شهادت امام حسن مجتبی (ع) هفت صفر یا بیست و هشتم صفر؟

به گزارش برنا؛ چیزی که بنابر تقویم رسمی کشور در ایران مرسوم بوده، روز 28 صفر است که همزمان با شهادت پیامبر گرامی اسلام مورد توجه قرار می‌گیرد و در شهری مثل زنجان این روز به «امام حسن تعزیه سی» یعنی «تعزیه امام حسن مجتبی» شهرت دارد که شاید وجه تسمیه آن برگزاری مراسم تعزیه در این روز بوده است.

اما حقیقت آن است که درباره تاریخ دقیق ولادت و شهادت برخی معصومین(ع) به دلایل مختلف، اختلافات بسیاری در نقل‌ها به چشم می‌خورد که تاریخ شهادت امام حسن مجتبی (ع) نیز در زمره این اقوال است و سیره علمی علماء و سنت عملی آنها این‌گونه بوده است که حضرات در روز هفتم ماه صفر، در همه بلاد شیعه اقامه عزا می‌کردند، خصوصا این سنت در نجف اشرف و حوزه علمیه قم پس از ورود آیت‌الله العظمی حاج‌شیخ‌عبدالکریم حائری«قدس سره»  به قم و تاسیس حوزه، مرسوم بوده است و پس از ایشان، این سنت سیره بزرگانی همچون آیات عظام بروجردی و گلپایگانی که هر کدام در زمان خود مسئولیت حوزه را به عهده داشته‌اند، بوده است.

میان مورخان و علمای مسلمان این اتفاق نظر وجود دارد که امام حسن مجتبی (ع) بر اثر زهری که از سوی معاویه‌بن ابی‌سفیان توسط جعده به آن حضرت داده شد، در روز پنج‌شنبه ۲۸ صفر سال ۵۰ هجرت در سن ۴۸ سالگی به شهادت رسید. همان‌طوری‌که شیخ مفید و شیخ طبرسی بر آن تصریح کرده‌اند. در تاریخ شهادت آن حضرت، در روایات شیعه و اهل سنت اختلاف بسیار است که عمده اقوال به آخر ماه صفر، هفتم ماه صفر، 28 ماه صفر و 5 ربیع‌الاول اشاره دارد و مشهورترین اقوال در این‌باره از نظر تاریخ شهادت، همان قول سوم و دوم است.

شاید پرداختن تقویم رسمی کشور به 28 صفر به‌عنوان تنها روز شهادت امام حسن مجتبی (ع) نگاه‌ها را از توجه به 7 صفر بازداشته و کمتر کسی به جز اهالی فن در این‌خصوص اطلاعات دقیقی دارند. اما توجه علمایی همچون حضرت آیت الله‌العظمی وحید خراسانی در درس خارج فقه، حاکی از اهمیت این موضوع دارد. مرجع تقلید شیعیان در درس خارج فقه خود با اشاره به اهمیت هفتم ماه صفر سالروز شهادت امام حسن مجتبی (ع) اظهار کرده است: شهادت حضرت امام حسن مجتبی (ع) در هفتم صفر باید در این مملکت احیاء بشود و یکی از وجوه احیاء این است که حضرت سیدالشهداء (ع) هر شب جمعه، امام حسن مجتبی (ع) را زیارت می‌کند.

همچنین آیت‌الله شبیری‌زنجانی در پاسخ به استفتایی در مورد بزرگداشت هفتم صفر به عنوان سالروز شهادت امام مجتبی (ع)، گفته است: عزاداری روز هفتم ماه صفر به عنوان سوگواری سبط (ع) و تعطیل بازار که سنت شیعیان بوده، از شعائر دینی است که باید محفوظ بماند و با ذکر مناقب امام  (ع) منافات ندارد.

آنچه که از توجه علما از قدیم الایام بر این روز برمی‌آید، این است باید 7 صفر به عنوان روز شهادت امام حسن مجتبی (ع) به مثابه یکی اقوال مشهور در این زمینه گرامی داشته ‌شود.