سیاست فشار حداکثری ترامپ علیه ایران خطرناک است و باید متوقف شود

به گزارش گروه خبر خبرگزاری برنا، سیدحسین موسویان از اعضای سابق ارشد مذاکره‌کننده هسته‌ای کشورمان در مقاله‌ای برای میدل ایست آی نوشت: اخیرا آژانس بین المللی انرژی اتمی با پیشنهاد سه کشور اروپایی انگلیس، فرانسه و آلمان وبر اساس اتهامات اسرائیل، دشمن بزرگ ایران، قطعنامه ای غیر الزامی علیه ایران تصویب کرد که بموجب آن از ایران خواسته شده که به آژانس امکان دسترسی به دوسایت مشکوک به داشتن برنامه هسته ای در دو دهه قبل؛ را بدهد. ظریف وزیر خارجه ایران گفت آنهایی که ازابتدا بدنبال نابودی برجام بودند، اکنون دستور کار خود را با این شیوه به پیش می برند. اشاره او به سوء استفاده آمریکا و اسرائیل از آژانس برای تخریب برجام است.

ترامپ در ماه می 2018 از برجام خارج شد تا میراث سلف خود، اوباما رانابود کرده و با اتخاذ سیاست فشار حداکثری، نظام حکومتی ایران را ساقط کند. او روند تخاصمات در روابط ایران و آمریکا را با تحریم رهبر عالی ایران و ترور سردار سلیمانی، به حداکثر رساند.

درعین حال جدول زمانبندی شده اقدامات آمریکا در ماههای اخیر نشان می دهد ترامپ قصد دارد به نحوی آخرین میخ را به تابوت برجام برند تا نه تنها هیچ شانسی برای رئیس جمهور بعدی آمریکا جهت احیاء مجدد آن باقی نمانده ، بلکه اصولا نتواند هیچ قدمی درمسیر تعامل و ایجاد روابط حسنه با ایران بردارد.

ماه گذشته مایک پمپئو با لغو معافیتهای همکاری صلح آمیز هسته ای با ایران، باقیمانده تحریم های معلق در چهارچوب برجام را منتفی کرد. اقدام او به ایران بهانه مشروع داد تا بتواند محدودیت غنی سازی زیر 20% را منتفی و تعهدی به غنی سازی زیر 5% نداشته باشد ضمن اینکه دست ایران را برای بازگشت به طراحی قبلی آب سنگین اراک را، بازکرد. کلسی داونپورت، مدیر انجمن خلع سلاح کنترل تسلیحات آمریکا گفت: "پایان دادن به معافیت های همکاری صلح آمیز هسته ای با ایران به تهران این امکان را داده که غنی سازی 20% را آغاز کند. این سطح غنی سازی پایین تر از سطح مورد نیاز ساخت بمب است اما ریسک فعالیتهای غنی سازی ایران را افزایش خواهد داد".

چند هفته قبل نشریه "واشینگتن فری بیکن" آمریکا فاش کرد که جمهوریخواهان کنگره آمریکا  طرحی در دست دارند که به موجب آن، با بیش از 140 مورد، گسترده ترین تحریمهای تاریخ علیه ایران را اعمال شود. درصورت تصویب چنین لایحه ای از سوی کنگره، دولت آمریکا از آن بعد برای برداشتن تحریمها علیه ایران، نیاز به موافقت کنگره خواهد داشت.

برقراری مجدد تحریمها

آمریکا همچنین به دنبال صدور قطعنامه ای از شورای امنیت سازمان ملل، برای تمدید تحریمهای تسلیحاتی ایران است که به موجب برجام و قطعنامه 2231، درماه اکتبر امسال برطرف می شود. اما این یک اقدامی پوششی برای استفاده از مکانیزم ماشه جهت بازگرداندن کلیه تحریمهای اجماعی بین المللی قبل (در دوره ریاست جمهوری آقای احمدی نژاد) است چون واشینگتن احتمال جدی می دهد که چین و روسیه با تمدید تحریمهای تسلیحاتی ایران مخالفت خواهند کرد.

دولت ترامپ تاکنون تحریمهای گسترده ای با هدف فروپاشی اقتصاد ایران اعمال کرده است. درآمد اصلی دولت ایران از صادرات نفت است که به موجب تحریم های ترامپ از 2.5 میلیون بشکه در روز، تقریبا به صفر رسیده است. با این وجود، ترامپ نتوانسته از طریق تحریم ها، به اهداف سیاسی خود برسد.

 روحانی رئیس جمهور ایران قبلا به سایر سران کشورهای امضاء کننده برجام، اطلاع داده است که درصورت ارجاع مجدد پرونده هسته ای ایران به شورای امنیت سازمان ملل، ممکن است  ایران از معاهده ان پی تی خارج شود.

براساس گزارش موسسه مطالعات بین المللی صلح سوئد، نه کشور دارنده سلاح های هسته ای ( شامل آمریکا، روسیه،انگلیس، فرانسه، اسرائیل،چین،هند، پاکستان و کره شمالی) 13400 بمب هسته ای دارند که از این تعداد،  3720 بمب دروضعیت قابلیت عملیاتی برای پرتاب و 1800 بمب در وضعیت آماده باش برای پرتاب است.

 طنز ماجرای بمب هسته ای این است که آژانس بین المللی انرژی هسته ای که وظیفه اصلی اش، امحاء بمب های موجود هسته ای است، بخاطر فشارهای آمریکا، تمام هم و غم خود را مصروف ایران کرده که بمب هسته ای ندارد و در دو دهه گذشته تحت بیشترین بازرسیهای تاریخ آژانس در سطح جهان بوده است.  21% کل بازرسیهای آژانس در سال 2019 به کشور ایران اختصاص داشته و دراین سال بیش از 90% بازرسیهای انجام شده آژانس ازکشورهای عضو پادمان و پروتکل الحاقی، به ایران اختصاص داده است.

تشدید بی ثباتی

طبق گفته اوباما، برجام شامل جامع‌ترین سیستم بازرسی و شفافیت است که در تاریخ مذاکرات عدم اشاعه بمب هسته ای صورت گرفته است. این بدان معنی است که ترامپ با خروج از برجام، جامعترین مکانیزم بازرسی تاریخ معاهده عدم اشاعه را نابود کرده است. برجام توافقی است که با اجرای آن، رئیس جمهور بعدی آمریکا، و ترامپ درصورت انتخاب مجدد، می تواند از ماهیت صلح آمیز برنامه هسته ای ایران اطمینان حاصل کند. برجام یک مدل عملیاتی و کارآمدی است که درصورت اجرای آن در سطح کل خاورمیانه، می تواند به نگرانیها از بمب هسته ای در سطح کل این منطقه، خاتمه دهد. برجام یک اعتبار برای معاهده ان پی تی است که با اجرای آن درسطح منطقه، می‌توان مصوبات سازمان ملل در مورد عاری سازی خاورمیانه از سلاح های هسته ای را تحقق بخشید.

با این وجود و متاسفانه، جدول اقدامات زمانبندی شده کاخ سفید و اسرائیل درچند ماه گذشته، نشان می‌دهد که آنها بدنبال تشدید بی ثباتی در خاورمیانه هستند. خروج ترامپ از برجام غیرقانونی و بد سیرتی بین المللی بود. فشارهای اخیر به شورای امنیت سازمان ملل برای بازگرداندن تحریمهای اجماعی گذشته علیه ایران، درحقیقت اقدامی در راستای لکه دار نمودن حیثیت این نهاد، تضعیف چندجانبه گرایی و بی اعتبار کردن شورای امنیت بعنوان نهاد مسئول تامین صلح و امنیت بین الملل است .

استراتژی " فشارحداکثری" کاخ سفید تا کنون نتیجه باخت-باخت برای آمریکا ، ایران، جامعه بین‌الملل و کل خاورمیانه داشته است. این سیکل شرورانه باید خاتمه یابد و لذا زمان آن رسیده که ترامپ به ادامه بی‌خردی محض پایان دهد.

Trump's 'maximum pressure' strategy is dangerous and should end

Seyed Hossein Mousavian

30 June 2020

On 19 June, based on allegations from Iran’s archenemy Israel, the International Atomic Energy Agency (IAEA) adopted a non-obligatory resolution initiated by three European countries (Germany, France and Britain) calling for Iran to give inspectors access to two sites where the country is thought to have had nuclear activities two decades ago. 

“Those who have made it a policy objective of destroying the JCPOA are now trying to … advance the same agenda,” Iranian Foreign Minister Mohammad Javad Zarif said, noting that the IAEA’s processes were being abused to undermine the nuclear deal, known as the Joint Comprehensive Plan of Action.

In May 2018, US President Donald Trump withdrew from the nuclear deal in an effort to dismantle the legacy of his predecessor, Barack Obama, and to bring regime change to Iran through a “maximum pressure” policy. The escalatory spiral in US-Iran relations intensified after the US sanctioned Iran’s supreme leader and foreign minister, and assassinated General Qassem Soleimani in a drone strike.

The chronology of US policies against Iran in recent months suggests that Trump is looking to drive the final nail into the coffin of the nuclear deal, ensuring he leaves no chance for the next US administration to revive it or engage in any form of rapprochement with Iran.

By destroying the deal, the Trump administration effectively dismantled the most comprehensive mechanism of inspection in the history of the NPT

Last month, Secretary of State Mike Pompeo announced that the US was terminating the remaining sanctions waivers enshrined in the nuclear deal. With that move, Iran now has every legitimate reason to enrich uranium to a level of 20 percent purity, instead of limiting it to under five percent. 

It also gives Iran legitimacy to redesign its heavy water facilities at the Arak reactor. Kelsey Davenport, the director of nonproliferation policy at the Arms Control Association, has said that “ending waivers that allow Tehran to import fuel for the reactor hands Iran a justification to resume enriching uranium to 20 percent, a level that is below weapons-grade but poses a more significant proliferation risk than Iran’s current enrichment”.

Earlier this month, the Washington Free Beacon revealed that Congressional Republicans would unveil the largest package of Iran sanctions in history, with more than 140 new initiatives. Under the plan, the US government would be barred from lifting sanctions without first obtaining consent from the House and Senate.

Reinstating sanctions

The US has also presented a draft resolution to the Security Council to extend a UN arms embargo on Tehran. The real US strategy is to “snap back” all UN sanctions on Iran, with full knowledge that Russia and China would not agree to renew the arms embargo, which is a clear violation of the nuclear deal and UN Resolution 2231.

The Trump administration has imposed comprehensive sanctions against Iran, crippling its economy. Iran’s main source of foreign revenue, namely its oil exports, have plummeted from 2.5 million barrels a day to almost zero in the last couple of years, and its currency has hit record lows. Yet, Trump has achieved none of his political agenda.

Iranian President Hassan Rouhani has already informed the other parties to the nuclear deal that Iran may leave the Nuclear Non-Proliferation Treaty (NPT) if the nuclear file is referred to the UN Security Council.

Based on a report published this month by the Stockholm International Peace Research Institute, the nine nuclear-armed states - the US, Russia, the UK, France, China, India, Pakistan, Israel and North Korea - together possess an estimated 13,400 nuclear weapons, around 3,720 of which are currently deployed with operational forces and nearly 1,800 “in a state of high operational alert”.

The irony about nonproliferation and the role of the IAEA is that while Iran possesses zero nuclear bombs, and its nuclear programme is the most inspected in the world, the Iranian nuclear file has remained a priority of the IAEA and the US for the past two decades.   

In 2019, Iran reportedly received 21 percent of all visits to nuclear sites around the world by IAEA inspectors, and more than 90 percent of the visits by inspectors to the 62 countries that have signed the Safeguards Agreement with the agency and its Additional Protocol.

Escalating instability

As Obama has stated, the JCPOA contains the most intrusive inspection and verification system ever negotiated to monitor a nuclear programme. By destroying the deal, the Trump administration effectively dismantled the most comprehensive mechanism of inspection in the history of the NPT. 

Conversely, by honouring the commitments under the deal, the next US president - which could be Trump, if re-elected - could ensure that Iran’s nuclear activities remain peaceful. It could also apply the accord as a workable model across the Middle East, where fears of nuclear weaponisation are real and present. The JCPOA was a significant credit for the NPT, and if fully enforced, could ensure a Middle East free of nuclear weapons.

Recent developments suggest the White House and Israel are trying to confront Iran before the US presidential election in November, a path destined to escalate instability across the Middle East. 

Trump’s withdrawal from the nuclear deal was illegal and immoral. Forcing the return of UN sanctions on Iran against the will of the rest of the council would tarnish the body’s credibility, undermine multilateralism and sabotage the role of the UN. 

The “maximum pressure” strategy employed by the US has created a lose-lose outcome for both the US and Iran, along with the entire Middle East region and the international community. This vicious cycle needs to end, and it is high time the Trump administration recognises the folly of pursuing it.

The views expressed in this article belong to the author and do not necessarily reflect the editorial policy of Middle East Eye.

Seyed Hossein Mousavian

Seyed Hossein Mousavian is Middle East security and nuclear policy specialist at Princeton University and a former chief of Iran’s National Security and Foreign Relations Committee. His book, “Iran and the United States: An Insider’s view on the Failed Past and the Road to Peace” was released in May 2014. His next book, A Middle East Free of Weapons of Mass Destruction, is due to be published in April 2020.