تهدید امنیت غذایی جهان با شیوع کووید ۱۹/ راهکار کشورها برای مقابله چیست؟

به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری برنا؛ تاثیر مخرب ویروس کرونا بر زنجیره تامین غدا و امنیت غذایی به اندازه‌ای است که فائو (سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد) نسبت به آن هشدار داده‌ است.

قیمت جهانی گندم و برنج در ایام کرونا به شکل محسوسی افزایش یافته و بسیاری از کشورها را به افزایش واردات و کاهش صادرات این اقلام غذایی وادار کرده‌ است.

رشد شدید تقاضا برای برنج و گندم در این ایام باعث شده‌ است، قیمت برنج به بیش‌ترین میزان ۷ سال گذشته برسد، علاوه بر این پیش بینی آب و هوای نامساعد و بروز خشکسالی در جنوب شرق آسیا و استرالیا نیز در کنار شیوع کرونا به این موضوع، دامن زده‌ است.

هند، تایلند و ویتنام به عنوان بزرگترین صادرکنندگان برنج دنیا نسبت به کاهش صادرات و افزایش قیمت‌ها اقدام کرده‌اند.

ایران نیز از زیان بخش کشاورزی در اثر شیوع کرونا بی‌نصیب نمانده‌ است و طبق گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس ۳ هزار و ۲۵۰ میلیارد تومان از کاهش مصرف و ۷۰۰ میلیارد تومان نیز از کاهش صادرات زیان دیده‌ در حالی که بخش کشاورزی، ۱۹ درصد اشتغال کشور و ۲۰ درصد صادرات غیر نفتی را بر عهده دارد.

با وجود این، حسن روحانی، رئیس جمهور، از هدفگذاری افزایش ۳/۵ تا ۴ درصدی تولید بخش زراعی در سال ۹۹ خبر داد و پیش‌بینی کرد، ۱۴ میلیون تن گندم در سال جاری تولید شود.

هیات وزیران نیز اواخر فروردین‌ ماه نسبت به اصلاح تصویب‌نامه موضوع خرید تضمینی گندم اقدام و قیمت خرید تضمینی گندم را از ۲ هزار و ۲۰۰ تومان به ۲ هزار و ۷۰۰ تومان در هر کیلو افزایش داد.

همچنین آمارهای ورود و ترخیص گمرک حاکی از آن است که ایران نسبت به تسهیل و افزایش واردات اقلامی از جمله گندم، ذرت، غلات و ... اقدام کرده‌ است.

اما کشورها چه روش‌هایی را برای کنترل بازار مواد غذایی خود به کار برده‌اند؟

تعداد زیادی از کشور‌ها به سمت ممنوعیت یا محدودیت صادرات گندم، ذرت و سویا پیش رفتند.

کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس:

این شورا به تاسیس شبکه‌ای برای امنیت غذایی کشورهای عضو به منظور مقابله با کرونا پرداخت.

کشورهای عضو اوراسیا:

کمیسیون اقتصادی اوراسیا که نماینده کشورهای ارمنستان، بلاروس، قزاقستان، قرقیزستان و اتحادیه اقتصادی روسیه است، اعلام کرد کشورهای عضو این کمیسیون ممنوعیت صادرات سویا، دانه آفتابگردان و گندم سیاه را از تاریخ ۱۲ فروردین ماه تا ۱۰ تیرماه را به اجرا گذاشته‌اند.

روسیه:

روسیه صادرات گندم، چاودار، جو و ذرت را از ۱۳ فروردین ماه تا ۱۰ تیر محدود کرده و برای اجرای این محدودیت به لزوم "تضمین امنیت کشاورزی داخلی" اشاره کرده است.

این کشور به عنوان بزرگترین صادرکننده گندم به جهان، پیش از این نیز صادرات غلات خود را از آپریل تا ژوئن ممنوع کرده‌ و واردات خود را افزایش داده‌ بود.

هند:

این کشور به عنوان اولین کشور صادر کننده برنج نسبت به کاهش صادرات برنج خود اقدام کرد.

اوکراین:

اوکراین نیز صادرات گندم را تا پایان سال بازاریابی ۲۰۱۹/۲۰۲۰ محدود کرده و هیچ تمایزی بین غلات دامی یا غیر دامی اعلام نکرده است.

الجزایر:

این کشور نیز ممنوعیت صادرات "محصولات استراتژیک" از جمله آرد، شکر، شیر و سایر محصولات غذایی را اعلام کرده که این ممنوعیت از اواخر ماه مارس آغاز می شود و تا پایان شیوع کووید ۱۹ در آن کشور به قوت خود باقی خواهد ماند.

چندین کشور نیز به منظور ارتقاء واردات، با کاهش یا حذف تعرفه ها رویکرد متفاوتی در جهت تقویت امنیت مواد غذایی کشورها داشته اند.

 به عنوان مثال کاستاریکا در پاسخ به افزایش ۵۲ درصدی مصرف برنج، برای واردات برنج در ماه‌های ژوئن و ژوئیه نرخ تعرفه موقت تعیین کرده است. 

قطر و السالوادور نیز تعرفه ورادات محصولات کشاورزی را به حالت تعلیق درآورده‌اند.