به گزارش خبرگزاری برنا از قزوین؛ كتاب و كتاب خوانی و میزان گرایش به مطالعه، امروزه یكی از شاخصههای توسعه به شمار میرود و این مهم وضعیت مطلوبی در ایران ندارد و به نوعی اقدامات لازم و جدی برای ترویج و اشاعه فرهنگ مطالعه در جامعه صورت نگرفته است.
همچنین فراهم ساختن سخت افزار و نرم افزارهای ترویج فرهنگ کتابخوانی یکی از اهداف جدی و بلند مدت نظام فرهنگی کشور است که ترویج فرهنگ مطالعه، ساخت کتابخانهها، تقویت کتابهای موجود در این کتابخانهها از منظر کیفی و کمی از جمله این اقدامات است.
2 هزار و 984 کتابخانه عمومی در کشور وجود دارد، که سهم استان قزوین چهل و هشت باب کتابخانه عمومی است که از این تعداد بیست و هفت کتابخانه نهادی و بیست و یک كتابخانه هم مشارکتی است.
کاهش تعداد اعضای کتابخانههای عمومی به علت کمبود فضای کتابخانهها برای مطالعه و نبود امکان استفاده هر روزه از سالنهای مطالعه این حرف را مولایی مدیر کل کتابخانه های استان می گوید که موجب شده تعداد زیادی از علاقه مندان به استفاده از سالن مطالعه انگیزه زیادی برای عضویت در کتابخانه نداشته باشند.
مدیر کل کتابخانههای عمومی استان قزوین میگوید: در این استان به ازای هر یکصد نفر جمعیت دو و نیم متر کتابخانه وجود دارد که در کشورهای پیشرفته به ازای هر صد نفر هشت متر مربع است.
به گفته ی او، در حال حاضر کمبود کتابهای جدید و فضای مطالعه از جمله دلایلی که استفاده از کتابخانه را محدود کرده است و بسیاری از شهروندان از کتابخانه به عنوان محلی برای مطالعه کتابهای درسی استفاده میکنند.
محمد رضا مولایی میافزاید: به لحاظ تعداد اعضای کتابخانه هم، استان با پنجاه و شش هزار نفر عضو در رتبه پانزدهم کشور قرار دارد و در زمینه اجرای برنامههای فرهنگی، از جمله برگزاری مسابقات کتابخوانی، جزء پنج استان برتر کشور است.
مدیر کل کتابخانههای عمومی استان معتقد است: برپایی نمایشگاه کتاب، اینترنت در برخی کتابخانهها و اهدای کتاب به مدارس و مساجد استان میتواند به ترویج فرهنگ مطالعه و کتابخوانی کمک کند.
سرپرست اداره کل کتابخانههای عمومی گفت: با پیگیریهای به عمل آمده، تشکیل انجمن خیرین کتابخانه ساز در استان به مرحله نهایی رسیده است.
محمدرضا مولایی با اشاره به مزیتهای انجمن خیرین کتابخانه ساز بیان کرد: نهاد کتابخانههای عمومی میتواند از ظرفیتهای بالقوه این انجمن برای ساخت کتابخانههای جدید و رسیدن به اهداف خود استفاده کند.
هر چند میزان سرانه مطالعه و کتابخوانی در کشور ایران رقم مناسبی نیست و ایران با 74 دقیقه سرانه مطالعه دومین کشور برتر خاورمیانه محسوب میشود.
و نکته قابل تامل در این زمینه آن است که از همین سرانه نامناسب، سهم به سزایی به مطالعه کتابهای درسی و نشریات اختصاص دارد.
مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان قزوین در این زمینه گفت: چهل و پنج درصد مطالعه در استان به کتابهای درسی اختصاص دارد و سرانه مطالعه این کتابها پانزده دقیقه است .
محمد حسن شفیعیها، همچنین سرانه کتابخوانی هر نفر در استان را پانزده دقیقه در شبانه روز اعلام و اضافه کرد: این میزان در کشور18 دقیقه و در کشورهای پیشرفته 45 دقیقه است.
به گفته وی، مهمترین دلیل کاهش مطالعه در استان، نبود امکانات کافی از جمله فضای آموزشی و عادت به مطالعه مردم است.
مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان همچنین به اهمیت ساخت کتابخانه مرکزی استان نیز اشاره کرد و گفت: متاسفانه هرچند زمین این کتابخانه تامین شده است ولی هنوز کار ساخت آن آغاز نشده و استان از داشتن این ظرفیت مناسب محروم مانده است.
مدیر كل مسکن و شهرسازی استان كه ساخت کتابخانه مرکزی استان بر عهده سازمان تحت مدیریت وی است، علت ساخته نشدن این کتابخانه را اینگونه توضیح داد: ما تنها مجری ساخت این کتابخانه هستیم ولی تامین بودجه این پروژه با اداره کل کتابخانههای عمومی استان است که تا کنون اقدامی در این زمینه صورت نگرفته است.
محمد زاده افزود: کتابخانه مرکزی قزوین با 10 میلیارد تومان اعتبار در مدت سه تا چهار سال ساخته خواهد شد و دارای تمامی امکانات و تجهیزات مدرن ازجمله سالنهای مطالعه، سالن آمفی تئاتر، پنج مخزن برای کتابهای خطی، مشاهیر استان، نویسندگان، منابع دیجیتالی، مطالعه محققان و پژوهشگران و منابع چند رسانهای است که با ساخت این کتابخانه مدرن تمامی منابع و اسناد و نشریات استان قزوین جمع آوری و در این مرکز نگهداری خواهد شد.
محمد بیگی یکی از کارشناسان اداره کل کتابخانههای استان هم تعداد کتابهای موجود در كتابخانههای استان را هفتصد و نود و پنج هزار جلد اعلام و گفت: از ابتدای امسال تاکنون صد و دوازده هزار نسخه کتاب در کتابخانههای استان به امانت گرفته شده است.
وی مجموع زیربنای کتابخانههای عمومی نهادی استان را حدود بیست و نه هزار و هفتصد و هفتاد و هفت متر مربع اعلام و اظهار داشت: همه كتابخانههای استان دارای رایانه، مجهز به نرم افزار مدیریت کتابخانه نمایه، نرم افزار نشریات و اتوماسیون اداری است .
این کارشناس افزود: طبق آخرین آمارهای گرفته شده توسط نهاد کتابخانههای عمومی کشور، در استان قزوین حدود چهل و هشت درصد مردم روزنامه میخوانند و پنجاه و سه درصد مردم نیز نشریات را مطالعه میکنند که زمان اختصاص داده شده برای مطاله نشریات هم پنج دقیقه و 17 ثانیه است.
محمد زاده خاطر نشان کرد: در کشور به ازای هر پانصد و سی و سه عضو یکصد وسی کتابدار وجود دارد و به علت كمبود منابع مالی این تعداد در استان حدود صد و پنج كتابدار است .
به گفته این کارشناس اداره کل کتابخانههای عمومی، استان قزوین از نظر خدمات فنی، سرانه عضویت و تجهیزات کتابخانهای مقام اول کشور را داراست و اولین کتابخانه مکانیزه کشوری با نام امام راحل(ره) در سال هفتاد و هشت در استان قزوین راهاندازی شده است .
فاطمه شیخی دانشجوی ۲۱ ساله رشته حقوق در مورد نحوه خدمات رسانی در کتابخانههای استان می گوید : فضای کتابخانه های استان جواب گوی مراجعه كنندگان نیست اما برخورد کتابداران بسیار خوب است .
وی معتقد است: یکی از مهمترین مسائلی که برای مراجعان از هر قشری ممکن است مشکل ایجاد کند، نداشتن اطلاعات کافی درباره نحوه استفاده از نرم افزار کتابداری است که در کتابخانهها مورد استفاده قرار میگیرد.
این دانشجوی کتابخوان در ادامه اظهار داشت: از دیگر مواردی که میشود به مسئولان کتابخانهها پیشنهاد داد این است که به دلیل اینکه بسیاری از نوجوانان و جوانان برای مطالعه کتابها به ویژه کتابهای درسی به کتابخانه مراجعه میکنند خیلی زود دچار خستگی میشوند ولی اگر فضای کتابخانهها زیبا باشد در روحیه اعضا تاثیر خواهد داشت.
در فرهنگ کهن و دین پربار مردم این مرز و بوم، همآره بر مطالعه وکتابخوانی تاکید شده است و پسندیده است همانگونه که پس از انقلاب شکوهمند اسلامی، روند علم آموزی، پژوهش و مطالعه در کشور رشد بسیار چشم گیری داشته، با توسعه کتابخانهها، بهبود تجهیزات، افزایش کتاب، توسعه و ارتقای نیروی انسانی، گسترش خدمات اینترنتی، ایجاد شبکه کتابخانههای عمومی و توسعه نرم افزاری آن، ایجاد کتابخانه دیجیتال و افزایش فرهنگ استفاده از کتاب در کشور، روند سریع تری را بیش از پیش دنبال کند.