زمان کمی از رواج یافتن موسیقی پاپ در ایران نمیگذشت که "ارکیده حاجی وندی" با هدف معرفی استعدادهای موسیقی پاپ در سال 1379 موسیقی بانوان را جدی گرفت و اقدام به راهاندازی گروهی مخصوص بانوان در این حوزه از موسیقی کرد. گروه موسیقی "ارکیده" اولین گروه موسیقی پاپی است که تمام نفرات آن را دختران جوان تحصیلکرده این هنر تشکیل میدهند. این گروه موسیقی در ابتدا حول محور سه خواهر حاجی وندی شکل گرفت و در طی این سالها چهارمین خواهر و برادرشان نیز به آنها اضافه شدند.
«ارکیده حاجی وندی» فارغ التحصیل رشته موسیقی نوازنده سنتور و سرپرست گروه، «ارغوان حاجی وندی» فارغ التحصیل موسیقی و نوازنده گیتار باس، «ارمغان حاجی وندی» فارغ التحصیل ادبیات فارسی و نوازنده سازهای کوبهای و «دنیا حاجی وندی» فارغ التحصیل هنرستان موسیقی و نوازنده ویولا، اعضای اصلی گروه ارکیده را تشکیل میدهند. «امید حاجی وندی» نیز که در کنسرت اخیر این گروه به عنوان صدابردار حضور داشته، نیز به تازگی به گروه پیوسته؛ ارکیده متولد 1357 ، ارغوان و ارمغان که دوقلو هستند، متولد 1362 و دنیا حاجی وندی متولد 1372 است. جالب این است که همه خواهران حاجی وندی متولد ماه مرداد هستند.
«امید حاجیوندی» نیز چند سالی است که دورههای صدابرداری را آموزش دیده و در اجرای آخر این گروه در فرهنگسرای نیاوران، بخش صدابرداری را انجام داد. "دنیا" که خرداد ماه امسال از هنرستان موسیقی فارغ التحصیل شده، به تازگی در یکی از دانشگاه های موسیقی اتریش امتحان ساز داده و در ترم 11 قبول شده و قرار است که به زودی برای تحصیل به این کشور برود، اما برای کنسرتهای گروه ارکیده به کشور بر میگردد.
پدر خواهران حاجی وندی مسلط به نوازندگی، خوانندگی و آواز است و دخترانش را علاقهمند به این حوزه از موسیقی کرده و بنابراین گروه علاوه بر تحصیلات آکادمیک، از تعلیمات و تجربیات پدرشان نیز بهره گرفتهاند.
هر چه با شماره تلفن ارکیده حاجی وندی تماس گرفتم، بی نتیجه بود، اما توانستم با ارغوان که بعد از ارکیده مسوولیت سرپرستی گروه ارکیده را برعهده دارد، تماس بگیرم و از او و خواهرانش برای حضور در خبرگزاری برنا دعوت کنم. او هم با خوشرویی قبول کرد و به همراه دو خواهر دیگرش آمدند و گفتوگوی زیر حاصل دقایقی صحبت با این سه خواهر است:
ارکیده کجاست؟
ارغوان: ارکیده همراه پدرم به اروپا و آمریکا سفر کرد تا بتوانیم اجراهای بینالمللی داشته باشیم. ما نمیتوانیم آلبومی منتشر کنیم و کارمان تنها اجرای کنسرت است، سعی میکنیم که هر بار، کاری جدید در کنسرت انجام دهیم تا برای مردم تکراری نباشیم. دلیل دیگر سفر ارکیده، این است که در قالب قوانین موجود در ایران، بتوانیم در خارج کشور هم کنسرت برپا کنیم.
پدرم همه ما را از سنین کودکی ترغیب به یادگرفتن موسیقی کرد و همه ما هم از سازهای سنتی شروع کردیم و در حقیقت مشوق اصلی ما برای تشکیل یک گروه موسیقی، پدرم بود. ارکیده در حالی که خودش سنتور مینواخت و گروه موسیقی سنتی بانوان وجود داشت،-با توجه به این که گروه موسیقی پاپی در ایران برای خانم ها وجود نداشت- به فکر تشکیل این گروه موسیقی افتاد.
به همین دلیل من که تار میزدم، نواختن گیتار باس را شروع کردم و ارمغان هم که تنبک میزد، نوازنده پرکاشن شد و دنیا هم که بعدها به گروه اضافه شد، ویولا مینوازد.
اما از طرفی نیز موسیقی علاقه شخصیمان محسوب میشد؛ چون در خانه به واسطه کار پدر، نوازندهها و خوانندههای زیادی رفت و آمد داشتند و پدرم به آنها آموزش آواز سنتی میداد، این علاقه به موسیقی در همه ما ایجاد شد.
چرا از سازهای غربی و ایرانی با هم در کنسرتها استفاده میکنید؟
دنیا: چون صدایی که از تلفیق شان به دست میآید، عالی است. مثلا سنتور در کنار گیتار باس صدای دلنشینی ایجاد میکند.
ارمغان: به این دلیل که بگوییم سازهای سنتی ایرانی توانمندند و قابلیت تلفیق با سازهای غربی را دارند تا کارهایی زیبا را بسازند.
ارغوان: ترکیب سازها با هم صدای زیبایی ایجاد میکند. اگر خاطرتان باشد، ارکیده در ابتدای موسیقی سریال "دلنوازان" که کاری پاپ محسوب میشد و صفاریان آن را ساخته بود، سنتور نواخت و در همان کار هم تلفیق موسیقی سنتی با موسیقی غربی جواب داد.
همچنین قبل از این که «اردوان کامکار» موسیقی فیلم سینمایی سنتوری را بسازد، در گروهمان این نوع موسیقی را به همان شیوه مینواختیم و مردم هم از آن استقبال میکردند. به همین دلایل از ترکیب این سازها با هم بهره گرفتهایم.
آهنگساز و ترانه سرا و یا انتخاب آنها با خودتان است؟
ارغوان: انتخاب آهنگ ها و ترانه ها توسط گروه و مخصوصا ارکیده صورت میگیرد. چون فقط خانم ها مخاطب ما هستند، سعی میکنیم آهنگها با حس خانمها همسو باشند، اما در طی سالهای فعالیت گروه ارکیده، جا دارد از بهروز صفاریان و آدرین یعقوبی تشکر کنیم که آهنگهای ما را تنظیم کردند.
اکثر اشعار و ترانههای گروه را «فهیمه رادمند» سروده و در چند اجرای اخیرمان از اشعار روزبه بمانی و مجید صالحی نیز استفاده کردیم.
گروه ارکیده اعضای دیگری هم دارد؟ آیا به تعداد اعضا، اضافه یا از آن کاسته میشود؟
ارمغان: نوازندههای گروه ارکیده دائما در حال اضافه یا کم شدن هستند، ولی خوانندههای آن خیر؛ «ارکیده» خواننده اصلی گروه است و من و ارغوان و دنیا هم میخوانیم، بقیه اعضاء همخوانی میکنند.
ارغوان: برای کنسرت جدید گروه قصد داریم تا نوازنده ویلن سل و نوازنده نی را بیاوریم که کارشان تأیید شده؛برای یکی از قطعات مان در کنسرت استفاده کنیم. قرار است قبل از عید نوروز به چند شهرستان برای کنسرت سفر کنیم، اما کنسرتی را هم در خرداد ماه در تهران برگزار می کنیم.
معمولا در هر اجرا، ساز جدید کوبهای را معرفی میکنم. در یکی از اجراهایمان، ساز «باتاس» را برای معرفی آورده بودم و آن را در یکی از قطعات نواختم. این ساز دستهای دارد که به روی گردن میافتد، چون بسیار سنگین است. در حال نواختن این ساز بودم و دقیقا در حال تکنوازی بودم که ناگهان دسته آن پاره شد و به روی زمین افتاد. در آن لحظه خیلی خجالت کشیدم و خانمهای حاضر در سالن برایم کف زدند؛ من هم سریع ساز را برداشتم و خودم را جمع و جور کردم. این خاطره، یکی از خاطراتی است که خیلی در ذهنم مانده که واقعاً برایم جالب بود.
ارغوان: در همه کنسرتهایمان تنها چیزی که برایم خیلی جالب است، همراهی و همخوانی خانمها در سالن با اعضای گروه است و این در حالی است که ما به هیچ عنوان آلبومی منتشر نمیکنیم. 50 درصد مخاطبهای ما معمولاً همیشه در کنسرتهایمان حضور دارند و همراهی کردن آنها خیلی جالب است. در برخی موارد هم از ما آهنگهای درخواستی طلب میکنند. تعداد مخاطبان خانمی که به سالن میآیند نیز همیشه برایم جالب بوده است.
ارغوان، همچنین به مرگ مادرشان در سال 82 اشاره میکند و میگوید: در همین سال قراردادی برای اجرای کنسرت بسته بودیم و مجبور شدیم که هنوز چهلم مادر تمام نشده، این اجرا را برگزار کنیم. برپایی این کنسرت برایمان خیلی سخت بود و هر لحظه امکان داشت که بغضمان بترکد و گریه کنیم. در همین کنسرت بود که قطعهای برای مادر ساختیم که شعرش را افشین شاهپوش سراییده بود و آهنگش را بهروز صفاریان ساخت، قرار شد که شعر را چهار قسمت کنیم و در طول اجرا هر کدام از ما، آن را بخواند و با خودمان قرار گذاشته بودیم که به موضوع مادر فکر نکنیم تا گریهمان نگیرد، اما نشد.
این ترانه را به مناسبت تولد حضرت زهرا (س) و روز مادر ساختیم. کلیپی از فیلم «مادر» علی حاتمی را نیز در ابتدای قطعه پخش میکردیم و بعد قطعه شروع میشد که من و خواهرانم خیلی خودمان را کنترل میکردیم تا اشکمان سرازیر نشود.
در یکی از اجراهای تابستان گروه بود که سرما خورده بودم و قرار بود که ترانه «از من چه میخواهی» را بخوانم. تمام قطعاتی که من در کنسرتها میخوانم، جاز است و در این اجرا به خاطر سرماخوردگی به صورت خیلی بدی صدایم گرفته بود به طوری که نمیتوانستم حرف هم بزنم. اما همین صدای گرفته نوعی تکنیک شد (تکنیکی که صدا از بم ترین نقطه به زیرترین نقطه میبرد) و به مرور وقتی بیشتر خواندم، صدایم باز شد، اما لحظات ابتدایی خیلی ناراحت شدم که چرا صدایم این طور است.
زیباترین ترانه ای که تا به حال خوانده اید چه بود؟
ارغوان: نظرها روی زیباترین ترانه ای که اجرا کردیم متفاوت است، اما من ترانه «بغض» را دوست دارم.
ارمغان: یه کاری کن!
دنیا: «افسوس»؛ شعر این ترانه خیلی تاثیرگذار است.
اگر قرار باشد جملهای برای مقایسه کارتان با آقایان بیان کنید، چه میگویید؟
ارغوان:گروه از نظر سطح موسیقایی دست کمی از گروههای پاپ آقایان ندارد و روز به روز تلاشمان را در این خصوص افزایش میدهیم. در بیست و سومین جشنواره موسیقی فجر مقام برتر را کسب کردیم و این در حالی بود که گروههای شرکت کننده دیگری نیز در جشنواره حضور داشتند. این دوره از جشنواره برای اولین سالی بود که گروههای پاپ آقایان و خانم ها با همدیگر رقابت میکردند.
دنیا: در این زمینه، نوازندههای تحصیلکرده و حرفهای داریم که به نظرم کارمان نه تنها در حد آقایان بلکه بهتر از آنها است.
ارغوان: هیچ ترسی نداریم که همین امروز یا فردا برای آقایان کارشناس موسیقی، برنامه اجرا کنیم. شاید من نتوانم مثل استادم، گیتار باس بزنم و یا ارمغان پرکاشن بزند، اما از بهترینهای این حوزه هستیم و استادهایمان نیز به این موضوع اذعان دارند.
حستان نسبت به روز 28 صفر چیست؟
ارغوان، ارمغان و دنیا: به یاد نذری که مادرمان قبل از فوتاش در این روز داشت، میافتیم که البته خودمان بعد از مادر، شله زرد میپزیم و پخش میکنیم.
تصویری از انقلاب یا دهه فجر در ذهنتان است؟
ارغوان، ارمغان و دنیا: حرکت دسته جمعی مردم و اتحادشان با هم خیلی زیباست و تصویرهایی که در ذهن متن وجود دارد، همان جمعیت فراوان در خیابان ها و در ساختمان نیمه کاره خیابان آزادی است.
ارغوان: ارکیده چون در سال 1357 به دنیا آمده، همیشه میگوید "ما فرزند انقلابیم". که الان چون خودش نیست به جای او این حرف را میگویم.
پیشنهادتان برای جوانها در عرصه موسیقی؟
ارغوان: دوست داریم که گروه های دیگر پاپ بانوان نیز پیشرفت کنند.
ارمغان: با تلاش زیاد، جوانها میتوانند به جایی که دوست دارند و هدفشان است برسند. یکی عواملی که باعث انسجام گروه و دوام آن شد، خواهر بودن ما و اتحادمان با هم است.
سخن آخر:
ارغوان، نگاهی به دو خواهرش میاندازد و میگوید: کنسرتی که قرار است در خرداد ماه در تهران برگزار کنیم با بقیه کنسرت هایمان تفاوت دارد. تفاوتش در این است که تنها سالنی که قابلیت اجرای مخصوص بانوان-از لحاظ امنیت- در تهران وجود دارد را از ما گرفتهاند و به ما اجازه برگزاری کنسرت در تالار وحدت را نمیدهند، همچنین کنسرتی که قرار بود آذرماه امسال در تالار وحدت داشته باشیم به راحتی حذف شد و مجبور شدیم با وجود مشکلاتی، کنسرتمان را در فرهنگسرای نیاوران برگزار کنیم. در این مورد از وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تقاضا داریم که در این زمینه به گروههای بانوان کمک کرده و شرایط و بستر مناسبتری را فراهم کنند.
***