آداب و رسوم مردم ترکمن صحرا در آستانه عید قربان

به گزارش خبرگزاری برنا؛ از چهره اهالی کوچه و خیابان مناطق ترکمن‌نشین گلستان می‌شود فهمید که حال و روز شهر غیرعادی است که بخشی از آن به خاطر استفاده از ماسک و توصیه های پزشکی برای مهار کرونا و بخشی دیگر به خاطر ازدحام در خرید لباس و خوراکی های عید است.

عیدقربان یکی از مناسبت‌های مورد احترام ترکمن ها محسوب می شود که در زبان ترکمنی به آن "قربانلق" می‌گویند.

دید و بازدیدهای چند روزه، نونوار کردن البسه و منازل قربانی گاو(اویله) و گوسفند (توقلی) از جمله آداب ترکمن ها در عید قربان است که کرونا امکان برگزاری برخی از آنها را نمی دهد و در این شرایط تغییرات اساسی در اجرای آن بسیار محتمل است.

آیین کر یا شستن و نظافت لباس های و اسباب خانه، رسمی است که امسال هرچند برگزار می شود اما رنگ و لعاب الکل به خود گرفته و فرسنگ ها از قواعد اولیه خود دور شده است

در سال های قبل، شستن قالیچه ترکمن و چارقدها بیشتر مد نظر زنان ترکمن و کاری تقریبا تشریفاتی به شمار می رفت اما امسال بیش از شستشو، ضدعفونی کردن خانه ها مورد توجه قرار می گیرد.

پشتی های ترکمن ها، قالیچه ها. و نمدها با الکل آشنا می شوند تا شاید اهالی خانه بتوانند از اقوام و نزدیکان خود بدون دغدغه انتقال و ابتلا به کرونا برای دقایقی پذیرایی کنند.

مشخص نبودن برگزاری نماز عید قربان در مصلاها که در زبان ترکمنی به آن عیدگاه می گویند سبب شده تا هنوز جنب و جوشی مانند سال‌های قبل برای آیین کر در عیدگاه و مصلی ها دیده نشود .

کرونا علاوه بر اینکه رویه نظافت و پاکسازی خانه ها و مساجد را تغییر داده، بر رسم دیگر این قوم گلستانی نیز اثر داشته است.

خیرات و توزیع نذری پیش از فرارسیدن عید قربان یا قوقن‌پایلماق یکی از رسوم دیرینه ترکمن های ساکن گلستان است که برگزاری امسال آن به اما و اگرهای زیادی بستگی دارد.

در قوقن‌پایماق زنان و دختران ترکمن با پخت انواع شیرینی مانند بیشمه و بورک و توزیع آن بین همسایه ها، خیرات و نذری برای رفتگان و درگذشتگان خود داده و نوید فرا رسیدن عید قربان را می دهند .

از معروف‌ترین آیین ترکمن ها در روز عید قربان، تهیه غذا از گوشت قربانی است.

این غذا که به "قورمه شوری" معروف است از گوشت قربانی تهیه می‌شود و با آن از میهمانان پذیرایی می‌شود.

ترکمن‌ها معتقدند، قورمه شور اثر چشم زخم و یا چشم شور را از بین می‌برد و از طرفی، خوردن آن سبب قوت بدن می‌شود اما با اوضاع و احوال کرونا مشخص نیست که آیا بوی قرومه شوری از مطبخ خواهد آمد یا خیر؟

به ظاهر امسال ترکمن ها باید رسومی مانند گرفتن روزه یا "قربان شور"  و یا تاب بازی "هندی‌لیگ" را فراموش کنند و نوعروسان هم فقط با پوشیدن لباس های مخصوصی در خلوت و تنهایی به جشن و شادمانی بپزدازند تا به طور کامل مزاحمت کرونا، از دیار صحرا رخت بر بندند.

قربانی شور از جمله آیین‌های رسمی است که مردان و زنان ترکمن شب قبل از عید قربان انجام داده و با غسل و شستشوی خود با طهارت و پاکی به سراغ و استقبال عید می زوند.

جدا از گرانی بازار و کسادی کسب و کار، ضرورت حفظ ملاحظات بهداشتی امکان برگزاری این رسم ها را بسیار ضعیف کرده است.