یادمانی به مظلومی شهدای گمنام

تپه نورالشهدا یا یادمان شهدای گمنام فدک واقع در باراجین، سال‌هاست میزبان دلاور مردانی است که از آن‌ها به عنوان "شهید گمنام" یاد می‌شود اما چه کسی است که نداند شهادت بهترین شناسنامه است و هویت واقعی را شهادت به انسان‌ها می‌دهد. بنای یادمان شهدای گمنام فدک چند سالی است که در حال احداث است، اما روند کند ساخت این یادمان موجبات دلخوری عده زیادی را فراهم کرده است. گفته می‎شود قبل از شروع عملیات عمرانی در محل یادمان مراسمات مذهبی مانند دعا و مناجات برگزار می‌شد که از زمان آغاز ساخت یادمان، برگزاری هیچگونه مراسمی در آن مکان مقدور نشده است.

در مدت چند سالی که از آغاز ساخت بنای یادمان می‌گذرد،کم و بیش اعتراض‌هایی نسبت به روند کند ساخت آن صورت گرفته است؛ اما هرگز از سوی مسوولان به طور روشن و شفاف علت تأخیر در این پروژه مهم عنوان نشد.

چندی قبل یکی از وبلاگ نویسان قزوین مشابه چنین اعتراضاتی را در مورد آنچه در حال حاضر در کنار یادمان می‌گذرد ذیل عنوان "سفره گناه در جوار شهدای گمنام فدک"اینگونه بیان داشت: "ساعت 12:30 شب چهاردهم ماه مبارک رمضان در جوار مزار شهدای گمنام فدک حدود 20 عدد ماشین پارک بود. ابتدا واقعا خوشحال شدیم و به دوستان گفتیم اگرچه مسوولین به فکر درست کردن و رونق دادن به این مکان مقدس نیستند، لااقل مردم هنوز یادشان نرفته است که شهدایی اینجا آرمیده‌اند. وقتی جلوتر رفتیم و از ماشین پیاده شدیم دیدیم نه تنها شهدا و قداست محل دفن هشت شهید فراموش شده است بلکه آنجا به خاطر موقعیت مکانی که پیدا کرده (خلوتی، تاریکی، عدم تردد مآموران انتظامی، مشرف بودن بر شهر قزوین و...) تبدیل شده است به پاتوق دختر و پسر‌هایی که برای عیش و نوش و هزار کار دیگری که دنبال مکان امن می‌گردند به آنجا آمده بودند".

اعتراض‌هایی به این سبک و سیاق کم و بیش در قزوین وجود داشت اما افتتاح چندین و چند پروژه در سطح شهر قزوین ما را به فکر فرو برد که آیا توان ساخت یادمان حتی زودتر از موعد مقرر وجود نداشت؟

از زمانی که ساخت بنای یادمان آغاز شده است یعنی از سال 87 تاکنون، عملیات ساخت پروژه‌های متعدد و بسیار بزرگ‌تری نظیر چند تقاطع غیر‌همسطح در قزوین شروع و در کمترین زمان ممکن به اتمام رسیده است که به طور مثال؛ ساختدو تقاطع غیر همسطح 7 دی و 9 دی که از خرداد ماه 89آغاز شده بود در مدت 15 ماه به اتمام رسید و ساخت تقاطع غیر همسطح 9 دی نیز از تیرماه 90 آغاز و در مدت 15 ماه به اتمام رسید.

اگرچه متولی ساخت پروژه‌های مذکور شهرداری قزوین بوده است اما بر کسی پوشیده نیست که انجام هر پروژه عمرانی در سطح شهر نیازمند همکاری مدیریت شهری و تعامل همه مسوولان عمرانی است؛ بنابراین افتتاح پیش از موعد این تقاطع‌ها نشان از تلاشی مضاعف برای ساخت آن‌ها داشته است و حاکی از ضرورتی است که احساس می‌شده است، اما در ساخت یادمان شهدای گمنام فدک ضرورتی از سوی مدیران شهری احساس نشده و در حالی وارد ششمین سال ساخت این یادمان می‌شویم که چند ماه قبل در جوار همان یادمان پروژه‌ای به عنوان بزرگترین شهربازی استان قزوین به بهره برداری رسید که ساخت آن از خرداد 89 آغاز شده بود.

با این وجود به نظر می‌رسد امیدی برای اتمام ساخت یادمان تا پایان امسال هم وجود ندارد چرا که با شروع فصل سرما از سرگیری عملیات عمرانی در آن ارتفاع امری محال به نظر می‌رسد.

وقتی نظر مردم را در مورد ساخت یادمان شهدای فدک جویا شویم، اکثر آن‌ها اعتقاد دارند که مسوولان می‌توانستند این یادمان را بسیار قبل تر به اتمام برسانند اما در این بین نظرات مسوولان هم قابل توجه است.


حجت الاسلام سید مرتضی حسینی:
در ساخت یادمان شهدای فدک كوتاهی شده است

حجت الاسلام سید مرتضی حسینی نماینده مردم قزوین، آبیک و البرز از جمله کسانی است که اعتقاد دارد به ساخت این یادمان کم توجهی شده است.

وی در این مورد اظهار داشت: ما معتقدیم كه ساخت یادمان شهدای گمنام فدک باید در همان سال اول به اتمام می‌رسید و متأسفانه در این قضیه كوتاهی شده است و ما معترضیم و اعتراض خود را هم اعلام كردیم که باید ساخت این یادمان در اولویت قرار گیرد.

حسینی افزود: قبل از شروع ساخت بنای یادمان، مردم و خانواده شهدا به آنجا مراجعه و برنامه‌هایی نظیر دعای كمیل و زیارت عاشورا برگزار می‌كردند، اما الان وضعیتی به وجود آمده است كه شرایط برای اجرای برنامه مهیا نیست.

نماینده مردم قزوین، آبیک و البرز ضمن توصیه به مسوولان در مورد ساخت این یادمان، خاطرنشان کرد: توصیه می‌كنم ساخت یادمان شهدا را در اولویت قرار دهند و اگر مشكلی وجود دارد به ما نمایندگان مردم منتقل كنند تا در وزارتخانه‌ها مطرح كنیم.

نظر یکی دیگر از نمایندگان قزوین در مجلس شورای اسلامی را جویا شدیم که وی نیز نظری مشابه نظر حجت الاسلام حسینی داشت و اعتقاد داشت که باید به ساخت یادمان توجه بیشتری می‌شد.

داود محمدی:
توجه به ساخت یادمان شهدا وظیفه همه مسوولان است

داود محمدی نماینده مردم قزوین، آبیک و البرز در مجلس شورای اسلامی اظهار داشت: ما آنچه به دست آورده‌ایم اعم از امنیت و آرامشی كه در كشور حاكم است به واسطه پایمردی شهیدان، جانبازان و ایثارگران بوده است و قطعا ما هرچه در راستای گرامیداشت یاد این عزیزان تلاش كنیم گوشه‌ای از وظایف خودمان را نتوانسته‌ایم انجام دهیم.

وی افزود: حتما بایددر راستای ساخت یادمان شهدای گمنام فدک توجه بیشتری مبذول شود كه این طرح هرچه زودتر به بهره برداری برسد.

محمدی توجه به گلزارها و یادمان‌های شهدا را وظیفه همه دانست و در مورد ساخت یادمان شهدای فدک نیز تاکید کرد: بنده تاكید و توصیه می‌كنم كه هرچه زودتر این طرح به بهره برداری برسد.

شاید بسیاری ندانند که متولی ساخت این یادمان کیست. عده‌ای تصور می‌کنند بنیاد شهید قزوین یا شهرداری قزوین مسوول ساخت آن بنا است و در این بین شاید تمام آنچه مردم در سالهای گذشته از آن به عنوان کم کاری در ساخت یادمان شهدای گمنام فدک یاد می‌کنند را به بنیاد شهید و امور ایثارگران قزوین نسبت داده‌اند؛ اما پرس و جوهای ما نتیجه دیگری در برداشت و به گفته مدیرکل بنیاد شهید قزوین، این اداره هیچ نقشی در ساخت یادمان شهدای فدک ندارد.

مدیر کل بنیاد شهید و امور ایثارگران قزوین:
بنیاد شهید هیچ نقشی در ساخت یادمان شهدای فدک ندارد

نادر نصیری مدیرکل بنیاد شهید و امور ایثارگران استان قزوین گفت: بنیاد شهید هیچ نقشی در ساخت یادمان شهدای فدک نداشته است و آن یادمان متعلق به بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس استان قزوین است.

وی در عین حال آماری در مورد ساماندهی گلزارهای شهدای استان قزوین ارایه کرد و اظهار داشت: در استان قزوین حدود 400 گلزار شهدا داریم که در مقایسه با 19000 گلزاری که در کل کشور وجود دارد، نرخ ساماندهی ما حدود 60 درصد است و از متوسط نرخ ساماندهی کشور عقب نیستیم اما من معتقدم ما در نظام اسلامی نباید به هیچعنوانخدمتی را در ارتباط با ایثارگران متوقف کنیم و بحث سازماندهی گلزارها و یادمان‌ها نیز از مطالبات برحق خانوده‌های شهدا است که باید تا الان تمام می‌شده است.

نصیری افزود: ما در مدت کوتاهی که در قزوین هستیم سه جلسه کارگروه ساماندهی استان را فعال کردیم و اگر متناسب با طرح، اندیشه و پتانسیلی که ما در حوزه بنیاد شهید و امور ایثارگران داریم بخواهند اعتباری را به ما بدهند، همه تلاشمان این است که در کوتاه ترین زمان ممکن اتمام ساماندهی گلزارهای شهدای استان را نهایی کنیم و وارد بهسازی گلزارها شویم.

جستجوها اینگونه نتیجه داد که اصل بنا و محوطه یادمان متعلق به بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس قزوین است؛ بنابراین سوال‌ها را با روابط عمومی این بنیاد مطرح کردیم.

مسوول روابط عمومی بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس قزوین:
اداره راه و شهرسازی باید پاسخگو باشد


قاسم اللهیاری فرزند سردار شهید احمد اللهیاری و مسوول روابط عمومی بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدسقزوین گفت: یادمان متعلق به بنیاد حفظ آثار است امامتولی ساخت آناداره راه و شهرسازی قزوین است.

وی در مورد علت تاخیر در این پروژه گفت: ما چند بار به اداره راه و شهرسازی نامه نوشته‌ایم که چرا در ساخت یادمان تأخیر وجود دارد که آنها در جواب به ضعف پیمانکار و عدم تخصص فنی پیمانکار اشاره کرده‌اند.

اللهیاری آخرین تاریخ مکاتبه با سازمان راه و شهرسازی قزوین را حدود 10 ماه قبل دانست و عنوان کرد: بعد از آخرین مکاتبه قرار بر رفع موانع و تسریع در ساخت یادمان شد که گفتند مشکل حل شده است، ولی باز هم دیدیم که نسبت به اتمام ساخت آن خبری نشده است.

وی تصریح کرد: از ابتدای شروع ساخت یادمان قرار بود ساخت آن در مدت دوسال به پایان برسد که اگر طبق گفته آن‌ها مشکل کار عدم انتخاب درست پیمانکار یا مشکل اعتباری هم می‌بود، می‌توانستند با تعویض پیمانکار و یا مطرح کردن مسائل مالی به استانداری قزوین، عملیات ساخت یادمان را تسریع بخشند.

مسوول روابط عمومی بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس قزوین تاخیر در آماده سازی یادمان را متوجه سازمان مسکن و شهرسازی که بعد از ادغام دو وزارتخانه از آن به عنوان اداره کل راه و شهرسازی نام برده می‌شود دانست و گفت: آقای محمد ‌نادر محمد‌زاده مدیرکل اداره راه و شهرسازی قزوین می‌تواند بهترین پاسخگو برای سوالات شما باشد.

با توجه به پیگیری‌های صورت گرفته همه چیز به آقای محمدزاده به عنوان مدیر کل راه و شهرسازی استان قزوین ختم شد که وی نیز عدم توانمندی پیمانکار و وضعیت نامساعد جوی را مهمترین عامل تاخیر در ساخت پروژه دانست.

محمد‌نادر محمدزاده:
ضعف پیمانکار و شرایط نامساعد جوی علت تاخیر در ساخت یادمان بوده است

محمد‌نادر محمدزاده مدیرکل راه و شهرسازی استان قزوین اظهار داشت: پیشنهاد ساخت پروژه یادمان شهدای گمنام فدک از سوی ما به استانداری ارایه شد اما بهره بردار این پروژه بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس قزوین خواهد بود که هزینه ساخت آن نیز از ردیف بودجه‌های استانی تأمین می‌شود.

وی میزان پیشرفت ساخت یادمان را بیش از 95 درصد عنوان کرد و افزود: مرحله نهایی بتن‌ریزی باقی مانده است که در ارتفاع بالای 32 متر است و کمتر از سه متر دیگر مانده است تا کار ساخت به اتمام رسد که اگر وضعیت جوی اجازه دهد اول فصل سرما آخرین بتن‌ریزی را انجام می‌دهیم و بعد از بتن‌ریزی سه متر باقی‌مانده و باز کردن غالب‌ها و انجام تمیزکاری، پروژه برای بهره برداری آماده خواهد شد.

محمدزاده مهمترین مانعی که باعث تأخیر در ساخت یادمان شد را سختی کار در آن ارتفاع دانست و گفت:با توجه به ارتفاع زیاد پروژه و بادگیر بودن منطقه و حجم زیاد بتن‌ریزی سختی کار زیاد بود.

وی تصریح کرد: در بتن‌ریزی یادمان حتما بتن سفید لازم است که در صورت آسیب دیدن به این پروژه در آینده و یا کنده کاری روی بدنه یادمان، باز هم بدنه آن سفید خواهد بود و ما نیاز به مرمت مستمر نخواهیم داشت؛ به همین دلیل عملیات اجرایی با تاخیر مواجه بود.

مدیرکل راه و شهرسازی استان قزوین ضعف پیمانکار را از دیگر دلایل تأخیر در ساخت این پروژه دانست و یادآور شد: توانمندی پیمانکار در این موضوع تأثیر داشت، یعنی اگر پیمانکار می‌توانست قدری بهتر کار کند ما این امید را داشتیم که اویل سال جاری عملیات ساخت را تمام کنیم اما باز هم امیدواریم که امسال قبل از فصل سرما حداقل عملیات اجرایی آن به اتمام برسد.

محمدزاده در پاسخ به این پرسش که آیا ساخت تقاطع‌های متعدد با کمترین زمان و تآخیر در ساخت یادمان را مصداقی برای کم توجهی به یادمان شهدای گمنام می دانید، گفت: شهرداری پروژه‌های تقاطع غیر‌همسطح را به اتمام رسانده است اما یادمان میدان مینودر هنوز تمام نشده چرا که این یادمان‌ها پروژه‌های خاصی هستند و درواقع شرایط خاصی را دارند که با سایر پروژه‌ها متفاوت هستند.

وی تصریح کرد: ما هم اعتقاد داریم اگر مجری پروژه و پیمانکار توانمندی بیشتری داشت این پروژه باید سریع‌تر از این جمع می‌شد اما باید بپذیریم که این پروژه خاص است؛ یعنی شرایط خاص خودش را دارد.


با توجه به حضور ما در محل یادمان مذکور و مشاهده میزان ساخت یادمان، طبق گفته مدیر کل اداره راه و شهرسازی تنها بتن‌ریزی سه متر بالایی یادمان باقی مانده است اما به نظر می‌رسد بادهای تند و سرمای موجود در آن ارتفاع که تپه‌ای مشرف بر شهر قزوین است، اتمام ساخت آن در آغاز فصل سرما را امری محال و دست نیافتنی کند.

با این وجود شاید دلایلی که آقای محمدزاده برشمرد قابل قبول باشد اما افکار عمومی و خانواده‌های شهدا و ایثارگران، دلایلی نظیر عدم توانمندی پیمانکار یا وضعیت نامساعد جوی در بخشی از سال را قابل قبول ندانسته و اعتقاد دارند مجموعه مدیریت شهری قزوین باید در کمترین زمان ممکن ساخت یادمانرا به اتمام می رساندند و در تأخیر ساخت آن علاوه بر بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس قزوین و اداره راه و شهرسازی قزوین، تمام مسوولان شهری را مقصر فراموش شدن و مظلوم واقع شدن شهدای گمنام می‌دانند.