به گزارش سرویس فرهنگ و هنر برنا، صمد چینیفروشان پژوهشگر، مترجم و نویسنده تئاتر در نشست تخصصی کمدی تئاتر که روز گذشته شنبه 16 بهمن در حوزه هنری برگزار شد، ضمن ارائه مقدمهای برای تئاتر پست مدرن گفت: از دهه 70 تا 90 دورانی برای تئاتر رقم زده شد که عملاً متن به عنوان مبنا برای حرکت کنار گذاشته شد و از دهه 90 کارگردان در متنها وارد میشد.
وی افزود: در آن دوران کارگردان مطابق شرایط روز با نگاه خود نمایشنامه را تفسیر میکرد و این دوران شرایطی را بهوجود آورد که تحولات برای حاکمیت نظریههای پست مدرن فراهم شد.
این نویسنده تئاتر ادامه داد: این زمان یعنی دورانی که اقتدار متن برای نمایش، کمرنگ و نقش بازیگر به عنوان محور اصلی تئاتر از بین رفت، زمینه را فراهم کرد تا منتقدان مدرنیسم میدان برای حضور پیدا کنند.
وی اضافه کرد: در واقع تمام آنچه در قرنها از دوران ارسطو تئاتر سعی داشته ابزاری برای تأثیرگذاری، ارتباط و کنش و واکنش با مخاطب داشته باشد و عرصهای باشد تا نویسنده نظر خود را به تماشاگر منتقل کند همه آنها کنار گذاشته میشود.
چینی فروشان در ادامه این نشست در مورد تئاتر پست مدرن اذعان داشت: درواقع در تئاتر پست مدرن روایتهای فردی هستند که واقعیت دارند نه روایتهای جمعی و وقتی این نظریه مطرح میشود متن و تئاتر و آن روند ایدئولوژی حاکم بر تئاتر از هم پاشیده میشود و ما وارد عصری میشویم که اعتماد و اعتقاد به الگوهای قابل تغییر وجود ندارد. پس سؤال اصلی که در تئاتر پست مردن به وجود میآید این است که "مخاطب برای چه به تئاتر میآید؟ "
این پژوهشگر تئاتر اظهار داشت: تئاتر ابزاری است برای واقعیت نمایی و نقش حقیقت. تئاتر ابزاری برای طرح واقعیتهای درونی فرد است. این هنر عرصه باز کاملاً تصویری است که هدفش در وهله اول سرگرمی و لذت بخشیدن به مخاطب یا همان تماشاگر تئاتر است.
وی ادامه داد: در وهله دوم تئاتر عرصهای است که افراد تک به تک تجربه زیسته خودشان را در نشانهها و نمادهای صحنه تجربه میکنند. تئاتر مجموعهای متکسر از تصاویری است که میتوانند خلاف گذشته از هر فرهنگ و تاریخ و تحول اجتماعی کنار هم قرار گیرند.
این نویسنده تئاتر خاطرنشان کرد: وقتی تئاتر قرار نیست حرف قطعی را به تماشاگر منتقل کند بنابراین نشانههای تئاتر حاوی یک معنای روشن و صریح و یک یا دو معنای ضمنی نیست در تئاترهای پست مدرن صحنه نشانههایی را دارد که به تعداد تماشاگران تئاتر دارای معنا است.
وی در مورد استفاده کلام در تئاتر پست مدرن افزود: در تئاتر پستمدرن کلام قاطعیت ندارد و جایگاه خودش را از دست میدهد و این کلام تا اصوات تقلیل پیدا میکند.
این پژوهشگر تئاتر در مورد خصلت تئاتر پست مدرن گفت: شوخ طبعی یکی از خصلتهای تئاتر پست مدرن است و صحنه تئاتر پست مدرن تراژدی مضحک است. یکی از ویژگیهای تئاتر پست مدرنیست نقد خودش بر خودش و تمسخر خودش بر خودش است.
چینیفروشان در مورد مفهوم عناصر و تعبیر آنها در تئاتر پست مدرن یادآور شد: استفاده از ریتم، اصوات، صداهای تکرار شونده و غیره وقتی در فضا قرار میگیرند میشود مفهوم آن را تعبیر کرد. تئاتر پست مدرن به وسیله مخاطب نوشته میشود و نیمی از آن را ما به عنوان مخاطب مینویسیم.
وی شوخ طبعی را یکی دیگر از ویژگیهای تئاتر پست مدرن خواند و افزود: طنز تلخ و سیاه از عناصر ساختاری این تئاتر هستند که با عناصر دیگر اجرا به نقد خود و تمسخر دنیای ویژه خوی میانجامد که بازگشت آن به ما به صورت یک طنز سیاه است.
این پژوهشگر تئاتر خاطر نشان کرد: پستمدرنیسم در تئاتر یک میل به ناتمامی دارد در این نوع از تئاتر اجباری نیست تا تمام تصاویر را مخاطب ببیند و یا تئاتر آغاز و پایانی داشته باشد این تئاتر یک نگاه بازگو شونده دارد.
چینیفروشان در پایان تصریح کرد: این نوع از تئاتر فاقد روابط علیتی است و ضمن این که بسیاری از چیزها را بیان میکند براساس ناخودآگاه فردی است.
درپایان این سخنرانی در مورد کمدی در تئاتر پست مدرنیسم نمایشی با عنوان "سه شب با مادوکس" به کارگردانی علیرضا احمدزاده نوشته ماتئی ویسنی یک و ترجمه تینوش نظمجو اجرا شد که در این نمایش یاسین اردهی، بیژن سیدعلی، هنگامه محمدی، حسین رادمهر، راشین دولتشاهی و علیرضا احمدزاده ایفای نقش کردند.
این برنامه هفتمین دوره از سلسله نشستهای "خنده در صحنه" بود که به بررسی طنز در تئاتر پست مدرنیسم اختصاص داشت.
برنامههای این جلسات در خیابان حافظ- تقاطع سمیه- سالن مرکز آفرینشهای هنری برگزار و علاقهمندان برای اطلاعات بیشتر درمورد برنامههای این سلسله نشستهای میتوانند به پایگاه اینترنتی دفتر طنز به نشانی WWW.DAFTARTANZ.COM مراجعه و یا با تلفنهای 88918300 – 84172326 تماس گیرند.