتی آشپزی و ماساژ ارائه می‌شود که شرکت در این کلاس‌ها گاه الزام قانونی دارد. در کشور ما اما نقش پدر در این دوران هم از سوی خانواده و هم جامعه و سیاست‌گذاران سلامت مغفول مانده است.

خبرنگار اجتماعی خبرگزاری برنا در این زمینه با متخصص زنان و زایمان به گفتگو نشسته است.

دکتر صفیه عشوری‌مقدم با اشاره به تأثیر عادات غذایی و رفتاری هم مرد و هم زن پیش از بارداری گفت: همانطور که به خانم‌ها آموزش می‌دهیم که مثلا از سه ماه قبل بارداری برای داشتن فرزندی سالم در آینده داروهای خاصی را مصرف کنند، به آقایانی که قصد فرزنددار شدن دارند هم باید تأکید کنیم از یک‌سری عادات غذایی یا رفتاری نامناسب، مصرف برخی داروها و همچنین عادت‌هایی مانند کشیدن سیگار و مصرف الکل پرهیز کنند. ثابت شده مصرف الکل می‌تواند روی اسپرم‌ها اثر بگذارد، در نتیجه بر باروری و سلامت جنین هم موثر است.

این متخصص زنان و زایمان، نقش آقایان در این مرحله را بسیار پررنگ و موثر دانست و اظهار داشت: از همان هفته‌های اول بارداری شاهد تغییرات هورمونی در خانم‌ها هستیم که ممکن است تغییراتی در خلق و خو، خواب، عادات غذایی و رفتاری او ایجاد شود که خانم‌ها را تحریک پذیر کند به طوری که کم حوصله‌تر و کم صبرتر شده و با کوچک‌ترین تحریکی، عصبانی یا ناراحت شوند. ممکن است تهوع شدید داشته باشند که کیفیت زندگی آنها را پایین می‌آورد تا جایی که هیچ کاری را نمی‌توانند انجام دهند. یک مرد باید از همه این مسائل و تغییرات هورمونی و خلق و خویی همسر خود آگاه باشد و آنها را با بدرفتاری و سرکشی یکسان نپندارد و بداند این تغییرات گذرا هستند و لازم است برای پشت سر گذاشتن این مرحله، همسر او نیاز به حمایت دارد. گاهی لازم است این خانم چند روزی آشپزی نکند زیرا بوی غذا ممکن است آزاردهنده باشد و تهوع آنها را تحریک کند و شاید لازم باشد بعضی از غذاها کاملا حذف شود.

وی افزود: در شرایط دیگری ممکن است خانم در ناحیه لگن یا رحم درد داشته باشد که این امر نگرانی‌های کاری و شغلی به همراه دارد. نه تنها خانمی که شاغل است بلکه خانمی که خانه‌دار است هم فعالیت‌هایی در منزل دارد و این دردها و مشکلات بارداری ممکن است مانع انجام وظایف کامل زن شود و این دل نگرانی‌ها روی زندگی مشترک اثر می‌گذارد و همسر او باید به این دغدغه‌ها و تغییرات آگاه باشد و همین که به خانم باردار خود بگوید «می‌دانم شرایط تو چگونه است و لازم نیست مثل قبل همه وظایف خود را انجام دهی یا من به تو کمک می‌کنم» ارزش فراوانی دارد.

همچنین لازم است آقایان برخی عادات خود را تعدیل کرده یا کنار بگذارند، مانند سیگار کشیدن که دود آن حین بارداری هم به زن باردار و هم جنین آسیب وارد می‌کند. مصرف برخی داروها، روان‌گردان‌ها و مواد الکلی توسط پدر در دوران بارداری می‌تواند باعث خشونت‌هایی در خانواده شود.

عشوری‌مقدم به آگاهی جنسی در دوران بارداری نیز اشاره کرد: در بارداری‌های معمولی کم خطر، رابطه جنسی طی بارداری مخاطره‌ای ایجاد نمی کند. البته رابطه جنسی در ماه آخر بارداری‌های بی‌خطر و کم‌خطر هم بهتر است تا حد امکان انجام نشود اما در صورت داشتن سابقه سقط جنین یا زایمان زودرس یا مشاهده لکه بینی، درد یا جفت سر راهی طی بارداری، باید رابطه جنسی محدود شود و آقایان باید به این مسئله آگاهی داشته باشند و توصیه پزشک را به دقت اجرا کنند.

وی نقش مرد را محدود به دوران بارداری ندانست بلکه زمان زایمان و پس از آن نیز لازم است آقایان در زمینه مراقبت از همسر و فرزند خود آموزش ببینند: خانم باردار در مورد نحوه و زمان زایمان نگران است و باید حس کند همسرش در تمام این موارد می‌تواند درکش کند و حتی ثابت شده اگر پدر در زمان زایمان کنار مادر باشد، سطح دردهای زایمانی کاهش می‌یابد.

در برخی فرهنگ‌ها به غلط چنین تصور می‌شود که نگهداری از فرزند مربوط به خانم‌هاست و آقایان هیچ نقش و وظیفه خاصی در این زمینه ندارند، در حالی‌که برعکس این قضیه است و تأثیر و نقش آنها کمتر از نقش مادر نیست.

کلاس‌های آموزش بارداری برای خانم‌ها به انداره کافی تشکیل می‌شود. آموزش سلامت بارداری، زایمان و شیردهی در این کلاس‌ها ارائه می‌شود، اما از مسئله حضور و نقش آقایان غافل شده‌ایم. کلاس‌های ویژه‌ای هم باید برای آموزش آقایان تشکیل شود، چه به صورت کلاس‌های رسمی و آموزش چهره به چهره در مراکز درمانی با کمک وزارت بهداشت و سایر ارگان‌ها و چه از طریق رسانه‌ها این آموزش‌ها به آقایان داده شود تا نقش و وظیفه خود در دوران پیش از بارداری، حین بارداری و پس از زایمان و فرزندپروری را بدانند.

این آموزش‌ها نه به صورت کلی بلکه با جزئیات و به صورت دقیق باید ارائه شود تا مادر هم بتواند این دوران را با آرامش طی کند و پس از زایمان نیز استراحت بیشتری داشته باشد و روز بهتری را سپری کند که نتیجه مثبت حاصل از آن کل خانواده را در بر می‌گیرد.