به گزارش خبرنگار اجتماعی برنا، پس از انتقادات متعددی که نسبت به عملکرد صدا و سیما در برگزاری برنامه مناظره بهعمل آمد، مسئولان ساختار مناظره دوم را تغییر دادند. در این برنامه ابتدا هر نامزد به اختصار رویکرد خود را بیان کرد و سپس هر نامزد انتقادات و سؤالات خود را نسبت به این صحبتها مطرح نمود و در نهایت هر نامزد با زمان محدودی که داشت سعی در پاسخ به انتقادات و پرسشها داشت. در بخش دوم مناظره هر نامزد پاسخگوی پرسش انتخابی بود و در نهایت مباحث را جمعبندی کردند.
محسن رضایی: با هشدار میگویم که فقر به کفر میانجامد
محسن رضایی نقطهنظرهای خود را نسبت به فرهنگ و اجتماع به این شرح اعلام کرد: هشدار میدهم که در سطح جامعه اگر فکری به حال اوضاع اجتماعی نکنیم فقر ایجاد کفر خواهد کرد. برای این موارد رابطه دولت و مردم باید طوری بازسازی شود تا منجر به یک اتفاق فرهنگی شود.
وی افزود: در حال حاضر کشور درگیر دعوای قدرت است که در این صورت نمیتوان فکری بهحال اوضاع کرد. باید تأکید جدی بر سبک زندگی داشت و آیا دستیابی به سبک زندگی با اسلام سیاسی اتفاق میافتد یا اسلام اجتماعی؟ در این راستا باید بدانیم که اسلام اجتماعی مکمل اسلام سیاسی است.
رضایی در توضیح دستیابی به اسلام اجتماعی تصریح کرد: حفظ همبستگی از الزامات دستیابی به اسلام اجتماعی است. مدت زیادی است در برابر اهانت به اقوام واکنشی نشان نمیدهیم در صورتی که ایران متشکل از تمام اقوام است.
وی در برابر معضل اعتیاد در جامعه واکنش نشان داد و افزود: قبل از هر چیز باید راههای ورود مواد مخدر به کشور را علاوه بر مرزهای شرقی در مرزهای غربی هم گرفت و سپس بر روی کاهش تقاضا تمرکز نمود و درنهایت معتادانی که بهعنوان بیمار از این معضل رنج میبرند مورد حمایت قرار خواهند گرفت.
حسن روحانی: اهداف انقلاب برآورده نشدهاست
حسن روحانی با اشاره به اینکه انقلاب ما یک انقلاب فرهنگی بود توضیح داد: با گذشت سالها هنوز مردم ما شاید رسیدن به اهدافی که انقلاب برای آن بوجود آمد نیستند. ما برای فعالیت در عرصهها نیاز به امنیت داریم که شامل بخش فرهنگی ما هم میشود، فرهنگیان ما نباید نگران سختگیریهای بیمورد از جمله سانسور شوند. وقتی قوانین به صورت شفاف بیان شود هر فعالیتی در سطح جامعه را میتوان به مسئولان صنفی آن کار سپرد.
وی افزود: اگر دولت از این تصدیگری رها شود و فعالیتهای حرفهای در حوزههای مختلف را به کاردانان آن صنف بسپارد. وقتی با آمار طلاق زیاد در جامعه روبهرو میشویم باید بدانیم که فرهنگ آسیب دیده و تا وقتی فرهنگ ما دولتی است، تا وقتی بدنبال کمیت و آمار باشیم، وضع همین است. دولت باید سیاستگذار باشد و نقش حمایتی خود را بهخوبی ایفا کند.
روحانی ادامه داد: وقتی به مطبوعات آزادی میدهیم در اصل مانع از فساد و رانتخواریهای مالی میشویم. ما فکر میکنیم فرهنگ در جامعه مانند آبشاری است که باید بر سر مردم بریزیم اما در اصل فرهنگ چشمههای جوشان در دل مردم است.
محمد رضا عارف: حذف روزنامهها و فیلترینگ دردی از جامعه دوا نمیکند
عارف در تشریح برنامههای خود گفت: فرهنگ و اجتماع در اولویتهای پیشرفت انقلاب هستند. برای این پیشرفت اعمال محدودیتها و ممنوعیتهایی مانند حدف روزنامهها و فیلترینگ دردی از جامعه دوا نمیکند.
وی افزود: به جای اعمال محدودیت باید تولید فرهنگ در جامعه به صورتی باشد که جوانان و مخاطبان خود راغب به استفادههای داخلی باشند. نباید نگاه دولت به فرهنگ و جامعه در نهایت منجر به ایجاد یک فضای سیاسی و امنیتی شود. در سالهای اخیر فضای بد امنیتی در جامعه حاکم بوده، حتی اجازه فعالیتهای صنفی به دانشجویان داده نمیشود. این با فرمایش رهبری در رابطه با کرسیهای آزاد اندیشی متفاوت است.
علی اکبر ولایتی: سلامت خانواده ضامن سلامت جامعه است
علی اکبر ولایتی، دیگر نامزد انتخابات ریاست جمهوری ضمن تأکید بر سلامت خانواده توضیح داد: دولت باید دولت هدایت باشد و خود اسوه فرهنگ در جامعه، مشکلات فرهنگی از جمله رشوهخواری، تبعیض، اعتیاد و پارتی در جامعه مشکلات فراوانی بوجود آورده که با فرهنگ ما در تضاد است.
وی خاطر نشان کرد: 70 درصد تربیت انسانها در خانواده و در مدارس ابتدایی شکل میگیرد، لذا تمرکز در این برهه زمانی بازدهی بسیار بالایی در آموزش و شکلگیری باورها دارد. سالها هجوم فرهنگی با مقابله خانوادهها بود که بی اثر ماند. از جمله اقدامات لازم برای مصونیت خانوادهها نیز توجه به تسهیل ازدواج و امر آموزش در مدارس است. توجه به امر سلامت و ایجاد یک سیستم بیمهای با کفایت و تخصیص یک ردیف بودجه برای بیماریهای صعبالعلاج نیز در تحکیم خانواده نقش بسیار حساسی دارد.
محمد باقر قالیباف: تحول در نظام مدیریتی جامعه نیاز است
محمد باقر قالیباف گفت: استقلال و عزت مهمترین موضوعات یک کشور است. کشور نیاز به تولید قدرت، ثروت، معرفت و منزلت دارد. نباید تنها از توسعه سیاسی یا توسعه اقتصادی سخن به میان آورد بلکه باید نگاهی همه جانبه برای اداره کشور داشت.
وی افزود: دولت اجتماعی یک دولتی است که تبلور حضور اقشار مختلف مردم است. دولت اجتماعی باید قبل از توجه به آمار به شهود جمعی توجه کند. کارنامه من در نیروی انتظامی و شهرداری بیانگر این بوده که رویکرد من رویکرد اجتماعی بوده است. آیا فقط یک معتاد مقصر است یا فقر و بیکاری به اعتیاد او منجر نشده است؟ کسانی که در این جرم سهیم هستند مثل دولت و خانواده باید در این باره جریمه خود را پرداخت کنند. بزرگترین سرمایه ما نیروی انسانی و قشر جوان ما هستند که باید تحت حمایت دولت باشند.
سید محمد غرضی: ملت ما سالها پیش فرهنگ خود را ساختهاست
سید محمد غرضی ضمن اشاره به پیشینه فرهنگی ملت ما توضیح داد: ملت ما سالها پیش فرهنگ خود را ساختهاست و در برابر تهاجمهای فرهنگی مقابله کردهاست.
وی ادامه داد: جریان اجتماعی ملت ما یک جریان فرهنگی بسیار وسیعتر از مرزهای جغرافیایی بوده و هست و خواهد بود. ما در تاریخ تواناییهای زیادی داشتیم و این ناشی از فرهنگ عمومی ملت است که ناشی از حکومتها و اشخاص نیست. برخی از بزرگان دائما به تواناییهای دولت و مسوولیتهای آن ایراد می گیرند نمیشود دائم به وجهه دولت ایراد گرفت آنچه که مسلط بر تاریخ و فرهنگ عامه مردم و تواناییهای آنها است. من با کلمه اجباری که در زمان رضاخان مطرح شد، مخالف هستم. در زمانهای گذشته نیز این مسئله عنوان شده بود ولی علما همواره با هم مخالفت کردند. آنچه شما تصور کنید فرهنگ مذهبی ناشی از سیاست از خطاست این که تصور شود ناشی از قدرت سیاسی است خطاست و اینکه تصور شود قدرت سیاسی توانایی اداره جامعه را دارد خطاست همچنین تصور این که قدرت سیاسی میتواند در جامعه دخالت کند خطاست.
غلامعلی حداد عادل: نسل جوان باید با فرهنگ اصلی خود آشنا شود
غلامعلی حداد عادل در تشریح برنامههای خود گفت: فرهنگ اسلامی با آموزههای قرآنی باید اساس کار در جامعه باشد. و نسل جوان با این فرهنگ، که فرهنگ اصیل خود است آشنا شود.
وی در این باره ادامه داد: این جوانها سرمایه هستند، ما باید این سرمایه را حفظ کنیم و آسیبهایی که به آنها وارد میشود را بشناسیم. من معتقدم یکی از مهمترین ارکانی که باید در جامعه ایرانی حفظ شود، خانواده است. اولین شعار این انقلاب، استقلال بود. اگر در فرهنگ، استقلال نداشته باشیم در سیاست، اقتصاد و مسائل دیگر هم استقلال نخواهیم داشت. فرهنگ در جامعه باید مانند آبشاری از بالا به پایین سرازیر باشد و همه را در بر بگیرد و در همه جا نشاط ایجاد کند. فرهنگ مثل جان است، ممکن است دیده نشود، اما هر کسی چیزی میبیند با جان میبیند.
سعید جلیلی: فرهنگسازی مؤثرتر از وضع قوانین اجرایی است
سعید جلیلی دیگر کاندیدای ریاست جمهوری محوریت سخنان خود را بر فرهنگ اسلامی-انقلابی اعلام کرد و گفت: جدایی فرهنگ از اقتصاد و سیاست اشتباه است. بلکه این موارد با هم در ارتباط تنگاتنگ هستند.
وی افزود: اولین شعار این انقلاب، استقلال بود. اگر در فرهنگ، استقلال نداشته باشیم در سیاست، اقتصاد و مسائل دیگر هم استقلال نخواهیم داشت. فرهنگ در جامعه باید مانند آبشاری از بالا به پایین سرازیر باشد و همه را در بر بگیرد و در همه جا نشاط ایجاد کند. فرهنگ مثل جان است، ممکن است دیده نشود، اما هر کسی چیزی میبیند با جان میبیند.
پس از 10 دقیق استراحت کاندیداها به سؤالات مطرح شده به این شرح پاسخ دادند:
پرسش 1: تهیه پیوست فرهنگی برای طرحهای مختلف عمرانی یا اقتصادی چه اندازه ضرورت دارد؟
حدادعادل: مقصود از پیوست فرهنگی این است که دستگاههایی می خواهند طرحی در کشور ایجاد کنند باید دغدغه آثار فرهنگی طرح را داشته باشند. به طور مثال اگر قرار است در شهر کوچکی دانشگاهی احداث شود که از سایر جاها به آن مهاجرت کنند باید دقت کنند که حضور چندین هزار جوان در شهر کوچکی مانند رودهن چه آثاری خواهد داشت یا اگر پادگان یا مثلا بزرگراهی از تهران به شمال کشیده میشود از نظر تخریب محیط زیست یا ایجاد اماکن مختلف باید مورد توجه قرار گیرد و پیوست فرهنگی داشته باشد.
پیوست فرهنگی به این معناست که مدیران در کارهای غیرفرهنگی نیز دغدغه فرهنگ داشته باشند. فرهنگ چیزی نیست که بتوان آن را از بقیه امور جدا کرد. من در دولت آینده خودم ولو در بخشهای اقتصادی، نظامی یا سیاسی جنبه فرهنگی را هم در نظر خواهم داشت.
پرسش 2: اقدام عملی شما در استفاده از ظرفیتهای گسترده هنرمندان در مقابله با جنگ نرم چیست؟
جلیلی: برای ما هنر و هنرمندان بر مبنای گفتمان انقلاب اسلامی یک فرصت و یک ظرفیت هستند. اگر بتوانیم پیام انقلاب اسلامی را که به خارج از کشور صادر شده است به شکلهای هنری ارائه دهیم به پشتوانه قدرت ما کمک خواهد شد و فرهنگ ما بیشتر شناسانده میشود. باید دولت برای پشتیبانی از هنرمندان مبنای قوی داشته باشد تا هنرمندان شکوفا شوند و هنر آنها صادر شود. در این زمینه ما ضعفهای چشمگیری داریم که باید این ضعفها برطرف شود. در زمینه دفاع مقدس، تاریخ انقلاب یا 15 خرداد ما چند فیلم ساختهایم؟ در حالی که یک سال پس از مرگ بن لادن در آمریکا فیلم نیمه شب ساخته شد. ما باید بتوانیم با صادرات محصولات فرهنگی از ظرفیت هنر در این زمینه بیشتر استفاده کنیم.
پرسش 3: موثرترین اقدام شما در تقویت و توسعه صنعت گردشگری در کشور چه خواهد بود؟
روحانی: مساله گردشگری مساله بسیار مهمی از لحاظ اقتصادی، اجتماعی، تبیین فرهنگ انقلاب اسلامی و اشتغال است. مجموعه محاسبات نشان میدهد اگر ما بتوانیم در طول یک سال 10 میلیون گردشگر وارد کشور کنیم، 13.6 میلیارد درآمد کسب میکنیم و این مجموعه گردشگر چهار میلیون شغل ایجاد میکند. در حال حاضر ما سه و نیم میلیون نفر بیکار در کشور داریم که اگر 10 میلیون گردشگر وارد کشور شوند مشکل اشتغال کاملا حل خواهد شد. رقم گردشگران در کشورهای همسایه مثل ترکیه در سال 2012 بالای 30 میلیون نفر بوده است. ما ظرفیتهای زیادی داریم و چهارمین کشور از نظر جاذبههای گردشگری هستیم. در صنعت توریسم باید زیربناها مثل هتل، فرودگاه و حمل و نقل را درست کنیم و همه اینها به راحتی امکانپذیر است. حتی اگر سرمایهگذار داخلی نداشته باشیم - که داریم - سرمایهگذار خارجی آماده است برای ما هتل بسازد و بعد از پول آن هتل برداشت میشود و به کشور واگذار میشود. فرودگاههای ما قابل توسعه است. مهمترین مشکلی که داریم و باید حل کنیم، بحث بانکی و مسائل مالی است که به خاطر تحریم مشکل داریم و دولت باید برنامهریزی کند تا پول گردشگران به نحو مناسب وارد کشور شود.
پرسش 4: الگوی دولت شما برای تحقق شادی و نشاط بیشتر در جامعه چیست؟
ولایتی: قبل از هر چیز باید مساله شغل و موضوع بیکاری جوانان جامعه مورد نظر قرار گیرد. تا زمانی که مساله اقتصادی مردم حل نشود و تا زمانی که معاش مردم تامین نشود، صحبت از ایجاد شادی و نشاط در جامعه و خانوادهها کردن یک صحبت بیپایهای است. اگر چنین چیزی فراهم شد آن وقت ما میتوانیم از انواع امکاناتی که در کشور داریم مثل گردشگری داخلی و همچنین استفاده از تامین مسائلی که بتواند اوقات فراغت جوانان و مردم را به وجه احسن تامین کند، استفاده کنیم. اگر چنین چیزی فراهم شد میتوانیم اوقات فراغت جوانان را به شادی برگزار کنیم. در مورد تعطیلیها در بسیاری از کشورها تعطیلات اجباری است. یعنی این طور نیست که افراد مرخصیها را ذخیره کرده و در موقع بازنشستگی معادل آن پول بگیرند. در بسیاری از کشورها برای اینکه ظرفیت فرسوده شده روحیه افراد را بازسازی کنند به صورت الزامی به کارکنان مرخصی داده و به آنها میگویند به جاهای مناسب بروند باید سرگرمیهای مناسب از طریق رسانهها صورت بگیرد. متنوع کردن برنامههای رسانهها که بیشترین آن به رسانه ملی برمیگردد که برای هر سلیقه و سنی امکانات لازم را فراهم کنیم.
پرسش 5: فوریترین اقدام دولت شما برای حل مشکل سلامت در جامعه چه خواهد بود؟
غرضی: خیلی افتخار است که بگویم شبکه هوشمند سلامت را راه می اندازم به این صورت که نسل سوم و چهارم تلفن موبایل را وارد کشور میکنم.
نسل سوم و چهارم تلفن هوشمند خدمات بسیاری را میتواند در جامعه داشته باشد یعنی نرم افزار کوچکی روی آن می گذارند که 50 تا 200 نفر را فرمان دهد. در بخش سلامت حتی در برزیل و اسپانیا هم انجام شده است ما الان 12 میلیون شخصیت در کشور داریم که وزنشان یک مقدار زیاد است اینها تماما دچار آسیبهای آینده میشود سکته مغزی و غیره میآورد. در بخش سلامت هر چه تکنولوژی و مهندسی پزشکی را توسعه بدهیم هزینهها پایین میآید. برای اینکه واقعا نمیتوانیم نسل وسیعتری را به دانشهای پزشکی مامور کنیم ،چون هم هزینهاش بالا است هم نباید از پزشکان کار زیاد و فیزیکی بشکیم، بلکه باید آنها را در محلی مستقر کنیم و همه نیازهایشان را در همان محل برآورده سازیم. این که تعداد زیادی را وادار کنیم که پزشک شوند مسئله خودش را دارد، ولی استفاده از تکنولوژی پیشرفته بسیار دست ما را باز میکند و الان هم به طور وسیع این ابزارها آمده است که مریض را از راه دور درمان کرده و تمام مشخصاتش را می گیرند. فشار خون و نبض و حتی در بسیاری از موارد به تازگی از عوارضی که از بدن خارج میشود و حتی این آزمایش خون هم انجام می شود، این امر غیر قابل دسترسی و خیلی گران هم نیست. امیدوارم پزشکان را از این که مریض به آنها رجوع کنند نجات دهیم.
پرسش 6: دولت شما چگونه فضای مجازی را ساماندهی خواهد کرد؟
عارف: وجود فضای مجازی امروزه یک واقعیت است که اطلاعات فراوانی در این فضا رد و بدل میشود، اطلاعاتی که دانشمندان، محققان و دانشجویان برای کارهای پژوهشی مورد استفاده قرار میدهند. مهمترین مسالهای که در فضای مجازی با آن روبرو هستیم تا بتوان نیازهای خود را به صورت بهینه برطرف کنیم بحث امنیت فضای مجازی است چرا که امروزه بسیاری از مراودات و مکاتبات که جنبه طبقهبندی شده نیز دارد از این فضا عبور میکند که خیلی از کشورها آسیبهای زیادی از این فضا میبینند بنابراین اولویت ما تامین امنیت فضای مجازی کشور است که بتوانیم مصونیت خوبی به حملات نرمافزاری بدهیم که خوشبختانه کشور ما به همت جوانان عزیز و باانگیزه مصونیت خیلی خوبی را در رابطه با حملات نرم انجام شده دارد و نیروی برتر منطقه است. در ارتباط با بدآموزیهای این فضا نیز باید مقابله کرد و از ورود به سایتهای مستهجن و اطلاعات نادرست و غیراخلاقی جلوگیری کرد اما همانطور که در بحثهای اولیه گفتم میتوان در یک حرکت جهشی این مصونیت را ایجاد کرد.
پرسش 7: نگاه شما به وظیفه رسانه ملی در ارتباط با دولت و پیگیری مطالبات مردم چیست؟
رضایی: من هیچ انتظاری ندارم که رسانه ملی نظام و فرهنگ را فدای دولت کند. من به گذشته نقد جدی دارم. رسانه ملی مال مردم است. در دولت من هر وقت صداوسیما دولت را نقد کند، او را تشویق میکنم و منتقدان را دعوت میکنم تا حرفهای خود را بزنند و من و دوستانم در دولت نیز پاسخگو خواهیم بود. مردمسالاری دینی فقط حضور در راهپیمایی یا انتخابات نیست بلکه نقد و اعتراض هم جزئی از مردمسالاری دینی است که باید در چارچوب قانون باشد. رسانه ملی باید از مردم دفاع کند. من در دولت خود مناظرههایی را برگزار خواهم کرد. اولین مناظره را بعد از انقلاب را من و بنیصدر با گروههایی که به گنبد کاووس حمله کرده بودند مثل فرخ نگهدار گذاشتیم. در سال 88 هم مناظرات خوب بود اما نباید دوستان میترسیدند و مناظرات را به صورت گفتوگوی دسته جمعی برگزار کنند. باید شفافیت و صراحت را در جامعه ایجاد کنیم زیرا که مردم محرمترین ارکان نظام هستند.
پرسش8 :دولت شما در تحقق سبک زندگی ایرانی اسلامی تا چه میزان خود را مسوول می داند؟
قالیباف:بحث سبک زندگی از موضوعات مهم حوزه های فرهنگی واجتماعی است که دو نگاه در این زمینه وجود دارد یک نگاه از بالا به پایین است یعنی این که رییس دولت رییس خانوادهها هم هست و میتواند برای همه تعیین تکلیف کند و سبک زندگی را با یک بخشنامه حل کند. یعنی به سبک کره شمالی اگر بخواهیم به این موضوع نگاه کنیم، می گوییم همه یک جور بپوشیم، یک جور فکر کنیم و یک جور حرکت کنیم. حتما چنین چیزی نیست، سبک زندگی در واقع باید از دل مردم، جامعه و خانواده بیرون بیاید. خودشان باید این را تولید کنند که واقعی باشد. دولت می تواند در هدایت کردن در توجه به هنجارهای جامعه و توجه به کارهای فرهنگی و یک هدایت آن هم توسط سرمایههای اجتماعی و نخبگان جامعه نه دولت، نقش داشته باشد.به هر حال مردم ما پایبند به فرهنگ اسلامی و دینی خودشان هستند و این توسط کارهای مردمی و سازمانهای مردم نهاد، مراکز دانشگاهی و توده های مردم اتفاق می افتد البته به نظر من یک تاثیرگذاری دیگر هم دارد و این که دولت بتواند در رفتار خودش و کارکردش الگوی درستی بدهد که اعتمادسازی کند تا اعتماد مهمترین سرمایه بشود آن وقت حتما توجه مردم بیشتر خواهد شد که توصیهها ، نصحیتها و امکاناتی که می تواند برای این کار بسیج کنند، انجام دهند.
پرسش 9: موثرترین اقدام دولت شما برای حل مساله اعتیاد چیست؟
رضایی: من ابتدا شعری از مرحوم آیتالله العظمی بهجت بخوانم. ایشان میگفتند "به دنیا آمدهایم که قیمتی زندگی کنیم/نه اینکه به هر قیمتی زندگی کنیم". من متاسفم که میبینم جوانان ما از سر ناچاری باید دست به هر کاری بزنند که سر پا بمانند. ما در مجمع تشخیص مصلحت نظام بر سر مساله اعتیاد مفصل بحث کردیم و قوانین آن را هم نوشتهایم. کانون اصلی مواد مخدر در 70 - 80 کیلومتری بیرون مرزهای ماست که از طریق تعداد عوامل معینی که در دوبی و ترکیه به سر میبرند، کل این مشکلات برای ما بوجود آمده است. روی این مساله که تا به حال کسی سرمایهگذاری نکرده با کمک نیروهای امنیتی و نیروهای دیگری که داریم روی این مساله سرمایهگذاری خواهم کرد و البته به خود آمریکاییها هشدار و زمان میدهیم که این مساله را جمع کنند. اگر هم جمع نکردند به فضل الهی با قاطعیت این مساله را جمع میکنیم. مساله بعدی، تلاش برای کاهش تقاضاست. هم از رسانه ملی و هم از رسانههای دیگر خواهیم خواست که آثار مخرب این را به جوانان بگویند. موضوع آخر نیز خود معتادان هستند که باید در جهت بازگرداندن واقعی آنها به زندگی تلاش کنیم. طرحهای یک ماهه و دو ماهه زیاد شده است. من طرح دو سالهای برای آنان دارم که انشاءالله با اشتغال از این شرایط خارج شوند.
پرسش10:دولت شما چقدر نقدپذیر است و تا چه میزان کرسیهای آزاداندیشی و نظریهپردازی را در جامعه به ویژه در دانشگاهها ترویج خواهید داد؟
غرضی: من خصوصیم این بوده است که همیشه در جامعه سعی کردهام ارتباط دو طرفه برقرار کنم. همیشه به روزنامهها و کتابها (نویسندگان) گفتهام که شما ارتباط یکطرفه برقرار میکنید، ما که وزیر تلفن هستیم ارتباط دوطرفه برقرار میکنیم ،بنابراین اثر اجتماعی من از شما بیشتر است و همین روش را به شدت ادامه میدهم. الان به عزیزان در صداوسیما گفتهام طوری شده است که ما فقط باید صداوسیما و رادیو را گوش بدهیم و یا ببینیم، با این نرمافزارهایی که میخواهم بیاورم طوری میشود که شنونده هم بتواند ببیند و هم بتواند نقدهای خود را برگرداند.
قاعده این است که اگر دولتی بخواهد قاعده اجتماعی وسیعی داشته باشد، باید ارتباطات اجتماعی بسیار وسیعی داشته باشد. در همین نسل 3 و 4 که عرض کردم این امکانات وجود دارد که فرد بتواند روزی چند هزار پیام را دریافت کند و بعد تجزیه و تحلیل کند و جواب را بدهد و احتیاجی به گذاشتن وقت نیست. امیدوارم اگر این توفیق حاصل شد بتوانیم بخش وسیعی از جامعه را به صورت منطقی، قانونی و مدون جواب بدهیم.
سوال11: به عقیده شما مهمترین آسیب فرهنگی – اجتماعی که تحکیم خانوادهها را تهدید میکند چیست و راهکار دولت شما در این زمینه چه خواهد بود؟
جلیلی: به نظر من ما در بحث خانواده و به تبع آن نقش زن و نگاهی که به زن و خانواده داریم باید دیدگاه اصیل خود را داشته باشیم. دیدگاهی که مبتنی بر اندیشه دینی و فرهنگ ایرانی ماست. اگر ما دچار یک التقاط شدهایم و آمدیم با مبانی دیگر به این موضوع نگاه کردیم، این مهمترین تهدید برای بحث خانواده است. به طور مثال در غرب به زن به عنوان یک نیروی کار که یکی از ظرفیتهای جامعه است و باید اشتغال داشته باشد تا بتواند چرخ سرمایهداری را بچرخاند نگاه میشود. این یک نگاه است، اما نگاه دیگری نیز وجود دارد که خانواده سلول و بنیان جامعه است و در نگاه ما اگر به خانواده بها داده شده و سلول جامعه قرار داده شود که همه مناسبات بر آن مبنا میچرخد، بسیاری از سیاستها و تدابیر تغییر میکند. اگر ما نگاه خودمان را که نگاهی اصیل، دینی و مترقی است و موجب احترام به زن و نقش مادری است، نادیده بگیریم، بزرگترین تهدید خواهد بود.
اگر به مادر بها داده شود و در خانواده نقش اصلی به آن داده شود، بسیاری از آسیبهای اجتماعی حل شده و شاهد آنها (آسیبهای اجتماعی )نخواهیم بود چون به همان نسبت در حفظ و صیانت از خانواده و فرزندان نقش موثر خود را ایفا خواهد کرد، لذا باید به این موضوع توجه جدی شود که ما با اقتضائات و الزاماتی که نگاه دینی و ایرانی به این موضوع دارد، برنامهریزی کنیم و نه بر اساس نگاهی که دیگران دارند.
پرسش 12: دولت شما برای حفظ حقوق شهروندی و حریم خصوصی شهروندان چه تدابیر و برنامههایی دارد؟
روحانی: مساله حقوق شهروندی در فصل سوم قانون اساسی با عنوان حقوق ملت مورد تصریح قرار گرفته است. این حقوق شهروندی باید تدوین شود. اساس حقوق شهروندی این است که همه ایرانیان و اتباع ایرانی از حقوق شهروندی مساوی برخوردار شوند و استفاده کنند. مساله مذهب، قومیت و نژاد هیچکدام نمیتواند در حقوق شهروندی تاثیرگذار باشد. مساله مهمتر حریم خصوصی است که بسیار مهم است. من تعجب میکنم مدتی پیش در یکی از رسانهها شنیدم که نیروی انتظامی اعلام کرده میتوانیم با راپل روی پشت بامها خانهها برویم زیرا یک مکان خصوصی نیست و مال یک فرد نیست. از این مساله دچار حیرت شدم. اگر پشتبام فضای مشاع است، برای صاحبان آن آپارتمان مشاع است نه بین مالکان و نیروی انتظامی و سربازی که میخواهد وارد پشتبام شود. افرادی که در این زمینه تحقیق کردهاند گفتهاند جمع کردن دیشها هیچگونه نتیجه و اثری نداشته است و آمار و ارقام نشان میدهد تعداد زیادی از مردم (در برخی از آمار حدود 50 درصد) به رسانههای بیگانه نگاه میکنند بنابراین ورود به حریم خصوصی در اینجا کاری ممنوع است، در رسانهها و مطبوعات و صداوسیما هم همینطور است. وقتی فردی نسبت به آبرو و شخصیت فردی توهین و اهانتی میکند باید به او حق دفاع بدهیم وگرنه هم حقوق شهروندی این شخص نقض شده و هم حیثیت و حریم شخصی او.
پرسش 13: مهمترین اقدام عملی شما برای شکوفایی ورزش چیست؟
ولایتی: اولین خاصیت ورزش در حوزه سلامت، پیشگیری از بیماریهاست. بنابراین باید امکانات ورزشی برای همه سنین فراهم شود. اساس تربیت ورزشی قهرمانی در دبستانها باید جستجو شود. بر اساس سند تحول آموزش و پرورش اکنون رشته ژیمناستیک و شنا در مدارس اجباری شده است. در مدارس باید زنگ ورزش جدی گرفته شود و همچنین استعدادیابی صورت بگیرد. توسعه ورزش همگانی زمینهساز تقویت ورزش پهلوانی است. ما یک بیمه کامل و جامع چه در حوزه درمانی، چه بیمه آسیبدیدگی و چه بازنشستگی برای ورزشکاران باید داشته باشیم که هیچ ورزشکاری دغدغه زندگی نداشته باشد. ورزش باید خصوصی و در کنترل و اداره مردم باشد و مدیریت ورزشی نباید سیاسی باشد و مسئولیت هر رشته ورزشی باید به متخصصان همان حوزه سپرده شود.
پرسش 14: دولت شما برای تسهیل ازدواج جوانان چه اقدام عاجلی خواهد داشت؟
عارف: یکی از مشکلاتی که امروز ما با آن روبهرو هستیم افزایش سن ازدواج است که متاسفانه حدود پنج سال سن ازدواج بالا رفته است. اقداماتی که باید در این زمینه انجام دهیم بحث اشتغال است. متاسفانه به دلیل بالا بودن نرخ بیکاری و عدم امکان تامین درآمد برای زندگی جوانان علاقهای برای ازدواج ندارند؛ بنابراین باید بحث اشتغال حل شود. مشکل مسکن، مشکل بعدی جوانان است. ما طرحی داریم تحت عنوان مسکن ماندگار در برنامه پیشنهاد دادیم که با اصلاح بر روی طرح فعلی مسکن مهر انجام گرفته است. انشاءالله امیدواریم که بتوانیم با سازوکارهای مناسبی مسکن مورد نیاز جوانان را تامین کنیم و تسهیلات برای ازدواج جوانان را ایجاد کنم. الان وامهایی پرداخت میشود که کفایت نمیکند. هم میزان این وامها افزایش باید پیدا کند تا انشاءالله بتوانیم با تسهیلاتی که برای وام ازدواج و یا حتی برگزاری مراسم ازدواج در شهرداریها و اماکن مناسبی که اختصاص دهند صورت دهیم تا انشاءالله عزیزان ما تشویق شوند ازدواج کنند. برای حل مشکلات معیشتی آنها در حقیقت مهمترین مسئله آن است که دغدغه جوانان را برای ازدواج کم کنیم. همین طور از نظر فرهنگی هم باید تلاش کنیم جوانان قبل از ازدواج، در حین ازدواج و بعد از ازدواج آموزشهای لازم را ببینند تا انشاءالله زندگی باثباتی را داشته باشند که متاسفانه نرخ طلاق در کشور ما وضعیت خوبی را ندارد. الان نرخ طلاق از یک به 16 به یک به 6 رسیده است بنابراین باید با کارهای فرهنگی تلاش کنیم تا زندگی باثبات و با نشاطی را برای جوانان به وجود آوریم.
پرسش15:مهمترین اقدام دولت شما برای گسترش فرهنگ عفاف و حجاب در جامعه چیست؟
حدادعادل:مهمترین اقدام من برای گسترش فرهنگ عفاف و حجاب، معتقد کردن نسل آینده و جوانها به حجاب است. من در سال 1359 یعنی 33 سال پیش کتاب "فرهنگ برهنگی و برهنگی فرهنگی "را نوشتم که 21 بار تجدید چاپ شده و به 10 زبان ترجمه شده است. من با استفاده از نظریات استاد شهید مطهری در این کتاب در اول انقلاب توضیح دادم و اهمیت مساله حجاب را متذکر شدم. معتقدم پایههای حجاب باید با اعتقاد محکم شود و عقیده دارم که جامعه ما یک جامعه عفیف است؛ اگرچه گاهی میبینیم خانمهایی به قول هواشناسی کمی تا قسمتی بدحجاب هستند، اما به این معنا نیست زن ایرانی حجاب را نپذیرفته است. زن ایرانی به دلیل فطرت انسانی و اعتقاد اسلامیاش حجاب را پذیرفته و ما باید برای ترویج فرهنگ عفاف اختلاف نظر در مسئولان را به وحدت نظر تبدیل کنیم.
نمیشود نیروی انتظامی یک سیاست را در پیش بگیرد و سخنگوی دولت بگوید کار نیروی انتظامی ربطی به ما ندارد. این نوع تعارضها از اقتدار نظام در اجرای قانون کم میکند پس ما باید سیاست واحد، عاقلانه و حکیمانهای داشته باشیم و نباید بگذاریم از زن به عنوان یک ابزار استفاده شود.
پرسش 16: مهمترین اقدام دولت شما برای ارتقای جایگاه ایثارگران و فرهنگ شهادت در جامعه چیست؟
قالیباف: برای ارتقای جایگاه ایثارگران در جامعه که زندگی و خانواده خود را مدیون شهدا و ایثارگران هستیم بیشترین اهمیت را قائلم به حقوق جانبازان عزیز احترام زیادی میگذارم. آنها نشستهاند تا ملت ما بزرگی و عزت خود را حفظ کنند. ما تمام زندگی خود را مدیون آنها هستیم. اولین اقدام قانونی که انجام میدهم این است که مصوباتی که در مجلس تصویب و به مجمع رسیده است را به قانون تبدیل میکنم و درصدد اجرای آنها هستم. حفظ فرهنگ ایثارگری از مهمترین وظایف ما است. اگر فرهنگ ایثارگری در جامعه ما رشد پیدا کند می توانیم به آرمانهای انقلاب دست پیدا کنیم. حفظ این فرهنگ باید از طریق مردم باشد. مردم باید با عقلانیت و معنویت فرهنگ ایثارگری را بپذیرند امکانات آن ها را در سطح جامعه افزایش میدهم و مشکلات رفت و آمدی آنها و معلولان در شهر را به طور کامل در اولویتها قرار میدهم. ما قریب به 10 میلیون جانباز داریم که باید مسائل رفت و آمدی آنها حل شود.
در بخش پایانی دومین مناظره تبلیغاتی کاندیداهای ریاستجمهوری هر یک به مدت دو دقیقه به جمعبندی نهایی صحبتهای خود پرداختند که به به شرح زیر است:
رضایی: دولت ما با یک دست فرهنگ و ادبیات ایستادگی و مقاومت و با دست دیگر فرهنگ و هنر و ادبیات جهاد اقتصادی و جهاد فرهنگی را دنبال میکند، بنابراین گفتمان انقلابی ما ایستادگی از یک طرف، و جهاد اقتصادی و فرهنگی از طرف دیگر است. مساله بعدی این است که به وضعیت فرهنگیان، هنرمندان، معلمین، بازنشستگان، اساتید دانشگاهها، بانوان، جوانان و اقوام را به صورت جدی چه در بعد مادی و چه در بعد منزلت اجتماعی و معنوی در چارچوب برنامهای که برای زندگی مردم تهیه کردهایم، رسیدگی جدی خواهیم کرد. اصل 15 و 19 قانون اساسی را در کشور پیاده میکنم و تبعیض و رشوه را از کشور بیرون خواهیم کرد و کشوری که با خون شهدا و جانبازان و ارتش قهرمان و سپاه پاسداران و بسیج فداکار و نیروی انتظامی پرتلاش تحویل میگیرم، سالم و با امانت کامل و با حفظ ارزشهای به دولت بعدی تحویل میدهم و قول میدهم که هیچ کس و هیچ چیزی را مقدم بر منافع مردم قرار ندهم، قول میدهم راستگویی را از دولت شروع کنم، قول میدهم که اخلاق را از دولت شروع کنم، قول میدهم که رییسجمهور مردم باشم و قول میدهم که به شعارها و برنامههایی که دادم عمل کنم و قول میدهم وفادار به میراث گرانبهای حضرت امام(ره) و شهدا و جانبازان عزیز باشم.
قالیباف: تغییر و تحول اساسی در مدیریت کشور و پایان دادن به مدیریت یکنواخت، بسته و خسته لازم است. با هر نگاهی، لازمه کشور پیشرفت است و مردم و مسئولان فرصت آزمون و خطا ندارند. باید دست به دست هم دهیم تا پیشرفت را پیش ببریم. ما نیازمند رویکرد اجتماعی و نگاه سیستمی هستیم. باید یک پا در اقتصاد، یک پا در فرهنگ و یک دست در سیاست داشت. تحولات باید در همه عرصههای مدیریت شکل بگیرد. ما نتوانستهایم برای حل مشکلات فرهنگی و اقتصادی از مدیریت دیپلماسی استفاده کنیم. ما بیشتر با دولتها حرف زدهایم ولی حتما باید به وسیله دیپلماسی عمومی با ملتهای دنیا سخن بگوییم. ما باید سرمایههای اجتماعی را حفظ کنیم و بزرگترین سرمایه اجتماعی ما نخبگان هستند.
روحانی: راهکار دولت تدبیر و امید این است که تصدیگری دولت را در فرهنگ و مسائل اجتماعی کاهش دهد و کار را به کاردان بسپارد و انجمنهای صنفی تشکیل دهد؛ چراکه مسائل را راحتتر میتواند حل کند. مساله مهم دیگری که وجود دارد مساله جوانان است که بسیار حائز اهمیت است. شرایطی فراهم آوردیم که ورود به دانشگاه آسان شد اما بعد اینکه دانشجویان لیسانس، فوق لیسانس و بعد دکترا را تمام میکنند تازه اول بیکاری آنها فراهم میرسد. کیفیت دانشگاهها را باید بالا ببریم ومهارتها را در دانشگاهها افزایش دهیم. دانشجویان باید با صنعت و کشاورزی آشنا شوند تا بلافاصله بتواند بعد از فارغالتحصیلی شغل پیدا کنند. مساله دیگر موضوع زنان است که باید مورد توجه قرار گیرد زن در یک جامعه فعال است و کار میکند اما در عین حال کاری برابر انجام میدهد حقوقش متفاوت است. من بیمه ویژه برای زنان آسیب دیده را تشکیل خواهم داد و همچنین یک وزارت امور بانوان در دولت تدبیر و امید پیشبینی کردهایم تا حقوق تضییع شده را به آنان برگردانیم.
حدادعادل: در دولت من که آن را دولت تقوا و تدبیر نامیدهام، خانواده جایگاه مهمی دارد. خانواده نهاد ارتقای فرهنگ است. من به کرامت زن در جامعه اهمیت میدهم. در عین اینکه تحصیل و اشتغال زنان را امر مهمی میدانم معتقدم خانهدار بودن به معنای بیکار بودن نیست. زنان خانهدار بیکار نیستند، زنان خانهدار، مردان و زنان جامعه فردا را ساخته و تربیت میکنند. من بیمه زنان خانهدار را مهم میدانم.
از نظر اجتماعی من به همبستگی ملی و وحدت ملی اهمیت بسیار میدهم. به همه مردم ایران به چشم هموطن نگاه میکنم. من قویا و قلبا معتقد هستم ایران آباد نخواهد شد، مگر آنکه همه ایران آباد شود و من شعارم این است که همه جای ایران سرای من است. من معتقد هستم همه مردم ایران ترک، کرد، فارس، لر، بلوچ، ترکمن و عرب همه هموطن هستند و این مجموعه مانند تارهایی هستند که در کنار هم با رنگهای مختلف یک پر طاووس درخشان و زیبا را با همبستگی و ترکیب خود ایجاد میکنند که آن همان شکوه و عظمت فرهنگ و تمدن ایرانی و اسلامی است.
و در آخر به مردم قول میدهم که به آنها دروغ نگویم.
ولایتی: من تاکید میکنم که ایرانی، ایرانی است، از چابهار تا مازندران و از سرخس تا خرمشهر، همه مردم ایران اعم از شیعه و سنی و همه اقوام از ترک، لر، کرد، بلوچ، عرب و فارس و همه کسانی که در این سرزمین زندگی میکنند و اقلیتهای رسمی غیرمسلمان همه از حقوق برابر برخوردارند. بر اصل 15 و اصل 19 قانون اساسی که راجع به احیای فرهنگ اقوام است، تاکید دارم موضوع دیگر، موضوع سلامت است. بر اساس قانون برنامه پنجم، باید یک بیمه واحد باکفایت سراسری به نام بیمه سلامت ایرانیان درست شود به جای بیمههای نیمبند و نارسا که همه آحاد ایرانی را در بر بگیرد و طوری باشد که در آخر برنامه پنجم هزینه 70 درصدی که از جیب بیمار پرداخت میشود به 30 درصد برسد. اگر ما برنامه را اجرا کنیم برنامه ششم هم میتواند در این جهت به گونهای طراحی شود که به درمان رایگان رسید.
مطلب بعدی این است که بیماری های صعبالعلاج مثل سرطانها، مثل بیماریهای مزمن کبدی، کلیوی، قلبی، بیماری های مزمنی مثل دیابت، پیوند اعضا، تعویض زانو و همه اینها امروزه جزء مشکلات اساسی مردم است که مردم عادی قدرت پرداخت هزینههای آن را ندارند. قرار دادن یک ردیف بودجه برای پرداخت هزینههای بیماریهای صعبالعلاج جزء برنامههای بنده است.
جلیلی: ما اگر اعتقاد داریم که فرهنگ بر مبنای آموزههای دینی است و گفتمان انقلاب اسلامی و عامل پیشرفت و یک فرصت است باید این را جدی گرفته و در برنامه کار دولت قرار بدهیم. رییسجمهور باید این را به صورت جدی باور داشته باشد و بعد تمام موضوعاتی را که میتواند مانع استفاده از این فرصتها باشد برطرف کند. نه تنها این کار را کند بلکه باید با اقتدار ازظرفیت فرهنگی استفاده کند در سایر عرصهها. اگر ما بتوانیم هر موضوعی را در فرهنگ و با فرهنگسازی انجام بدهیم خیلی بهتر است تا بخواهیم با قانون و ابزار دیگری استفاده کنیم. باید این موضوع ساختار دولت باشد و نه تنها نباید مانعی باشد بلکه باید سازوکارها و تمام ظرفیتهای کشور که وجود دارد بتوانند ظرفیت خود را عرضه کنند مبتنی بر گفتمان اسلامی و این که بتوانند تولیدات خود را به بروز برسانند و باید کسانی که در خط مقدم فرهنگ هستند را پشتیبانی کنیم و دولت ستادش کوچک شود یک مثالی میزنم یک وزارتخانهای را بررسی میکردم که دیدم هزینه بودجه 66 درصد و 33 درصد برای کارهای سطحی اختصاص میدهد. در صورتی که این باید برعکس باشد. کسانی که در خط مقدمند مانند مادر که مهمترین کار را انجام میدهد معلم، مسجد، هنرمند اعم از شاعر، نویسنده و هر کسی این ظرفیت باید شکوفا شود تا بتوانیم به آن چیزی که میخواهیم به فرهنگ دست یابیم.
عارف: من به جایزه اسکار اصغر فرهادی اشاره میکنم که ما نتوانستیم از این ظرفیت به خوبی استفاده کنیم هرچند اصغر فرهادی در مراسم دریافت جایزه خود پیام صلح ملت ایران را به دنیا رساند. ما باید از دیپلماسی فرهنگی برای ارتباط با دنیا استفاده کنیم. اصل 9 قانون اساسی میگوید آزادی استقلال تمامیت ارضی و وحدت، از یکدیگر تفکیک پذیر نیستند و کسی نمیتواند به بهانه حفظ استقلال و تمامیت ارضی آزادیهای مشروع را با وضع قوانین سلب کند.من به سه اصل قانون اساسی میخواهم اشاره کنم. اصل 22 قانون اساسی میگوید مطبوعات آزادی بیان دارند مگر اینکه مخل مبانی دینی و ملی باشند و اصل 15 میگوید زبان و خط رسمی کشور فارسی است و بیان میکند که کتب به زبان فارسی هستند اما استفاده از زبان قومی در کنار زبان فارسی در مدارس آزاد است.
غرضی: ورود ابزار پیشرفته باعث توسعه فرهنگی در جامعه ما شده است. در گذشته زمانی که رادیو و تلویزیون وارد کشور ما شد ما شاهد این تحول و توسعه فرهنگی بودیم. شبکه مخابرات که آمد به خاطر اینکه ارتباطات دوطرفه بود توسعه فرهنگی نیز افزایش پیدا کرد. ما امروزه دارای امکانات فراوانی هستیم که میتواند ما را در ایجاد دولت الکترونیک یاری کند و از این امکانات میتوانیم برای کم کردن گپ دیجیتالی استفاده کنیم. مفهوم گپ دیجیتالی چیزی نیست جز اینکه اختلاف فرهنگی به صفر برسد.