معاصرسازی الگوی خاندان اهل‌بیت راهکار تشکیل خانواده موفق

*اساس نامگذاری روزی به نام روز ملی خانواده چیست؟
نامگذاری روز 25 ذی الحجة با عنوان روز ملی خانواده از یک سو نشانگر لزوم توجه به نهاد خانواده به عنوان رکن اساسی جامعه و از سوی دیگر توجه دولت به الگوبرداری از خانواده اهل بیت(ع) برای آموزش به خانواده ها و تحکیم این نهاد قدیمی است که این امر جز در سایه تعمیق باورهای اسلامی، ترویج فرهنگ نبوی و علوی و تأکید بر تربیت دینی امکان پذیر نیست.

زیرا با الگو بر داری از آنچه اهل بیت در زمینه مسائل خانوادگی به آن توجه ویژه ای داشتند می توان جامعه را به وجود خانواده ای متحد و دارای ارزش های والای اخلاقی متوجه ساخته و بشر اسیر الگوهای کاذب را به سمت نمونه ای از خانوادة متعالی سوق داد. معاصر سازی الگوی خاندان اهل بیت(ع) به عنوان نمونه ای کاربردی، عینی و در دسترس نه تنها می تواند برای جامعه امروز پندآموز باشد، بلکه موجب تشویق اعضای خانواده به معنویت، تکامل و پایبندی به وظایف و ارزش های اساسی می شود که در نظام دینی ما بر آن تاکید ویژه ای شده است و  جز با الگوبرداری و مطالعه سیره ائمه اطهار(ع) ممکن نیست.

*با توجه به اهمیت الگوسازی برای خانواده های ایرانی، از نظر شما زن و مرد باید هریک چه نقش هایی را برعهده داشته باشند تا ما شاهد شکل گیری یک خانواده موفق در جامعه باشیم؟
توجه داشته باشید که برای داشتن خانواده ای موفق نقش کلیدی مادر به عنوان عنصر اصلی تربیتی از اهمیت فراوانی برخوردار است. به عبارتی زندگی خانوادگی، کشتی شناوری است که زن و مرد در کنار هم و با تکمیل وظایف یکدیگر می توانند بر امواج متلاطم مشکلات در زندگی غلبه کرده و صحیفه زندگی را با کمترین تزلزل به حرکت درآورند. این مسأله در زندگی اهل بیت(ع) نیز به خوبی نمایان است. حضرت زهرا(س) و امیرالمؤمنین با تقسیم وظایف و انجام کامل امور محوله در زندگی زناشویی مکمل یکدیگر بودند. دخت پیامبر(س) علاوه بر ایفای نقش های سیاسی و اجتماعی در ایفای نقش خانوادگی و  تدبیر خانه بانویی سرآمد بود و حضرت علی(ع) نیز سکاندار کشتی خانواده و توأمان رهبری امت مسلمان را بر عهده داشتند.

*به نظر می رسد با وجود الگوهای مناسب دینی در فرهنگ ایرانی و اسلامی، جامعه ما در الگوسازی خانواده موفق پیشگام است، در این راستا چه فعالیت هایی انجام شده است؟
امروزه با استفاده از تجربه کشورهای غربی با توجه به بحرانی که امروزه آنها در زمینه خانواده با آن مواجه هستند ما می توانیم با تكیه بر نظرات صریح بنیانگذار انقلاب اسلامی و رهبر فرزانه انقلاب در باب زن و خانواده و اهمیت آن همچنین با بهره گیری از الگوی متعالی زندگی خانوادگی اهل بیت(ع) روشی نوین و مبتنی بر فطرت الهی به جهانیان ارائه دهیم و به این وسیله جهان و خانواده های سرگردان در مادیات را نجات دهیم. در این راستا مرکز امور زنان و خانواده نیز با تأکید بر نگرش دینی دولت دهم و سیاست ها و برنامه ریزی های خود در این زمینه، تا کنون سعی در نهادینه ساختن فرهنگ تربیت اسلامی و الگوسازی دینی برپایه احکام قرآنی، سنت پیامبر(ص) و سیره اهل بیت(ع) داشته است.

*همان‌طور که می دانیم هسته بنیادین جامعه خانواده است و زن محور اصلی ساختار نهاد خانواده. با توجه به این نکته، چه فعالیت هایی تاکنون در باره رسیدگی به امور زنان و خانواده انجام شده است؟
خانواده پایگاهی است که زنان و مردان در آن رعایت حقوق انسان را تمرین می کنند بنابراین اگر فضیلت و موفقیت و نقش زنان در خانواده مورد تعرض قرار گیرد، کمترین آثار آن از هم گسیختگی نظام خانواده و خواهد بود که این امر در مراحل بعدی به بروز مشکلات و ناهنجاری های اجتماعی منجر خواهد شد. علاوه بر این باید گفت موضوع تقویت و تحکیم نهاد خانواده و پاسداری از قداست آن و استوار ساختن روابط خانوادگی بر پایه حقوق و اخلاق اسلامی از اصولی است که بعد از پیروزی انقلاب مورد توجه سیاستگذاران در کشور قرار گرفت.

در همین راستا با آغاز دولت نهم و دهم و با تأکید بر رویکرد خانواده محوردر این دوره، موضوع تشکیل کارگروه ملی خانواده که کلیات آن در بیستو چهارم بهمن ماه سال 1385 توسط شورایعالی انقلاب فرهنگی پیشنهاد شد و در دستور کار دولت قرار گرفت. براساس آیین نامه کارگروه ملی نیز مقرر شد تا ریاست مرکز امور زنان و خانواده دبیری این کارگروه را بر عهده گیرد. پس از گذشت یک دوره فعالیت در ابتدای سال جاری به منظور افزایش میزان اثرگذاری بر نهاد خانواده، فعالیت این کارگروه از سوی دبیرخانه مورد ارزیابی قرار گرفت. بر پایه اصل ایجاد وفاق و همگرایی بین دستگاهی، پس از تدوین اصلاحیه آیین نامه کارگروه ملی خانواده ضمن تغییر نام آیین نامه کارگروه ملی خانواده به آیین نامه ستاد ملی زن و خانواده، اصلاحیه مذکور به شورایعالی انقلاب فرهنگی ارسال شد که در حال حاضر در مراحل تصویب نهایی در شورای مذکور به سر می برد.

* اشاره به تغییر نام آیین نامه کارگروه ملی خانواده به آیین نامه ستاد ملی زن و خانواده کردید، این کار با چه هدفی صورت گرفت و چه تغییراتی در نحوه اداره و سیاست گذاری های این آیین نامه رخ داد؟
بر اساس این آیین نامه ستاد ملی زن و خانواده به ریاست محمود احمدی نژاد، رییس جمهور و با حضور معاون اول وی همچنین نمایندگان برخی از وزارتخانه ها امروز تشکیل می شود که در آن موضوعات محوری مربوط به خانواده توسط کمیته تخصصی مطرح و مورد بررسی و ارزیابی کارشناسانه قرار خواهد گرفت تا بر اساس آن تصمیم گیری شود. این در حالی است که پیش از این ریاست این جلسات را معاون اول رییس جمهور بر عهده داشت.

همچنین امروز در این جلسه دبیرخانه این ستاد، به مناسبت فرارسیدن روز ملی خانواده در مرکز امور زنان و خانواده افتتاح می شود که در آن موضوعات این کارگروه با محورهای، تنظیم سیاست های اجرایی دولت و شاخص سازی در حوزه های اجتماعی و فرهنگی خانواده و زنان در سطح ملی و بین المللی،  تدوین و تصویب آیین نامه های اجرایی قوانین مصوب مجلس و سیاست های مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی در حوزه زنان و خانواده،  تنظیم راهبردهای دستگاه های اجرایی به منظور تحقق سیاست ها، قوانین، دستورات و فرمایشات مقام معظم رهبری دراین حوزه،  تعیین شاخص های معرفی زن و خانواده تراز و الگو در ابعاد مختلف،تنظیم و تصویب ساختارها و برنامه ریزی ساماندهی و هماهنگی فعالیت ها و اقدامات دستگاه ها در این خصوص، مورد توجه قرار خواهد گرفت.

*تحکیم بنیان خانواده از جمله مواردی است که همواره دارای اهمیت و ارزش به سزایی بوده و نه تنها مورد توجه مسئولان و کارشناسان اجتماعی بلکه افراد جامعه قرار گرفته است این مرکز در این رابطه چه فعالیت هایی را انجام داده است؟

در این راستا معاونت آموزش و فرهنگی مرکز امور زنان و خانواده با توجه به اهداف و مأموریت های خود در راستای تحکیم بنیان خانواده، اقدام به برگزاری دوره جدید طرح ملی رحمت برای سربازان و ویژه زنان خانه دار در سراسر کشور کرد که در آن 63 هزار نفر از زنان خانه دار را تحت پوشش قرار گرفتند
همچنین برگزاری نشست بازآموزی مربیان طرح ملی رحمت ویژه مربیان استان تهران، بررسی نحوه دادرسی در دادگاه های خانواده و آثار آن بر حل مشکلات خانوادگی، تدوین طرح نظام جامع حقوق زن، شناسایی مهمترین آسیب ها و مشکلات خانوادگی زنان در شهرهای قم وتهران با مراجعه به محاکم قضایی خانواده و مراکز مشاوره و تحقیق و ارزیابی طرح تأثیر زنان در مدیریت مخارج مصرفی خانوار شهری از دیگر برنامه های این معاونت است که با هدف تحکیم بنیان خانواده برگزار شده است.

* از برنامه هایی که در جهت تحکیم خانواده به اجرا درآمده است بگذریم تاکنون در بخش چاپ و نشر آثار مرتبط با امور خانواده این مرکز چه فعالیت هایی انجام داده است؟

تدوین 2 کتاب در حوزه وظایف زوج ها نسبت به هم که هر یک در 2 جلد به چاپ رسیده از دیگر اقدامات این مرکز است .کتاب کانون جوانمردی که در آن به وظایف مردان اشاره شده و کتاب کانون مهرورزی که به تشریح وظایف زنان پرداخته است دو کتابی است که امیدواریم بتواند خانواده ها را در امرشناخت وظایف و مسئولیت های زوج ها نسبت به هم یاری کند .
همچنین به مناسبت روز ملی خانواده بروشور همراه مسافر تهیه و در وسایل نقلیه عمومی توزیع شد. علاوه بر این معاونت طرح و برنامه مرکز امور زنان و خانواده نیز با هدف تحکیم بنیان خانواده اقدام به اجرای برنامه هایی مانند؛ تأسیس بنیاد ملی تعاون و توسعه کارآفرینی زنان،انعقاد 32 موافقت نامه با دستگاه های اجرایی جهت تحت آموزش قرار دادن 128 هزارنفر از زنان کارمند و خانواده های کارکنان در خصوص هدفمند کردن یارانه ها،  انعقادموافقت نامه با سازمان آموزش و پرورش استثنایی و سازمان آموزش و پرورش درباره برنامه های آموزشی و طرح های فرهنگی با هدف تعمیق باورهای دینی و تحکیم و پویایی خانواده کرده است وکه در برنامه بلند مدت خود نیز به این مقوله توجه ویژه ای دارد.

*تردیدی نیست که  پس از استقرار حکومت اسلامی فعالیت های گسترده ای در جهت تقویت بنیان این نهاد اجتماعی یعنی خانواده انجام شده است، اما سوال اینجاست که گستره این فعالیت ها تا کجا می تواند ادامه داشته باشد؟

پس از استقرار حکومت جمهوری اسلامی در ایران بسیاری از قوانین مرتبط با خانواده تغییر و اصلاح شده است و در پاره ای از موارد قوانینی وضع شد که مشکلات رامرتفع کرد، اما در برخی موارد همچنان کاستی ها و خلاءهایی وجود دارد که اصلاح یا وضع قوانینی جدید که متناسب با نیازهای جدید و مقتضیات شرایط کنونی باشد ضروری به نظر می رسد به همین منظور این مرکز در حوزه امور اجتماعی و در جهت رفع مشکلات حقوقی ومسئولیت های زنان اقداماتی را انجام داده است که و با بهره گیری از تحقیقات صورت گرفته و شناسایی خلأها و موانع قانونی این پیشنهاد را به مراجع قانونگذار ارائه کرده است. پیش نویس لایحه بازنشستگی پیش از موعد زنان سرپرست خانوار،  اصلاح قانون ترویج تغذیه و حمایت از مادران در دوران شیردهی،  پیشنهاد افزایش تسهیلات شغلی برای کارمندانی که فرزند مهدکودکی دارند،  امکان بهره مندی زنان سرپرست خانوار فاقد بیمه های اجتماعی از اعتبارات به جامانده از صندوق بیمه روستاییان،  لایحه معافیت کارفرما از سهم بیمه زنان سرپرست خانوار،  پیشنهاد اصلاح قانون تنظیم خانواده وجمعیت مصوب سال 1372 و  سند فرابخشی توسعه امور زنان و خانواده از جمله این موارداست  که همگی آنها به تصویب رسیده است.

*با توجه به تصویب موارد فوق در حوزه امور اجتماعی آیا در این بخش مصوبات جدیدی برای ارئه آماده شده است؟

معاونت اجتماعی پیشنهاداتی دارد که در حال حاضر در مرحله پیگیری است که  از آن جمله می توان به  تنظیم پیشنهاد لایحه تسهیلات شغلی و تنوع بخشی به مشاغل بانوان،تهیه و تدوین اساسنامه طرح بیمه زنان خانه دار با اولویت برخورداری زنان سرپرست خانوار،  لایحه تسهیلات شغلی زنان روستایی و عشایری،  پیشنهاد کمک مالی به زنان زندانی،  پیشنهاد اصلاح مواد 945، 946، 948 قانون مدنی در باب ارث زوجه،  بازنگری مواد قانون مدنی در باب حقوق خانواده،  بازنگری مواد قانون کار درخصوص زنان کارگر،برنامه های اجرایی سند نظام جامع حقوقی زنان و مسئولیتهای خانواده، اشاره کرد.
همچینین معاونت امور اجتماعی و توسعه مشارکت های مرکز امور زنان و خانواده در خصوص اصلاح آیین نامه شورای برنامه ریزی و توسعه استان و کارگروههای تخصصی که در سوم شهریورماه سال 87 در هیات دولت مصوب شده و الحاق مشاور امور بانوان استاندار به کارگروههای تخصصی نیز اقدام کرده است. علاوه بر این پیشنهاد اصلاح بند 4 ماده 68 قانون مدیریت خدمات کشوری موضوع کمک هزینه عائله مندی، پیشنهاد رفع ابهام آیین نامه انتقال شاغلان دولتی از تهران و کلان شهرها به سایر نقاط کشور و شرایط استفاده بانوان شاغل از امتیازات این آیین نامه،پیشنهاد افزایش شهریه مهدکودک متناسب با تعرفه سازمان بهزیستی در لایحه بودجه جدید،بیمه زنان سرپرست خانوار،  پیگیری مشکلات اجرایی بیمه زنان خانه دار،  رفع ابهام مصوبه دولت یک مهرماه 88 موضوع تبدیل استخدامی زنان سرپرست خانوار، از دیگرپیشنهادات این مرکز است که در مرحله پیگیری است.

*برنامه های مرکز برای بزرگداشت روز ملی خانواده چه بوده است؟
این مرکز در راستای الگوسازی و ترویج الگوی شایسته خانواده برتر، با همکاری سازمان مرکزی انجمن اولیا و مربیان اقدام به برگزاری همایش ملی بزرگداشت روز خانواده با شعار "خانواده با بصیرت، جامعه با فضیلت" کرد تا ضمن بهره گیری از رهنمودهای رهبر فرزانه انقلاب در سال همت مضاعف وکار مضاعف الگوی مناسب خانواده متعالی و مطلوب جامعه ایرانی اسلامی را به معرض نمایش بگذارد و با دستیابی به بصیرت ولایی و به کارگیری سیاست های کاربردی دولت عدالت محور در جهت تحقق برنامه های نظام گام موثری بردارد.

* با توجه به اینکه در این همایش از خانواده های برتر تجلیل می شود کمی درباره شرایط و معیارهای  انتخاب خانواده های برتر توصیح می دهید.
این همایش با هدف توجه به جایگاه و شأن خانواده در آموزه های دینی، تقویت و تحکیم خانواده، آگاه کردن خانواده ها از خطرات تهاجم فرهنگی و فرصت بیان اهداف تعلیم وتربیت، در روز ملی خانواده در سالن 12 هزار نفری ورزشگاه آزادی برگزار شد که طی آن از خانواده های برترنیز  تجلیل به عمل آمد.از شاخص های عمومی انتخاب خانواده برتر می توان به تعداد فرزند، سطح سواد پدر ومادر خانواده، نگهداری پدربزرگ و مادربزرگ فرزندان در کانون خانواده، فعالیت های عام المنفعه خانواده، عمر تحکیم خانواده و.... اشاره کرد. همچنین انس با قرآن، آشنایی والدین با فناوری اطلاعات، کسب مقام های علمی، آبونمان مجلات علمی، تخصصی، فرهنگی و اجتماعی، ثبت اختراع، تألیف و ترجمه کتاب، انجام تحقیق و پژوهش و.... از شاخص های اختصاصی انتخاب خانواده های برتر است. البته برنامه های زیادی در سطح استان های کشور نیز پیش بینی شده است که برخی از این استان ها عناوین برنامه های اجرایی خود را برای ما ارسال کرده اند. از این بین می توان به برگزاری همایش خانواده و نقش آن در سلامت جامعه، همایش علمی-فرهنگی هل اتی،نمایشگاه ریحانه، کارگاه آموزشی خانواده، همایش بهشت خانواده و.... اشاره کرد.