غار دربند ( مهدی شهر ) در استان سمنان

غار دربند بزرگ ترین غار استان سمنان است که در 21 کیلومتری شمال سمنان ‏و سه کیلومتری جنوب شهمیرزاد و سه کیلومتری شمال مهدیشهر واقع شده و مشرف بر دره سرسبز و خرم دربند است . در مسیر مهدی ‌شهر ( سنگسر ) به شهمیرزاد ، در حدود ۳ کیلومتری شمال مهدی ‌شهر ( از میدان اصلی شهر ) ، جاده ‌ای در دست چپ وجود دارد که به سوی باختر می ‌رود . پس از طی کمابیش ۵/۱ کیلومتر به پای کوه بلندی می رسیم که غار دربند در آنجا قرار گرفته است .

این غار ، در کمرکش کوه سنگی زیبایی به نام لهرد رو به مشرق قرار دارد و دره وسیع و سرسبز دربند در زیر آن گشترده شده است . ‏مدخل غار به عرض 75/2 ‏متر و ارتفاع آن 35/1 متر است . پس از عبور از دهانه و مدخل غار ، وارد دالانی به طول 24 ‏و عرض متوسط سه متر می شویم . این دالان ، دهانه غار و تالار غار را به هم متصل می کند .

انتهای دالان به تدریج كوتاه می شود ، تا این که به دهانه ای به ارتفاع 80 سانتی متر می رسد ، پس از عبور از دهانه مذکور وارد غار می شویم . ‏وضع داخلی غار نسبتا ساده و بدون پیچ و خم است . فضای غار به صورت تالاری بیضی شکل است به طول 91 ‏متر كه عریض ترین قسمت آن 36 ‏متر و بلند ترین نقطه سقف آن 20 متر است .

‏ساختمان غار از نظر ‏زمین شناسی مربوط به دوران سوم و از نوع سنگ های رسوبی است که به مقدار فراوان آهک و املاح دارد و از این رو ، سراسر آن پوشیده از ستون های بزرگ و زیبای استالاگمیت ( چکنده ) و استالاگتیت ( چکیده ) است و از این نظر ، از زیبا ترین و تماشایی ترین غار های ایران به شمار می رود . بلند ترین ستون استالاگمیت با ارتفاع 12 متر و با قطر متوسط 85/1 ‏متر با زیبایی خاصی در وسط غار بالا رفته است .

‏آنچه در حفریات و کند و کاو های غار به دست آمده نشانگر آن است که این غار متعلق به دوران های مختلف تاریخی است و مربوط به یک زمان مشخس نیست . قدیمی ترین آثار به دست آمده از این غار مربوط به قرن پنجم هجری و مستتد ترین آنها سکه طلایی است به خط کوفی که قسمتی از آن شکست و از بین رفته است ، ولی سبک و خط آن متعلق به اواخر سلجوقی و اوایل حمله مغول است .

‏کاسه های لعابی معروف به گبری ، کار مازندران و سفال های بسیار ظرپف ، کار گرگان از صنایع قرن 5-6 هجری قدیمی ترین آثاری است که از این غار به دست آمده است . ‏این آمار تا دوره قاجاریه به چشم می خورد و چنین استنباط می شود که غار در دوره های مختلف مورد استفاده قرار گرفته است . در تاریخ ثبت است که در حکمرانی اسپهبدان طبری در دوره سلجوقیان و جنگ های آنان با اسماعیلیه که در نواحی سمنان صورت گرفت ، گروهی از ترس به این غار پناهنده شدند که آثار به دست آمده نشان از این سکونت کوتاه مدت دارد . ‏

سهل انگاری بازدیدکنندگان ، این شگفتی های کمیاب طبیعت را به ویرانی کشانده است . گروه های متعدد کوهنوردی و افراد عادی با روشن کردن مشعل ، نمای داخلی غار را سیاه و دود اندود کرده اند که منجر به کاهش جلوه و زیبایی آن شده است .
 
‏در این تخریب ، عوامل طبیعی نیز بی تاثیر نبوده است . ستون های عظیم و سنگین و تخته سنگ های بزرگ که در گوشه و کنار غار پراکنده اند ، حکایت از زمین لرزه های سهمناک دوران های دور می کند . کف غار سنگلاخ و دارای پستی و بلندی های بسیار است و بر اثر رطوبت هوا قسمت زیادی از آن را گل لغزنده پوشانده که عبور از آن بی خطر نیست . با این وصف گروه های متعددی از شهر های دور و نزدیک در طول سال از این غار دیدن می کنند . این غار از جمله غار هایی است که در صورت توجه می تواند مکانی جذاب برای ایرانگردان و جهانگردان به شمار آید .

آدرس : 21 کیلومتری سمنان و سه کیلومتری جنوب شهمیرزاد

منبع:وفاق