امیر سمواتی: سینمای ایران ستاره ندارد / فرمول اصلی ستاره شدن در ایران حاشیه‌سازی است

امیر سمواتی تهیه‌کننده سینما در گفت‌وگو با خبرنگار برنا، اظهار داشت: حضور ستاره‌ها و بازیگران مطرح در یک اثر سینمایی برای یک تهیه‌کننده بیش از هر چیز متوجه نگاهی اقتصادی است. به طور کلی از هنرپیشه‌‌ها در جهت کمک به فروش فیلم استفاده می‌شود و پولی که به عنوان دستمزد به یک هنرپیشه داده می‌شود برای کمک آن شخص به فروش فیلم است. به طور کلی هنرپیشه‌ها به دو دسته تقسیم می‌شوند که برخی باید پول داد و برخی دیگر نیز نیازی به هزینه ندارند و پولی نباید به آنها داد.

سمواتی خاطرنشان کرد: هنرپیشه و فروش فیلم رابطه‌ای مشخص با هم دارند که در یک نسبت اقتصادی قرار می‌گیرند. هر بازیگر به نسبت مخاطبی که دارد میزان دستمزدش مشخص می‌شود، یک تهیه‌کننده وقتی به سراغ بازیگری مشخص می‌رود میزان فروش مطمئنی که از حضور آن شخص در فیلمش دارد میزان دستمزدی که برای وی در نظر گرفته می‌شود را مشخص می‌کند.

وی افزود: هنرپیشه‌ها و ستاره‌های سینما همیشه در فروش آثار سینمایی تأثیرگذار هستند و هیچگاه نمی‌توان تأثیر مستقیم و مشخص آنها را نادیده گرفت. مخاطبان با شناختن ستاره یک فیلم به سراغ آن اثر می‌رود و برای دیدنش بلیت می‌خرد و این قاعده در همه جای دنیا وجود دارد و از ابتدای تاریخ سینما نیز وجود داشته است اما در سینمای ایران معمولاً هر بازیگر تنها در کشور ما شناخته شده است و مخاطب دارد. در هر صورت به نظر من وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باید هر 3 یا 6 ماه آماری دقیق از میزان مخاطب بازیگران و حتی دیگر عوامل تولید یک اثر سینمایی ارائه دهد تا در وضعیتی مشخص تهیه‌کنندگان و سرمایه‌گذارها عوامل خود را مشخص کنند اما متأسفانه وزارت ارشاد برنامه‌ریزی مشخصی ندارد و کارهای تحقیقاتی دقیقی انجام نمی‌شود.

این تهیه‌کننده در ادامه تصریح کرد: در سینمای ایران ستاره‌ای وجود ندارد و ما ستاره به معنای واقعی نداریم. یک ستاره سینمایی مخاطبانش تنها محدود به کشوری که در آن زندگی می‌کند نمی‌شود، همانطور که می‌بینید ستاره‌های سینمایی بسیاری در اروپا، آمریکا و هند هستند که در همه جای دنیا طرفدار و مخاطبان خود را دارند اما در ایران اینچنین نیست و از طرفی بازیگران خوب سینما که فیلم‌های پرفروشی دارند و بعضاً به عنوان ستاره در سینمای ایران شناخته می‌شوند پس از چند فیلم موفق کنار می‌روند و خبری از آنها نمی‌شود و در این وضعیت سعی می‌کنند حاشیه‌ای ایجاد کرده و دوباره سر زبان‌ها بیفتند.

وی در ادامه این بحث گفت: یکی از فرمول‌های ستاره شدن در سینمای ایران حاشیه‌سازی است و ما می‌بینیم بازیگران بسیاری هستند که با حاشیه‌سازی و قرار دادن خود در موقعیت‌هایی نامتعارف توجهات را به خود جلب می‌کنند و دلیل اصلی ستاره‌سازی به این شکل و کوتاه بودن عمر ستاره‌های سینما در ایران، رها بودن عوامل سینما و تلویزیون است به این معنی که خانه سینما و تلویزیون هیچ‌کدام مدیریتی بر وضعیت حرفه‌ای سینماگران ندارند.

تهیه‌کننده فیلم سینمایی «دربند» اظهار داشت: خانه سینما درگیر مسائل خاله‌زنکی است و تلویزیون نیز از سرمایه‌های خود استفاده نمی‌کند و بازیگران در فضایی که امروز می‌بینیم بیش از هر چیز شبیه یک بازار سیاه است قرار گرفته‌اند. تلویزیون نیز تا امروز روی افراد ناشناس سرمایه‌گذاری می‌کرد و بعد از اینکه می‌توانست از این افراد استفاده کند، آنها را رها می‌کرد و یا بازیگران فعالیت خود را در سینما ادامه می‌دانند و یا کنار می‌رفتند ولی این وضعیت در هیچ جای دنیا رایج نیست.

سمواتی خاطرنشان کرد: ما باید از تجربه کشورهای دیگر استفاده کنیم. در کشورهایی مثل آمریکا و هند شرکت‌ها و کمپانی‌هایی وجود دارند که با بازیگران قراردادهای چند ساله می‌بندند و در حالیکه آنها را در اختیار خود می‌گیرند از جایگاه این بازیگران نیز محافظت می‌کنند و برای همین است که می‌بینیم بازیگران هالیوودی تا سالیان سال افرادی موفق هستند که در گیشه فیلم‌هایشان به فروش قابل قبول می‌رسند.

وی در ادامه این بحث گفت: یکی دیگر از راه‌های مراقبت از ستاره‌های سینما این است که دولت یا یک‌سری آژانس‌ها تأسیس شوند که با استفاده از افراد در سمت مدیر برنامه که تخصصی در این کار دارند از بازیگران محافظت و فضا مدیریت شود. در ایران نیز می‌بینیم برخی بازیگران مدیر برنامه دارند اما نهایت کاری که مدیر برنامه برای آنها انجام می‌دهد جواب دادن تلفن یا به جای وی حرف زدن است اما وظیفه مدیر برنامه در دیگر نقاط دنیا وظایفی پیچیده است که نیاز به تخصصی ویژه دارد. مثلاً یک مدیر برنامه باید از شأن و جایگاه بازیگرش مراقبت کند و به وی اجازه ندهد در فضای مجازی هر عملکردی داشته باشد یا در برخی مهمانی‌ها و مراسم‌ها حاضر نشود اما می‌بینیم که در سینمای ایران اصلاً چنین چیزی وجود ندارد و مدیر برنامه اصلاً تکلیف مشخصی ندارد.

این تهیه‌کننده در پایان تصریح کرد: در سینمای ایران معمولاً افراد علاقه‌مند به بازیگری با فراهم شدن ناگهانی شرایط یک شبه تبدیل به هنرپیشه‌ای پرمخاطب می‌شوند و اطرافشان یک شبه شلوغ شده و مملوء از افراد مختلف می‌شود و این در حالی است که این شخص در تمام طول عمرش در چنین موقعیتی نبوده و چون تجربه‌ای ندارد کنار می‌رود و در نهایت هم همان شخص، هم تهیه‌کننده، هم سینما و هم مردم ضرر می‌کنند.