چه مناطقی از بدن در معرض هوای آلوده بیمار می‌شوند؟/ هوای داخل خانه آلوده‌تر است

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری برنا؛ آلودگی هوا با توجه به پیامدهای زیانبارش به یکی از ملموس‌ترین معضلات زیست ‌محیطی تهران تبدیل شده‌ است. آمارها نشان می‌دهد در روزهای تشدید آلودگی هوای تهران، شمار بیماران تنفسی تا «۶۰ درصد» افزایش پیدا می‌کند.

بیشترین عامل مرتبط با تشدید بیماری‌های سیستم قلبی، عروقی و ریوی، افزایش آلاینده‌های دی اکسید گوگرد، ذرات معلق و منواکسید کربن است، به طوری که «آلودگی هوا در تهران به طور متوسط موجب کاهش 5 سال از عمر تهرانی‌ها شده است».

بنابر نظر برخی از کارشناسان محیط زیست، نخستین زنگ خطر جدی دربارهی آلودگی هوای تهران در سال ۱۳۷۴ به صدا درآمد.

در آن هنگام نزدیک به یکصد نفر از کارشناسان و مدرسان محیط زیست، جغرافیا و شهرسازی در پی نشستی در سالن اجتماعات پارک شهر تهران، متنی موسوم به بیانیه «هوای تهران ۷۴» منتشر کردند که در آن برای نخستین بار از آلودگی هوای پایتخت به عنوان یک «بحران ملی» که راه مقابله با آن «عزم ملی» است، نام برده شد.

اما تهران این روزها حالش خوب نیست، آذرماه 98 بیشتر روزهایش آلوده بود، در روزهای آغازین دی ماه نیز گویا قرار است این روند ادامه دار شود تا جایی که نفسش بند آید. 

در این رابطه با امیرهوشنگ جلالی، متخصص گوارش و غدد در خصوص تاثیرات آلودگی هوا بر سلامت انسان گفت‌وگو کردیم که در ادامه می‌خوانید. 

 هوای آلوده و سکته قلبی

جلالی در ابتدا با بیان اینکه آلودگی هوا خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را تا چند برابر افزایش می‌دهد، گفت: آلودگی هوا سبب افزایش احتمال بروز سکته‌های قلبی تا چهار برابر در افراد می‌شود و این احتمال دستکم تا دو هفته پس از پایان آلودگی هوا به قوت خود باقی خواهد ماند.

او ادامه داد: آلودگی هوا قادرند با برهم زدن نظم عملکرد قلب، موجب بروز ضربان‌های نابجا و ایجاد اختلال در ضربان قلب شوند. همچنین سایر دستگاه‌های بدن انسان نیز از طریق سیستم تنفسی، آلودگی‌ها را وارد ریه می‌کنند و به‌طور مستقیم عامل انتقال این ذرات و آلودگی به جریان خون می‌شوند که برای سلامتی بسیار مضر است.

هوای آلوده و بیماری تنفسی

این متخصص با تاکید بر اینکه دستگاه تنفسی از جمله ارگان‌های مختلف بدن است که با ذرات معلق در هوا ارتباط مستقیم دارد، تصریح کرد: آلودگی هوا می‌تواند سبب تشدید بیماری‌های تنفسی در افراد مبتلا و یا ایجاد برخی بیماری‌های تنفسی در افراد سالم جامعه شود.

هوای آلوده و آلرژی

جلالی به خطر ابتلا به آلرژی در افراد اشاره کرد و گفت: در زمان آلودگی هوا ساختار گرده گیاهان معلق در هوا که در شرایط عادی آلرژی‌زا نیستند، ممکن است، تغییر یابد و آلرژی‌زا شود؛ در این شرایط افرادی که آلرژی نداشته‌اند نیز ممکن است به دلیل تغییر ساختار گرده‌ها نسبت به آنها آلرژی پیدا کنند.

این پزشک اضافه کرد: بر اساس نتایج تحقیق انجمن آسم و آلرژی ایران، 35 درصد کودکان در کلان شهر تهران دارای علائم بیماری آسم هستند.

او افزود: به دلیل اینکه ساکنان شهر بیشترین عمر روزانه خود را در محیط‌های سرپوشیده می‌گذرانند و از سوی دیگر غلظت آلودگی هوا در محیط‌های سرپوشیده در شرایط آلودگی هوا نسبت به محیط‌های باز به دلیل عدم جریان هوا و تهویه مناسب، بیشتر است، علائم مشکلات تنفسی این افراد دائم درحال افزایش است.

این متخصص در ادامه افزود: آمار جهانی نشان می‌دهد آسم‌های آلرژیک روز به روز در سراسر دنیا به‌ویژه در کشورهای توسعه یافته و درحال توسعه، روبه افزایش است؛ بر اساس این آمار تعداد مبتلایان به آلرژی در ایران در مقایسه با سایر کشورها، درحد متوسط است.

هوای آلوده و بیماری‌های چشم 

جلالی به سوزش و آبریزش چشم‌ها در روزهای آلوده اشاره و عنوان کرد: چشم‌ها ازجمله اندام‌های خارجی بدن هستند که در زمان آلودگی هوا در معرض مستقیم با ذرات آلاینده قرار می‌گیرند و دچار مشکلات زیادی همچون سوزش و آبریزش می‌شوند. البته آلودگی هوا عارضه خطرناکی برای اجزای داخلی چشم‌ها ندارد ولی سطح چشم در ناحیه قرنیه و پلک‌ها را ملتهب می‌کند و سبب سوزش، آبریزش و قرمزی چشم‌ها می‌شود.

به گفته وی، همچنین آلودگی هوا به ویژه ذرات معلق منجر به تولید ماده‌ای می‌شود که برای چشم افراد به ویژه افراد میانسال و کهنسال خطرناک است.

هوای آلوده و مشکلات پوستی

جلالی به مشکلات پوستی و آلرژیک بدن اشاره کرد و گفت: هوای آلوده دارای ذرات هیدروکربن، گوگرد و ذرات معلق است که پوست به ویژه پوست کودکان و افراد مسن را تحریک می‌کند و در این میان قسمت‌هایی مانند پوست سر، دست‌ها و صورت به ویژه دور چشم‌ها بیشتر از سایر نقاط بدن آسیب می‌بیند.

او ادامه داد: تیرگی و بسته شدن روزنه‌های سطح پوست، خشکی پوست، خارش، اگزمای دست و صورت، اگزمای پلک، کهیر،تشدید جوش‌های آکنه‌ای صورت، خشکی حاشیه لب‌ها و بینی و نمایان شدن لکه‌های تیره در سطح پوست از جمله مشکلاتی است که در شرایط آلودگی هوا بروز بیشتری پیدا می‌کند. همچنین بروز چین و چروک و پیری زودرس پوست به دلیل تولید رادیکال‌های آزاد در هوای آلوده و ریزش مو از دیگر عوارض ناشی از آلودگی هوا به شمار می‌رود.

هوای آلوده و ابتلا به سرطان

این پزشک عنوان کرد: افرادی که در مناطق دارای آلودگی هوا زندگی می‌کنند، حدود 20 درصد بیشتر از افرادی که در هوای پاک زندگی می‌کنند با احتمال ابتلا به سرطان ریه مواجه هستند. ذرات ریز ناشی از آلودگی هوا که باعث تحریک ریه‎ها و التهاب آن‎ها می شود، یک عامل خطر ساز برای بروز سرطان ریه است. بعلاوه شواهد بسیاری وجود دارد که قرار گرفتن در معرض ذرات ریز هوا می‌تواند سبب التهاب ریه‌ها و آسیب زدن به DNA افراد شود.