به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری برنا؛ پنجشنبه هفته گذشته بود که دو فروند جنگنده آمریکایی برای هواپیمای مسافربری ایران که در مسیر خود به سمت فرودگاه بیروت بود، ایجاد مزاحمت کردند. اقدامی که به لحاظ انسانی و اخلاقی و نه به لحاظ عرف و حقوق بینالمللی، پسندیده نبود. به ویژه اینکه در اثر ترس و وحشتِ ناشی از این اقدام، برخی مسافران دچار صدمات روحی و جسمی شدند چراکه خلبان به صورت ناگهانی اقدام به کاهش ارتفاع هواپیما میکند که این مسئله باعث زخمیشدن شماری از سرنشینان این هواپیما شد.
هرچند پس از این اقدام برخی رسانهها همچون خبرگزاری رویترز و شبکه المیادین گزارش دادند که ۲ جنگنده رژیم صهیونیستی در آسمان سوریه برای هواپیمای متعلق به شرکت ماهان ایجاد مزاحمت کردند اما این خبر از سوی مقامات رژیم صهیونیستی رد شد و آنها اعلام کردند که جنگنده هایی که برای هواپیمای ایرانی ایجاد مزاحمت کردند، متعلق به آمریکا بوده است.
شبکه المیادین با جزییاتی از اقدام خطرناک دو جنگنده آمریکایی، گزارش داد جنگندههای مهاجم با پنهان شدن عمدی در پشت هواپیمای ماهان، قصد داشتند پدافند هوایی سوریه را مجبور به شلیک به این هواپیما کنند. خبرگزاری رسمی سوریه (سانا) نیز از پایگاهی که این جنگندهها برخاسته بودند، پرده برداشت و گزارش داد که جنگندههای آمریکایی از پایگاه التنف در خاک این کشور به پرواز درآمده و مزاحم پرواز ۱۱۵۲ هواپیمایی ماهان ایران شدهاند.
مزاحمتی که آمریکاییها، آن را اقدامی حرفهای نامیدند. در این راستا «بیل اوربان» سخنگوی سنتکام بامداد جمعه اعلام کرد که بازرسی بصری با هدف اطمینان یافتن از امنیت پرسنل نیروهای ائتلاف در پایگاه التنف صورت گرفت و زمانی که خلبان اف- ۱۵ هواپیما را به عنوان هواپیمای مسافربری ماهانایر شناسایی کرد، اف- ۱۵ بهصورت امن اقدام به فاصله گرفتن از هواپیما کرد.
وی همچنین مزاحمت جنگندههای این کشور برای هواپیمای مسافربری ایرانی را حرفهای دانست و گفت: این اقدام بر اساس معیارهای بینالمللی صورت گرفته است!
اقدام جنگندهها علیه هواپیمای ایرانی و مواضعِ آمریکاییها در این باره با واکنش مقامات ایرانی و در رأس آن وزارت امور خارجه روبرو شد.
سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در واکنش به این مزاحمت گفت: «جزئیات این حادثه در دست بررسی است و پس از تکمیل اطلاعات، اقدامات لازم سیاسی و حقوقی به عمل خواهد آمد.»
سید عباس موسوی افزود: «در عین حال در تماس مجید تختروانچی سفیر و نماینده دائم کشورمان نزد سازمان ملل متحد با گوترش دبیرکل آن سازمان صراحتاً تأکید شده است که چنانچه هر حادثهای در مسیر برگشت برای این هواپیما اتفاق افتد، جمهوری اسلامی ایران آمریکا را مسئول آن خواهد شناخت. این پیام همچنین به سفیر سوئیس در تهران نیز داده شده است.»
در ادامه نیز نمایندگی ایران در سازمان ملل متحد هم اعلام کرد علاوه بر گفتوگوی تلفنی «مجید تختروانچی» سفیر و نماینده دائم ایران در سازمان ملل متحد بهزودی طی نامهای به شورای امنیت و دبیرکل سازمان ملل متحد مراتب اعتراض خود را از تهدید هواپیمای مسافربری ماهان اعلام میدارد.
حسامالدین آشنا، مشاور رئیسجمهور، نیز در صفحه توییتر خود نوشت: «کسی که جان رهبرانش را دوست دارد، با جان مسافران ما بازی نمیکند.»
واکنش مقامات ایرانی به حادثه رخ داده از سوی جنگندههای آمریکایی برای هواپیمای ایرانی از همان شب حادثه آغاز و همچنان ادامه داشت. علاوه بر اطلاعیه سازمان هواپیمایی کشوری در خصوص نقض حقوق بینالملل از سوی جنگندههای آمریکایی، رضا جعفرزاده، سخنگوی سازمان هواپیمایی کشوری، نیز گفت: «به دنبال تهدید نظامی ایرباس مسافری ماهان از سوی جنگندههای آمریکایی، سازمان هواپیمایی کشوری ایران این موضوع را در مجامع بینالمللی پیگیری قانونی میکند.»
محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان، نیز در توییتر به این اقدام، واکنش نشان داد و نوشت: «آمریکا به صورت غیرقانونی سرزمین یک کشور دیگر را اشغال میکند و سپس پرواز مسافربری از پیش برنامهریزی شده را آزار میدهد - جان مسافران غیرنظامی بیگناه آن را به خطر میاندازد - به بهانه اینکه از نیروهای اشغالگر خود حفاظت کند. گستاخی برای افزودن بیقانونی روی بیقانونی. قانونشکنان باید قبل از اینکه فاجعه [درست شود]، متوقف شوند.»
همچنین «لعیا جنیدی»، معاون حقوقی رئیس جمهور، نیز در واکنش به این اقدام گفت: «رفتار هواپیماهای جنگنده در قبال پرواز ۱۱۵۲ هواپیمایی ماهان و ایجاد مزاحمت برای یک هواپیمای مسافربری آنهم در خاک کشور ثالث نقض آشکار امنیت هوانوردی، تخلف از اصل آزادی پرواز هواپیماهای غیرنظامی و بهعلاوه در مغایرت با مواد ۳ مکرر و ۴۴ پیمان هواپیمایی کشوری بینالمللی (کنوانسیون شیکاگو) و ضمیمههای مربوطه و کنوانسیون مونترال ۱۹۷۱ ونیز زیر پا گذاشتن اصول مسلم حقوق بینالملل است.»
وی افزود: «توضیحاتی که تاکنون ارائه شده غیرموجه و فاقد وجه اقناعی است لذا اقدامات صورت گرفته توسط این جنگندهها موجب مسئولیت بینالمللی دولت متبوع آنها بوده و قابلیت تعقیب حقوقی را ازجمله در شورای ایکائو و دادگاه دادگستری بینالمللی به دنبال خواهد داشت.»
این اقدام ِ آمریکاییها، واکنش سخنگوی شورای نگهبان را نیز به دنبال داشت. عباسعلی کدخدایی در توئیتر نوشت: «در مقابل تخلفات کشورها علاوه بر پیگیری حقوقی، لازم است از اقدام متقابل نیز استفاده شود چراکه ذات اقدامات حقوقی مستلزم طی زمان طولانی است.»
«حسن روحانی»، رئیس جمهور، نیز روز گذشته در جلسه هیات دولت گفت که این شیطنت دولت آمریکا نشانگر شکست سیاست های ضد ایرانی است و برای آنها تنها یک راه مانده و راه دومی نیز وجود ندارد و آن اجرای حق، قانون، توافق و مقررات و جبران خسارات به مردم ایران است.
علاوه بر واکنشهای مقامات داخلی ایران جنبش جهاد اسلامی و جنبش مقاومت اسلامی فلسطین (حماس) نیز با محکومیت این اقدام، اعلام کردند که این حادثه تروریستی، مقاصد خصمانه آمریکا و نقش این کشور در ایجاد تهدید برای امنیت منطقه ما را نشان میدهد.»
به هر روی، گذشته از اینها، این اولین باری نیست که آمریکاییها برای هواپیمای مسافربری ایران ایجاد مشکل میکنند. شبیه چنین حادثهای در سال 96 رخ داده بود. ۶ اردیبهشت ۹۶ بود که پرواز شماره ۶۵۲۱ شرکت هواپیمایی آسمان که از شهرستان لامرد استان فارس به مقصد کویت در حال حرکت بود، مورد رهگیری و مزاحمت دو فروند هواپیمای جنگی آمریکایی قرار گرفت، که این مسئله علاوه بر اینکه باعث رعب و وحشت مسافران این هواپیما شد، با تکانهای شدید در هواپیما همراه شد. این وضعیت موجب بروز استرس و تشنج در بین مسافران این پرواز شد.
غیرمتعارف ترین و ناگوارترین اقدام آمریکاییها به حادثه هواپیمای مسافربری ایران به سال67 باز میگردد. زمانی که هواپیمای ایرباس ۳۰۰ هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران (هما) در ساعت ۱۰ صبح روز ۱۲ تیر سال ۱۳۶۷ با شماره پرواز ۶۵۵ از فرودگاه بندرعباس به مقصد دبی به پرواز در آمد و تنها ۱۰ دقیقه پس از پرواز، در ارتفاع ۱۲ هزار پایی نزدیک تنگه هرمز و لارک بر فراز خلیج فارس موردحمله ناو آمریکایی وینسنس قرار گرفت و همه ۲۹۰ سرنشین آن به شهادت رسیدند.
بدین ترتیب آمریکاییها، چهره خصمانه خود را بارها به ملت ایران نشان دادهاند و وقتی همه چیز به دلخواهِ آنها اتفاق نمیافتد به تهدید یک ملت و ایجاد رعب و وحشت در آنها با ایجاد چنین حادثههایی متوسل میشوند.
در این ارتباط، «الهام امین زاده» معاون پیشین حقوقی رئیس جمهور، در گفت و گو با خبرنگار سیاسی خبرگزاری برنا درباره تهدیدِ هواپیمای مسافربری ایران از سوی جنگندههای آمریکایی گفت: مسئله ورود هواپیماهای نظامی به کریدورِ هواپیمای غیرنظامی که مشخصا برای امنیت پرواز هواپیما و جان مسافران انجام میشود، اساسا غیر قانونی است و سازمان هواپیمایی بینالمللی کشوری هم، بحث امنیت مسافران را در حین پرواز هواپیما برعهده دارد. در واقع باید امنیت جان مسافران تأمین شود.
او افزود: اینکه هواپیماهای نظامی به این کریدورها وارد شدند و اقدامات خصمانه و خطرناکی نیز نسبت به هواپیمای غیرنظامی و سرنشینان آن انجام دادند به خودیِ خود یک تخلف بزرگِ بینالمللی است. کشور و دولتی که آن هواپیماها متعلق به نیروی هوایی ارتش آن هستند، باید پاسخگو باشند.
امینزاده ادامه داد: نخست اینکه همه خسارتهای هواپیمای ایرانی و خسارتهایِ مادی و معنوی که در طول عملیات علیه مسافران صورت گرفته است، آن دولت باید بپردازد. دوم اینکه تضمینِ کتبی و شفاهی بدهند که هیچگاه در مسیرِ کریدور هوایی در جهان، نباید تهدیدی را علیه هواپیماها و حتی مسافران ایرانی که در یک هواپیما حضور دارند، انجام دهند.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: سوم اینکه خاطیان و فرماندهانی که دستور چنین اقدامی را صادر کردند در آمریکا مورد مجازات قرار گیرند. چهارم اینکه دولت آمریکا باید از ایران به دلیل مزاحمتی که برای هواپیمای ایرانی و سرنشینان غیرنظامیِ آن ایجاد کردند، عذرخواهی کند.
امینزاده در پایان گفت: مطالبه ایران، این موارد است و امیدواریم دستگاه دیپلماسی و وزارت امور خارجه با جدیت، همه این مطالبات را پیگیری کنند.٥