"بیخوابی عمیق"، شعرهایی در جستوجوی معنا و درك جدید از جهان، سروده محمد مهدی سیار است كه در قالب مجموعه شعر امروز منتشر شده است. بیخوابی عمیق، سرودههای محمد مهدی سیار است كه در سومین دوره جایزه شعر جوان (مرحوم قیصر امینپور) به عنوان یكی از 7 اثر تقدیری معرفی شد.
بیشتر اشعار این کتاب، غزل است و چند شعر سپید و نیمایی و رباعی و دوبیتی هم دارد. به طور کل، ۵۰ قطعه شعر در ۹۶ صفحه گرد آمدند که به قول محمدمهدی سیار، حاصل ۱۰ سال شعر بازیاش است. و باز هم به گفته سیار، "در آن، از شعرهای یک بچه دبیرستانی ۱۶ ساله هست (شعرهای "اما..." و "فرودگاه" و "تفآل" یادگار آن دوراناند) تا شعرهای یک بچه دانشجوی ۲۶ ساله. این هم یک عاشقانه به اسم "حیات خلوت" از همین کتاب:
خیره است چشمِ خانه به چشمانِ مات من
خالی است بیصدا و سكوتت حیات من
دل میكنم به خاطر تو از دیار خویش
ای خاطرت عزیزتر از خاطرات من
آیات سجدهدار خدا چشمهای توست
ای سوره مغازله، ای سور و سات من!
حقالسكوت میطلبند از لبان تو
چشمان لاابالی و لبهای لات من
شاعر شدن بهانه تلمیح كهنهایست
تا حافظ تو باشم، شاخه نبات من!
شكر خدا كه دفتر من بیغزل نماند
شد عشق نیز منكری از منكرات من
"محمود حبیبی کسبی" نویسنده و شاعر جوان درباره مجموعه شعر «بی خوابی عمیق» محمدمهدی سیار میگوید: کتاب بی خوابی عمیق توسط مرکز آفرینش های ادبی حوزه هنری از طریق انتشارات سوره مهر منتشر شد و من هم مسوول جمع آوری و انتشار مجموعه های شعر شاعران جوان بودم.
این کتاب قطعا معیارهایی که برای یک اثر مطلوب برای چاپ در ذهن وجود دارد را داراست. از قالبهای کهن و نو تشکیل شده؛قالبهای غزل و رباعی در کنار قالب نیمایی با هم در یک مجموعه آمده و این مساله نشان میدهد که شاعر دستش به لحاظ به کار بردن قالب باز است.
تحصیلات سیار در زمینه فلسفه است و دغدغههایش نیز اجتماعی و فلسفی است. از این دغدغهها در اشعارش نیز بهره گرفته و شعرش بر خلاف اشعار جوانان معاصر -که خالی از اندیشه است-خوشبختانه به دلیل تاملات فلسفی، سیاسی و اجتماعی، به دور از سطحی بودن و دارای اندیشه و ایدئولوژی است.
از لحاظ ارزش ادبی هم این کتاب باید مورد بررسی قرار بگیرد، چرا که کاری قوی است و قابل تامل، مخصوصا در حیطه غزل که بیشتر از قالبهای دیگر در کتاب وجود دارد. در این حیطه، بیشتر متمایل به سبک اصفهانی (هندی)، مضمون یاب و مضمون پرداز است؛ اما همواره سعی کرده که ایراد سبک اصفهانی که شعر یا غزل، بیت مدار میشود را کنار گذاشته و نوعی غزل مضمون پرداز هندی را ارائه میدهد که اتفاقاً بیتها با هم ارتباط پیدا میکنند.
اصولا شعر سیار را بیشتر باید در حوزه جهان بینی و اندیشه بررسی کرد تا در حوزه قالب.
حبیبی کسبی، غزلی در این کتاب که در وصف حضرت امیرالمومنین سروده شده است را جزء بهترین شعرهای این کتاب میداند که آن را میخواند:
امام، رو به رهایی... عمامه روی زمین
قیامتی شد -بعد از اقامه- روی زمین
خطوط آخر نهجالبلاغه ریخت به خاک
چکید خون خدا در ادامه روی زمین..
خودت بگو، به که دل خوش کنند بعد از تو
گرسنگان «حجاز» و «یمامه» روی زمین
زمان به خواب ببیند که باز امیرانی
رقم زنند به رسم تو نامه روی زمین:
«مرا بس است همین یک دو قرص نان ز جهان
مرا بس است همین یک دو جامه روی زمین..»
.. تو رفتهای و زمین مانده است و ما اینک
و میزهای پر از بخشنامه.. روی زمین!
***