وجود اجتناب ناپذیر زلزله در ایران

زلزله بامداد جمعه ۱۹ اردیبهشت ۱۳۹۹ هم بعد از چند روز به دست فراموشی سپرده می‌شود دقیقاً همانند زلزله ۲۹ آذر ۱۳۹۶ ملارد! چرا عادت داریم بعد از وقوع بحران صرفاً برای چند روز به فکر چاره باشیم که توجه به خطر زمین لرزه بسیار مهم است؟!

متاسفانه تعدادی مصدوم و دو نفر فوتی به علت فرار کردن و ترس ناشی از رخداد زلزله روز جمعه ۱۹ اردیبهشت گزارش شده است. اما چرا؟! اگر در هنگام شروع لرزش خیلی نزدیک به درب خروجی باشید فقط و فقط در حد یک الی دو ثانیه فرصت دارید تا به سمت بیرون از خانه بروید پس عملاً خروج امکان‌پذیر نیست. فرار کردن و سراسیمه دویدن در راه پله احتمال مصدومیت‌های شدید را بالا می‌برد و بسیار خطرناک است. پس تنها راه این است که قبل از وقوع زلزله مکانی امن را در چند نقطه از خانه برای پناه‌گیری صحیح در نظر بگیرید.

زلزله ۷/۳ ریشتری ۲۱ آبان ۱۳۹۶ در سر‌پل ذهاب کرمانشاه و تصاویری که منتشر شد به ما نشان داد برخلاف تصور غلط جامعه ساختمان‌های زیادی بود که آوار نشده اما نماها و دیوارهای خارجی به دلیل اجرای ضعیف و استفاده از مصالح نامناسب فرو ریختند و آسیب‌های شدیدی دیدند و خرابی‌های زیادی را به بار آوردند. معمولاً هر زلزله بزرگ و البته تلخی که اتفاق می‌افتد درس‌های فراوانی به ما می‌دهد. زلزله سرپل ذهاب و مشاهده خرابی‌های ناشی از آن، این موضوع را به اعضای محترم کمیته تدوین مقررات ملی ساختمان یادآوری کرد که صرفاً سالم ماندن تیر، ستون، سقف و فرو نریختن ساختمان ملاک اجرای صحیح سازه نیست بلکه توجه ویژه به نماها، دیوارهای خارجی و اجزای غیر سازه‌ای بسیار ضروری است. بنابراین پیوست ششم استاندارد ۲۸۰۰ با عنوان «طراحی لرزه‌ای و اجرای اجزای غیر سازه‌ای معماری» ابلاغ و استفاده از آن اجباری شد.

از جمله مسائل آزاردهنده در زمان رخداد چنین حوادثی، اظهارنظرهای شتاب‌زده و غیرکارشناسی توسط برخی از مسئولین مدیریت بحران و همچنین پخش شایعات و اخبار کذب فراوان توسط افراد سودجو و کانال‌های غیر معتبر است. پس باید دقت داشته باشیم به دور از هیجان، اخبار را از منابع موثق دنبال کرده و به سرعت هر مطلبی که منتشر می‌شود را قبل از جستجو و تحقیق باور نکنیم تا موجب بروز ترس و اضطراب در جامعه نشویم.

آن چیزی که حقیقت دارد وجود اجتناب ناپذیر زلزله در این سرزمین پهناور است. قطعاً این زلزله آخرین لرزشی نخواهد بود که به وقوع پیوسته است. پس باید با این پدیده کنار بیائیم و تمامی اعضای خانواده و جامعه آموزش‌های لازم در باب روش‌های صحیح مقابله با زمین لرزه را فرا بگیریم. ذکر این نکته نیز مهم است به جای آن که بعد از وقوع بحران نظر بدهیم، همه چیز را زیر سوال ببریم، با هر حادثه ای شوخی کنیم! قبل از وقوع بحران به فکر پیشگیری بوده و مطالبه‌گر باشیم و از سازنده‌ها، مالکین و مسئولین مربوطه قاطعانه درخواست داشته باشیم تا با وجدانِ کاری ساختمانی ایمن و مناسب طراحی و اجرا کنند همانطوری که در استاندارد ۲۸۰۰ اشاره شد که ساختمان‌های مسکونی محل زندگیِ ما در زلزله‌ای با احتمال وقوع ۱۰ درصد در ۵۰ سال آسیب عمده سازه‌ای و غیر سازه‌ای نبینند و تلفات جانی در آن‌ها به حداقل برسند.