منتقد برای ورود به حوزه نقد باید احساس امنیت کند

اصغر کفشچیان مقدم، هنرمند و استاد دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران در گفتگو با خبرنگار تجسمی برنا درباره کم‌رنگ بودن نقش منتقد هنری در هنرهای تجسمی عنوان کرد: در جامعه ما افراد زیادی در حوزه‌های فلسفه و علوم اجتماعی و دینی و ... وارد این عرصه شدند و حتی سعی کردند در مسائل زیربنایی آثار هم وارد شوند و ایده‌های خود را بیان کنند.

وی با بیان اینکه نبود منتقد هنری را می‌توان از منظر آکادمیک و آرمان‌ها و ایده‌ها مورد بررسی قرار داد، افزود: نبود منتقد هنری مانند این است که بگوییم در کشور مدیریت هنری خوبی نداریم. نبود مدیریت هنری به این معنا نیست که مدیر نداریم، به معنای نداشتن مدیریتی مناسب با جایگاه هنر است.

این هنرمند و استاد دانشگاه از توسعه رشته نقد در دانشگاه‌ها به عنوان راهکاری برای فعال شدن جریان نقد در کشور نام برد و گفت: ورود رسانه‌های جمعی هم می‌تواند در این زمینه موثر باشد و موفق بودن این راهکارها به این برمی‌گردد که فرد منتقد برای ورود در این جریان احساس امنیت شغلی و فرهنگی داشته باشد؛ هم از جانب هنرمندان و هم سیاستمداران و مسئولانی که در جامعه هنری نقش آفرینی می‌کنند.

کفشچیان مقدم افزود: طبیعتا نقاد در عرصه هنرهای تجسمی که یک نگاه به گذشته دارد و یک نگاه به افق، تلاش می‌کند آثار تجسمی را فارغ از سلایق شخصی نقد کند. چراکه هدف جریان انتقاد سازنده، رسیدن به آرمان جریان موجود در کشور با توجه به جریان موجود در جهان است.

این هنرمند همچنین بر فعال‌تر شدن فلسفه هنر تاکید و اظهار کرد: در کنار جریان نقد باید حوزه فعالی هم در عرصه فلسفه هنر داشته باشیم. چون نقد بدون فلسفه کارایی ندارد. خیلی از هنرمندان گاه آثار را نقد می‌کنند اما از منظر سلایق و معیارهای خود که این معیارها می‌تواند درست یا غلط باشد.

وی افزود: گاهی با نقادهایی رو به رو هستیم که اندیشه‌ای متعالی دارند و بر اساس این اندیشه آثار را نقد می‌کنند اما گاه این اندیشه هنوز جای خود را در فرهنگ و هنر کشور باز نکرده است و این گونه نقد می‌تواند مثبت یا منفی باشد. مهم این است که ما اجماع داشته باشیم در این مسیر بر اساس نگرشی حرکت کنیم که لیدرهای آن فلسفه هنر و ساختارهای زیبایی شناسی و... است.

کفشچیان مقدم فقدان مبناهای نقد را عامل کمرنگ شدن این جریان دانست و تصریح کرد: نبود این لیدرها باعث می شود که علی‌رغم داشتن افردا علاقه‌مند به نقد آثار، فاقد مبناهای اصلی نقد باشیم.

وی تاکید کرد: وزارت ارشاد و مراکز آموزشی و سازمان‌های درگیر مانند زیباسازی می‌توانند با اهمیت دادن به جایگاه نقد و انتقادهای موجود به رشد این جریان کمک کنند. چراکه بها دادن به منتقد هنری و حضور منتقدان در جلسات مدیریت پروژه‌های هنری می‌تواند به ادامه دار شدن جریان نقد کمک کند.