شبهات وارده به دفاع مقدس را با ابزار هنر پاسخ دهیم

به گزارش گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا، با توجه به فرارسیدن چهلمین سالگرد دفاع مقدس و تأکید مقام معظم رهبری بر لزوم حفظ ارزش‌های دفاع مقدس، با سینا دلشادی سرپرست حوزه هنری استان خوزستان گفت‌وگوی مختصری در این خصوص داشته‌ایم که در ادامه می‌خوانید:

به نظر شما چطور می‌توان از ظرفیت هنر برای رسیدن به هدف ترویج فرهنگ دفاع مقدس استفاده کرد؟

همان‌طور که می‌دانیم، همزمان با آغاز جنگ تحمیلی، یک جنگ تحریفی هم علیه ملت و انقلاب ما آغاز شد که هنوز هم ادامه دارد. این خط تحریف که بخشی از آن از روی جهالت بود و بخشی از روی عناد، به دنبال این بود که دفاع مقدس و مفهوم آن را به جنگ‌‎طلبی و خون و خشونت تنزل دهد و جنگ تحمیلی ابرقدرت‌ها علیه ایران را همانند سایر جنگ‌های منفعت‌طلبانه جلوه دهد.

یکی از بهترین روش‌ها برای جلوگیری از تداوم این خط تحریف، شبهه‌زدایی و نشان دادن زیبایی‌شناسانه حقایق و وقایع دفاع مقدس است. اندیشه همیشه محرک و مقوم تولیدات هنری بوده است. تأثیر عاطفی هنر با دیگر گونه‌های ارائه اندیشه قابل مقایسه نیست. از همین رو باید با هنر به شبهات وارده به دفاع مقدس پاسخ گفت و روشنگری کرد.

امسال پیشنهاد من به همکاران حوزه‌ هنری خوزستان این بود که به مناسبت چهلمین سالگرد حماسه دفاع مقدس یک مجموعه‌ چهل جلدی شامل چهل روایت هنرمندانه از وقایع برجسته هشت سال دفاع مقدس ویژه مخاطب جوان و در حجم کم و در حوصله نسل جوان، تولید متون کوتاه و جذاب در دستور کار تولید دفتر ادبیات پایداری آبادان قرار بگیرد.

ما در حوزه تاریخ شفاهی در کنار تولید کتب پرحجم و استنادی و همچنین رمان‌نویسی که بسیار هم مهم است، باید به تولید کتب موضوع‌محور کم‌حجم و در حوصله مخاطب جوان هم بپردازیم.

به نظر شما در تولیدات هنری باید بر چه محورهایی تأکید شود؟

بنا بر نقل قول وزینی از مقام معظم رهبری، ما باید در چهلمین سالگرد حماسه دفاع مقدس به این سؤالات پاسخ دهیم که چه کسی آغازگر جنگ بود، با چه انگیزه‌ای جنگ بر ملت ایران تحمیل شد، رزمندگان ما با چه نیتی در مقابل آن ایستادند و در مجموع چه عواملی موجب پیروزی ما در این جنگ ناخواسته شد؟

معرفی روحیات رزمندگان در دفاع مقدس هنوز هم می‌تواند برای امروز و فردای ما درس‌آموز باشد و در بحران‌های پیش رو به کار ملت ما بیاید. روایت و بازآفرینی هنری حوادث و وقایع باشکوه دفاع مقدس و دستاوردهای این دفاع که به قول امام راحل (ره) نعمت بود، خود جهادی مقدس است و از این روست که هنر دفاع مقدس، هنری برتر و برگزیده است.

همه می‌دانیم که در رابطه با مضامین و موضوعات دفاع مقدس، هنوز بخش‌های ناگفته و زوایای دیده‌نشده بسیاری وجود دارد که هنرمندان باید آنها را کشف کنند و به آنها بپردازند و آن مفاهیم و مضامین ناب و نو را در آثار هنری‌شان منعکس کنند تا به وجه احسن ماندگار و تأثیرگذار شود.

با توجه به اینکه شما بر لزوم تأثیرگذاری آثار خیلی تأکید دارید، لطفاً بفرمایید که به باور شما تولیدات هنری اثرگذار باید چه مؤلفه‌هایی داشته باشند؟

اگر قرار باشد آثار هنری تولید شده، مخاطب پیدا نکنند و دل مخاطب را به دست نیاورند، فرقی با تولید نشدن ندارند؛ به همین دلیل، نکته‌ مهم در باب تولیدات هنری دفاع مقدس، توجه به کیفیت و قابلیت‌های هنری این آثار و شرط اثرگذاری، رعایت استانداردهای هنری است.

امروزه خوشبختانه در محافل دانشگاهی مجموعه علائمی که یک اثر هنری را شاخص و کامل می‌کنند، تحلیل و شناخته شده است. اگر اثر هنری از جهات محتوایی و فنی و تناسب ارکان و عناصر و متناسب بودن فرم با محتوا از تعالی برخوردار باشد، حتما اثرگذار هم خواهد بود.

حقیقتاً حیف است که آثار هنری مرتبط با دفاع مقدس، با آن مضامین عالی، با ضعف در ساخت و در واقع ضعف در شکل و فرم عرضه شوند و مخاطب را جذب نکنند و یا باعث دلزدگی او شوند. آثار هنری مقتبس از این موضوع مقدس که حتماً با نیت خوب تولید و عرضه می‌شوند، اگر کیفیت فنی لازم را نداشته باشند، مصداق بد دفاع کردن و نقض غرض هستند.

به نظر من در ارتقای آثار هنری دفاع مقدس چهار نکته باید مورد توجه قرار گیرد: ۱ـ کیفیت‌بخشی هنری به آثار دفاع مقدس، ۲ـ توجه به مخاطب و سلیقه و ذائقه او (به طور خاص، نسل جوان)، ۳ـ پرداختن به زوایای دید تازه و نو در موضوع‌یابی و مضمون‌یابی و فرم عرضه‌ آثار هنری دفاع مقدس، ۴ـ توجه به چرخه‌ تولید تا مصرف و حتی بازتولید موضوع.

به طور کلی از چه ظرفیت‌هایی می‌توان برای معرفی هرچه بیشتر دفاع مقدس به جوانان استفاده کرد؟

راز موفقیت در ترویج فرهنگ دفاع مقدس، مردمی کردن هرچه بیشتر آن است. توجه به وجه تبیینی آثار هنری به‌خصوص برای مخاطبان نوجوان و جوان که جنگ را ندیده‌اند، بسیار مهم است. توجه به جذب نخبگان استان، استفاده از ظرفیت مساجد و مدارس و دانشگاه‌ها (هم‌افزایی و مشارکت از مجرای انجمن اسلامی، بسیج و ...)، تبدیل استان به قطب صدور هنر انقلاب به کشورهای همسایه، توجه به باشگاهی و پاتوقی شدن فضای حوزه برای دیدار و مباحثه‌ هنرمندان، اهتمام به جذب هنرمندان و کمک به رشد آنها از جمله کارهایی است که باید به انجام دادن‌شان همت گماشت.