تولید سالانه ۸۰ میلیون تن سنگ آهن در کشور/ در بخش معدن انگیزه‌ها روز به روز کم‌تر می‌شود/ در سال ۹۷ تنها ۷/۷ میلیون تن صادرات سنگ آهن داشته‌ایم

به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری برنا؛ در ایران چندین توده معدن سنگ آهن شناخته شده است که در کل آمارهای غیر رسمی حاکی از ذخیره 5/1 میلیارد تنی سنگ آهن در کشور حکایت دارد که از این رقم بیش از سه میلیارد تن ذخیره قطعی و بقیه احتمالی است که تنها در دو سال گذشته، 23 میلیون تن سنگ آهن صادر شده که سهم صادرات سال گذشته به 8 میلیون تن می‌رسد.

نیاز است تا در راستای تامین مواد اولیه صنایع داخلی گام برداشته شود چراکه چندی پیش «رضا رحمانی»، وزیر صنعت، معدن و تجارت، در خصوص میزان سنگ آهن در کشور گفته بود یکی از نگرانی‌های وزارت صمت کمبود سنگ آهن برای سال‌های آتی است.

رحمانی در این خصوص اضافه کرد: برای حل مشکل کمبود سنگ آهن باید در معادن سرمایه‌گذاری انجام شود که این امر نیازمند ماشین‌آلات پیشرفته، تجهیزات و منابع مالی بوده که در حال حاضر شرایط (منابع مالی) برای آن مهیا نیست و این امر نیازمند پیگیری است.

این در حالی است که بر طبق قانون معدن که در سال ۱۳۷۷ تصویب شده، براساس ماده 16 این قانون وزارت معادن و فلزات موظف است به منظور تشویق سرمایه‌گذاری برای تولید مواد معدنی فرآوری شده، واحدهای مربوطه را زیر پوشش نظارتی و حمایتی و هدایتی خود قرار داده و از سرمایه‌گذاری بخش غیردولتی در این امور حمایت کند و در این باره مطالعات امکان سنجی و تهیه طرح‌های تیپ انجام دهد. چگونگی آن در آئین نامه اجرایی مشخص خواهد شد.

همچنین بر اساس ماده 17 این قانون، دولت موظف است به منظور توسعه فرآوری و صادرات مواد معدنی با ارزش افزوده بیشتر و نیز گسترش فعالیت های اکتشافی و بهره‌برداری، پیشنهاد وزارت معادن و فلزات در رابطه با خط مشی های تولیدی، بازرگانی، مالی و پولی مرتبط را مورد بررسی قرار بدهد و مکلف است، گسترش فرآوری مواد معدنی و صادرات آن را در اولویت برنامه‌های اجرایی خود قرار دهد.

حال در همین زمینه با «مهرداد اکبریان»، رئیس انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان سنگ آهن ایران، به گفت‌وگو نشستیم.

اکبریان در خصوص تولید سالیانه سنگ آهن کشور گفت: هم اکنون در کشور سالانه 80 میلیون تن تولید سنگ آهن داریم که 90 درصد این میزان داخل کشور مصرف می‌شود. یعنی صادرات سنگ آهن دانه بندی حدودا زیر 8 میلیون تن است و در سال 97 تنها 7/7 میلیون تن صادرات داشته‌ایم.

رئیس انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان سنگ آهن ایران در پاسخ به این سوال که «وضعیت سرمایه‌گذاری در این صنعت در چه وضعیتی است» توضیح داد: با سیاست‌هایی که اکنون شاهد آن هستیم یک مقدار نگران وضعیت سرمایه‌گذاری در معادن هستم. بخش معدن با همه نزدیکی که به بخش صنعت دارد اما برای خود یک استقبال در بحث تجاری و بازار دارد.

او افزود: این طور که از سیاست ها مشخص است، همه ارکان بخش معدن را به مناسبات صنعت فولاد گره زده اند بنابراین من فکر می‌کنم با طرح جامع فولاد و طرح هایی که در نقش راه معدن پیش بینی شده است توسعه کمتری را در بخش معدن ببینیم کمااینکه در بخش معادن انگیزه ها روز به روز کم تر و کم‌تر می‌شود.

اکبریان در خصوص وضعیت ماشین‌آلات و تجهیزات این بخش اظهار کرد: ماشین ‌آلات معدنی به چند قسمت تقسیم بندی می‌شوند که یک قسمت از آن ماشین آلات استخراج هستند. برای مثال ماشین لودر و بولدوزر و بیل مکانیکی برای استخراج بکار می‌روند که تا قبل از تحریم‌ها از چند برند معروف دنیا که بیشتر برای اروپا و ژاپن بودند، استفاده می‌شد که کارکرد خوبی داشتند اما متاسفانه بعد از تحریم‌ها دیگر به کشور نیامدند و تامین قطعات‌شان را متوقف کردند.

او اضافه کرد: بعد از خروج برندهای اروپایی و ژاپنی ما از برندهای چینی استفاده کردیم که متاسفانه نتوانستند جایگاه مناسبی را بجای آن ماشین آلات باکیفیت داشته باشند. برای همین هم اکنون اکثر معادن ما یا از ماشین‌آلات دست دوم 30 یا 40 سال پیش استفاده می‌‌کنند و یا از برندهایی استفاده می‌کند که کارایی لازم را در کار ندارند و هر دو باعث می‌شوند که سرمایه‌گذاری‌ها مقداری مضمحل شوند و سرعت کار نیز پائین بیاید. این یک معضل بزرگ در بخش معدن است چراکه کار معدن یک کار سنگین بوده و نیاز به ماشین آلات با کیفیت بالا دارد.

رئیس انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان سنگ آهن ایران درباره مشکلات موجود در بحث صادرات مطرح کرد: بزرگ‌ترین مشکلی که در صادرات سنگ آهن وجود دارد این است که صادرات جزو سیاست هایی است که در اولویت سوم ما هم نیست؛ فلذا این سیاست‌ها باعث تضعیف بخش صادرات شده و این مسئله بر خلاف رویه‌ای است که در اقتصاد کلان یک مملکت می‌توان مد نظر داشت.

او تصریح کرد: باید روی مسئله صادرات تجدیدنظر کرد چراکه هیچ کشوری را حتی در شرایط جنگ ندیده‌ام که صادرات خود را محدود کند و کشورها همیشه سعی کرده‌اند که بازار صادراتی خود را حفظ کنند. اما ما با اتخاذ تصمیم‌هایی که در این چند وقت گذشته گرفته شده، خودمان با دست خودمان داریم بازارهای صادراتی سالیانه گذشته‌ را از دست می‌دهیم.

مهرداد اکبریان در پایان بیان کرد: به نظر من همه حلقه‌های زنجیره فولاد، نه تنها باید تکمیل کننده و تأمین کننده بازار داخل باشند بلکه باید یک قسمتی از این بخش همیشه نگاهی به صادرات داشته باشد. یعنی ما باید درصدی از محصولات خود را به غیر از بازار داخل به بازار خارج منتقل کنیم و اینکه کلا پنجره‌های صادرات بسته شود مسلما ضررهای جبران ناپذیری را در میان مدت و بلند مدت شاهد خواهیم بود.