به گزارش خبرگزاری برنا،مرتضی رزاق کریمی قائم مقام و معاونت فرهنگی این «مرکز» که یکی از حاضران جشنواره فلاهرتیانا بود، پیرامون برگزاری این جشنواره اظهار داشت: جشنواره فلاهرتیانا در واقع ادای دینی به رابرت فلاهرتی از پایه گذاران سینمای مستند و خالق نانوک شمالی است. امسال در این جشنواره مستندسازان صدو سی امین سالروز تولد این مستندساز را جشن گرفتند و بخش هایی از فیلمهای به نمایش درآمده و به نمایش درنیامده این هنرمند هم برای حاضران پخش شد.
وی افزود: این جشنواره به تدریج جایگاه خودش را میان جشنوارههای معتبر دنیا پیدا کرده است. ما امسال شاهد حضور فیلمسازان و داوران معتبر و همچنین سینماگران بنام مستند از اروپا و آمریکا در این جشنواره بودیم و فیلمهای قابل تاملی در این جشنواره به نمایش درآمد. امسال علاوه بر اینکه دو فیلم «نینجای ایرانی» مرجان ریاحی و «مشدی اسماعیل» مهدی زمانپور کیاسری را در بخش مسابقه داشتیم، بخش ویژهای هم برای مرور جشنواره سینماحقیقت در نظر گرفته شده بود و چهار فیلم مستند به انتخاب پاول پچنکین دبیر جشنواره فلاهرتیانا در این بخش به نمایش درآمد.
همه علاقمندان سینمای مستند «فلاورجانی» را دوست دارند.
رزاق کریمی درخصوص استفاده از عکس محمود کیانی فلاورجانی (شخصیت فیلم مستند راننده و روباه) روی پوستر جشنواره فلاهرتیانا عنوان کرد: فیلم آقای لاهوتی علاوه بر اینکه در جشنوارههای مختلف مطرح شده و جوایز متعددی گرفته است، با مخاطب هم ارتباط برقرار کرده و تقریبا همه علاقه مندان به سینمای مستند این فیلم را دوست دارند. شاید علت اصلی این علاقه، شخصیت اصلی فیلم و ارتباط عاطفی وی با حیوانات است. عکسی هم که در پوستر جشنواره استفاده شده نشانهای از این ارتباط عمیق عاطفی است. در ضمن موضوع مطرح شده در این فیلم موضوع روز جامعه اروپا است و این جشنواره هم به نوعی در این حوزه برگزار میشود. برای ما باعث افتخار بود که سر در سینماهای جشنواره و در تمام استندهای تبلیغاتی جشنواره در شهر پرم روسیه، عکس فیلم «راننده و روباه» دیده میشد.
سینمای مستند ایران باید به سمت تولید مشترک برود
قائم مقام مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی در ادامه، به بحث عرضه فیلم های مستند ایرانی در کشورهای مختلف اشاره کرد و افزود: ما باید به سمت تولید مشترک برویم. یکی از روشهای دیده شدن مستندهای ایرانی همین است. نباید منتظر شویم فیلمی تمام شود و بعد از آن برای حضور در جشنوارههای بین المللی چاره اندیشی کنیم. باید عرضه مستند را از ایده و فکر شروع کنیم و شیوههای ارائه ایده و فکر را با توجه به استانداردهای بین المللی یاد بگیریم. این مساله باید به مستندسازان و تهیه کنندگان سینمای مستند آموزش داده شود.
وی تاکید کرد: روشهای فروش فکر و ایده به ما این امکان را میدهد که از زمان پیش تولید و تولید وارد بازار جهانی شویم. این مهمترین اتفاقی است که هنوز در ایران نیفتاده است. تاکنون برخی مستندسازان توانستهاند فیلمهایشان را در مرحله پیش تولید به عرصههای بین المللی عرضه کنند، اما این به صورت تلاش فردی اتفاق افتاده است؛ در صورتی که آموزش این شیوه باید به صورت همگانی باشد.
این تهیه کننده سینمای مستند ادامه داد: خوشبختانه ما امسال در جشنواره سینماحقیقت کارگاهی برای نحوه فروش فیلم و عرضه ایده و فکر در رویدادهای بین المللی و رسمی برگزار میکنیم. این سرآغاز راه است اما نباید تنها به این کارگاه اکتفا کنیم و سرمایه گذاری کلانی باید صورت گیرد. همه انرژی فیلمسازان ما صرف ساخت فیلم میشود در صورتی که بخشی از این انرژی باید صرف آموزش برای تعامل در عرصههای بین المللی شود و اگر چنین اتفاقی نیفتد، نمیتوانیم به صورت جدی وارد بازارهای جهانی شویم. درخشش یک فیلم و یا یک مستندساز در عرصه بین المللی کافی نیست. مستندسازان باید صبر داشته باشند و برای ساخت فیلم عجله نکنند.
برخی مستندسازان در برابر استانداردسازی مقاومت می کنند!
رزاق کریمی به بحث استانداردسازی برای حضور موفق در عرصه جهانی هم اشاره کرد و گفت: این از همان بحثهای پیچیده و مهم است. نمیدانم چرا در زمینه استانداردسازی از سوی برخی مستندسازان مقاومت میشود. در مرکز گسترش وقتی درباره روش ارائه طرح با آنها بحث میکنیم،فکر میکنند میخواهیم مانع ایجاد کنیم. اگر میگوییم چیزی که ارائه کردید «طرح» نیست ناراحت میشوند و بعضی وقت ها حتی واکنش رسانهای نشان میدهند. ما نمیخواهیم سخت گیری بیهوده کنیم، فقط میگوییم هر متن و نوشتهای طرح نیست.
استانداردسازی اگر از ایده و طرح شروع شود، بحث بازارهای جهانی و عرضه هم حل میشود. بعضی از دوستان برای جلب حمایت بنیادهای بین المللی ماهها وقت میگذارند و بارها نه تنها متنشان را مینویسند، بلکه عکس و اطلاعات هم تهیه میکنند، اما وقتی به مرکز گسترش میآیند با بازنگری طرحشان مخالف هستند. اگر این استانداردسازی رعایت شود منابع مالی هم تغییر میکند و فقط مرکز حامی مالی مستندها نیست و خیلی از ارگانها هم به میدان میآیند.
وی ادامه داد: اگر حضور سینمای مستند ایران در جشنواره ها و بازارهای جهانی فیلم مستند هدفمند و مستمر باشد و تولیدات ما به سمت استانداردسازی پیش رود، هم سینمای مستند ایران ارتقا پیدا میکند و هم به لحاظ اقتصادی سودمند می شود. ضمن اینکه این مساله از نظر فرهنگی هم توجیهات بیشتری دارد. ما از میزان مخاطبان بالقوه سینمای مستند ایران در سطح جهان خبر نداریم اما اگر به تولید مشترک برسیم، مخاطبان ما بالفعل میشوند. ما در این یک سال بخش کوچکی از این راه را رفتیم. در نهایت رویکرد ما این است که به صورت جدی وارد بازارهای جهانی بشویم. از همین رو قرار است در جشنواره سینماحقیقت با مهمانهای معتبر خارجی تعامل برقرار کنیم و به نوعی تبادل فرهنگی صورت گیرد.
فیلمهای ایرانی حاضر در جشنوارههای جهانی لزوماً سیاه نمایی نمیکنند
رزاق کریمی در پایان به واژه «سیاه نمایی» در سینما اشاره کرد و گفت: به اعتقاد من اگر فیلمی ایرانی سیاه نمایی کرده باشد، فیلمهایی هم در عرصه جهانی حضور داشتند که برای سینمای ایران حیثیت آوردهاند. مثلا فیلم «نینجای ایرانی» در جشنواره فلاهرتیانا بازتابهای فراوانی داشت. فیلمی که به مردم دنیا نشان میدهد برخلاف آنچه که از زنان مسلمان ایرانی به نمایش درآمده، آن ها میتوانند در جامعه فعال باشند و این مساله زاویه دید را نسبت به زنان ایرانی تغییر میدهد. این فیلم نه تنها تاثیر سیاه نمایی نداشت بلکه بحثهای جدی به راه انداخت و موج مثبتی ایجاد کرد و حتی یکی از مسلمانان حاضر در سالن پیشنهاد داد این فیلم در مسجد جامع شهر پرم به نمایش درآید.
وی ادامه داد: من فکر میکنم باید عینک بدبینی را برداریم. فیلمهای ایرانی حاضر در جشنوارههای جهانی لزوماً سیاه نمایی نمیکنند و اتفاقا فضای ایران را در ذهن مخاطبان تغییر میدهند. ما باید به فیلمسازانمان اعتماد کنیم. فیلمهایی هستند که در عرصه بین المللی اعتبار و حیثیت و حتی امنیت بین المللی میآورند. مدیران فرهنگی، سینماگران و مسئولان باید ظرفیتهایشان را بالا ببرند.
رزاق کریمی تاکید کرد: باید این موضوع سیاه نمایی را در جلسات هم اندیشی به شور بگذاریم تا افرادی که در این زمینه حساسیت دارند، در کنار هم بنشینند و مصادیق را مطرح کنند؛ شاید حاصل این بحثها کار حرفهای و مفیدی برای سینمای ایران باشد. نگاه حذفی به نفع مملکت ما نیست. ما باید از تمام نیروهایمان استفاده کنیم و در کنار هم باشیم.