یك افتتاح، یك اختتام؛ دستاورد سفر وزیر ارشاد به آذربایجان غربی

سرویس استانهای برنا/ محمد آقایی پر

به گزارش خبرگزاری برنا از ارومیه، برگزاری چهارمین شماره از سلسله سمینارهای تعامل اقوام، ادیان، مطبوعات و رسانه ها در خردادماه جاری در ارومیه بهانه ای شد تا از سید محمد حسینی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی جهت سخن رانی در این مراسم دعوت شود كه اتفاقاً با پذیرش وی همراه شد و سپس مقدمات افتتاح بزرگترین كتابخانه جدید استان با عنوان مركزی ارومیه آماده و به برنامه های وزیر انضمام گشت تا عالیرتبه ترین نماینده دولت در حوزه فرهنگ، به عادت سفرهای رسمی، حداقل یك افتتاحیه و یك اختتامیه در سفر استانی خود داشته باشد.

اما چند روز قبل از این دو مراسم، خبری بر روی خروجی رسانه ها قرار گرفت كه حكایت از تشكیل شصت و یکمین جلسه شورای فرهنگ عمومی آذربایجان غربی با حضور و ریاست وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی می کرد و همین خبر امیدواری هایی را ایجاد كرد كه بمانند. پارسال، در ماه های نخستین سال در عالی ترین سطح سیاست گذاری و برنامه ریزی برای فرهنگ عمومی حاكم بر آذربایجان غربی تصمیمات مهم و جدی گرفته شود.

دلیلی كه این امیدواری های را ایجاد و تقویت می كرد هزینه كرد 53 میلیارد تومان در حوزه فرهنگ آذربایجان در سال 89 بود.

ارقام میلیونی در دست فعالان و استخوان خرد كرده های عرصه های فرهنگی چه معجزه ها كه نكرده است و ارقام میلیاردی در ذهن همین فعالان فرهنگی كمتر قابلیت گنجایش دارد و بیشتر سرمست كننده است تا قابل باور و دست یافتنی.

اما بنا بر اعلام مسئولان آذربایجان غربی در سال 89 در قالب صدها برنامه خرد و كلان و شاخص و غیر شاخص فرهنگی 53 میلیارد تومان پول خرج شده است.

پیدایش و جهش یكباره این اعداد و ارقام در حوزه فرهنگ از نخستین روزهای سال 89 و با سفر دور سوم رئیس جمهور به آذربایجان غربی در فروردین ماه ریشه داشت، آن زمان نخست در مصوبه هیئت دولت در بعد كلان تر، مبلغ 4000 میلیارد ریال طی پنج سال به صورت هزینه ای و عمرانی علاوه بر بودجه های فرهنگی مصوب سالیانه دستگاه ها برای اجرای پروژه ها و امور فرهنگی استان آذربایجان غربی در اختیار شورای برنامه ریزی و توسعه استان قرار گرفت تا حسب مورد با رعایت عدالت، ظرفیتها و نیازها هزینه نماید.

و سپس بر پایه سخنان مسوولان استان و رییس جمهور، اول 60 میلیارد تومان برای هزینه كرد سال 89 در حوزه های مختلف فرهنگی استان اختصاص داده شد و بعد از آن شخص رئیس جمهور به دلیل اشراف وی به ظرفیت های فرهنگی آذربایجان غربی با یادآوری سابقه خدمت در این استان 20 میلیارد تومان دیگر روی اعتبارات فرهنگی گذاشت و تاكید هم كرد كه این رقم سقفی ندارد.

بدین معنی كه مسوولان فرهنگی آذربایجان غربی می توانستند برنامه اجرا كنند و حتی تا بیش از 80 میلیارد تومان هم اعتبار فرهنگی دریافت كنند ولی پایان سال این اتفاق نیافتاد و ارقامی كه اعلام می شد به عددهای پیش گفته نرسید، در نهایت مسوولان مرتبط با ارایه گزارش كارهای خود، سر جمع هزینه كردهای فرهنگی استان را فقط، به 53 میلیارد تومان رساندند.

اگرچه همین عدد هم، شاید به اندازه هزینه كرد چندین سال گذشته بود.

به هر روی، هیأت دولت در قالب آخرین مصوبه استانی‌اش برای آذربایجان غربی مصوب كرده بود كه در 10 سر فصل زیر اعتبارات میلیاردی فرهنگی، هزینه شود كه در گزارش پیش رو میزان توفیق مسوولان فرهنگی با توجه به تصریحات موكد مصوبه دولت به قضاوت افكار عمومی گذاشته خواهد شد.

1 - ارتقاء فرهنگ عمومی استان با تاکید بر معارف و ارزشهای والای اسلامی- ایرانی
2 - ارتقاء فعالیتهای فرهنگی در اماکن مذهبی و توسعه فضا ها و اماکن دینی و مذهبی
3 - ارتقاء نشاط اجتماعی با تعمیق باورهای دینی و ارزشهای متعالی الهی و استفاده از ابزارها، شیوه ها و فعالیت های هنری و توسعه زیرساختهای فرهنگی و تربیتی
4 - تقویت فرهنگ عفاف و حجاب و تحکیم مبانی خانواده و توسعه امور مربوط به بانوان
5 - توسعه و تقویت برنامه های دینی، قرآنی، نهج البلاغه و سیره اهل بیت علیهم السلام و توسعه و تجهیز مراکز قرآنی و علوم دینی
6 - ترویج فرهنگ ایثار و شهادت، احداث و تکمیل یادمان شهدا در شهرها و مناطق عملیاتی استان
7 - ساماندهی فعالیتهای فرهنگی و آموزشی در حوزه میراث فرهنگی و گردشگری استان و توسعه زیرساختهای مربوطه
8 - تکمیل، تجهیز و توسعه زیرساختهای ورزشی و حمایت از ورزش حرفه ای و همگانی
9 - توسعه و تقویت رسانه ها و وسائل ارتباط جمعی از قبیل صدا و سیما، مطبوعات و خبرگزاری ها
10 - ارتقای سطح آگاهی های اعتقادی، سیاسی و فرهنگی جوانان و دانشجویان و کمک به تشکلهای غیر دولتی جوانان

اما با توجه شرحی كه از نظر گذشت شورای فرهنگ عمومی آذربایجان غربی در حالی پیش و پس از نماز مغرب و عشاء در كتابخانه مركزی تازه تاسیس ارومیه تشكیل جلسه داد كه بنا بر اعلام مدیركل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان و دبیر این شورا، هیچ دستور جلسه ای نداشت، نكته ای كه تعجب خیلی ها را بر انگیخت.

گرچه برای شورایی كه دستور جلسه نداشت خیلی ها هم دعوت شده بودند مثلا" امام جمعه ماكو از شمال غربی ترین نقطه ایران با چندین درخواست، نكته و خواهش از وزیر و به سختی خود را به جلسه رسانده بود و البته خیلی ها هم نتوانستند، حضور پیدا كنند همانگونه كه چندی پیش 65 درصد مدیران آذربایجان غربی در جلسه شورای تامین مسكن غایب بودند.

بی تردید وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی، استاندار آذربایجان غربی و مسئولان استان می توانند با انصاف تائید نمایند كه اگر حتی كسی كتابخانه مركزی ارومیه را افتتاح نمی كرد این مركز فرهنگی كما فی السابق می توانست به كار خود ادامه دهد همچنانكه چند وقتی بود كه آغاز بكار كرده بود و یا اگر اختتامیه چهارمین سمینار تعامل اقوام، ادیان، مطبوعات و رسانه ها با حضور مسئولان استانی و شاید با پیام وزیر برگزار می شد نقصان چندانی احساس نمی شد همانگونه كه دربرخی سمینارهای پیشین هم همینگونه شده بود.

در حقیقت اوج مدیریت و هنرمندی مسوولان، زمانی می توانست تجلی پیدا كند كه از حضور عالی رتبه ترین مقام فرهنگی دولت به نحوی شایسته تر برای استان بهره برداری می شد كه بنا بر تجربیات مدیران سایر استان های كشور، برگزاری جلسات تخصصی مبتنی بر كارهای كارشناسی می توانست این هنرمندی را به اثبات برساند.

جلسه شورای فرهنگ عمومی آذربایجان غربی با حضور و ریاست وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی مناسب ترین بستر برای این كار می توانست باشد.

به زعم فعالان رسانه ای، می توانست حداقل دو موضوع كلان یكی برخواسته از مصوبه سال گذشته سفر استانی دولت در ارومیه شامل بررسی فعالیت های سال 89 و میزان توفیقات آن به همراه سیاست گذاری برنامه های فرهنگی سال 90 و دوم نیازهای استان و درخواست های مدیران دستگاهها و دعوت شدگان به جلسه به عنوان دستور كار این جلسه مهم قرار گیرد.

به هرحال 61 مین جلسه شورای فرهنگ عمومی آذربایجان غربی با سخنان مدیركل فرهنگ و ارشاد اسلامی با ارائه گزارشی از چگونگی آغاز بكار این شورا در استان و تعداد جلسات برگزار شده و طبق معمول مقایسه آن با سالهای گذشته آغاز شد.

حجت الاسلام كریمی در این جلسه گفته كه فقط در سال گذشته 1400 برنامه فرهنگی در استان برگزار شده كه به نسبت سال پیش از آن 300 در صد رشد داشته است.

وی با اذعان به تاخیر بوجود آمده در معرفی مفاخر خوشنویسی استان كه موجب از دست رفتن عنوان پایتخت خوشنویسی از آذربایجان غربی به قزوین شده است، بزرگداشت مفاخر علمی، ادبی و فرهنگی استان را رویكرد اداره متبوع خود در طراحی و اجرای برنامه ها اعلام كرد.

مدیركل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان غربی در این جلسه دو سه بار تاكید كرد كه حضارزمان را طوری رعایت كنند كه به نماز اول وقت رسیده و شام هم از دهان نیافتد.

سپس حجت الاسلام سید سلمان ذاكر تنها نماینده مجلس شورای اسلامی حاضر در جلسه به برشماری ضرورت های توجه به مسائل فرهنگی آذربایجان غربی پرداخت و خطاب به وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تصریح كرد: امروز بسیج كردن همه افراد كشور برای صیانت از فرهنگ ضروریست و در این میان آذربایجان غربی به دلیل استقرار در خط مقدم تهاجم فرهنگی دشمن در معرض آسیبهای مختلف اعتقادی و اخلاقی است و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باید بیش از پیش به زیرساخت های فرهنگی این استان توجه كند.

وی با تشریح رویكرد دشمن در ایجاد اختلاف های قومیتی، این شیوه را مبارزه خودی علیه خودی ارزیابی كرد و گفت: به جان هم انداختن قومیتها در ایران از سالها پیش سابقه داشته كه حربه بسیار خطرناكی است.

وقتی این روحانی آذری كه سابقه سالها خدمت در دادگستری و اداره كل زندانها را در كارنامه كاری خود دارد در مورد زندان و زندانی صحبت می كند نكات تامل برانگیزی قابلیت استخراج پیدا می كند، وی با اشاره به زندانی شدن جوانان به دلیل پیامدهای مجاورت با كشورهای اروپایی و نیمه اروپایی هم مرز با آذربایجان غربی گفت: آقای وزیر در استان ما به دلیل تهاجم گسترده فرهنگی در قالب مسائل اخلاقی و مواد مخدر بسیاری از جوانان روانه زندان شده و حتی بعضا" تا پای چوبه داررفته اند و به همین دلیل ضروریست موضوع تخصیص اعتبارات و تزریقات فرهنگی در آذربایجان غربی بیشتر مورد توجه قرار گیرد.

وی آذربایجان غربی را سپر ایران اسلامی در مقابل تهاجم غرب دانست و گفت: سوالم این است كه چه كار كرده ایم تا مردم را جوری بزرگ و تربیت كنیم كه بصورت استقلالی بزرگ شوند نه بصورت اتكالی، چون اگر استقلالی بزرگ شوند فردا می توانند در مقابل اصول مدرنیسم غرب كه به بیش از 150 تفكر باطل می رسد بایستند.

ذاكر در ادامه با اشاره به آثار بزرگ شدن به سیستم اتكالی گفت: اگر مردم و جوانانمان را وابسته بزرگ كنیم و همیشه زیر فشار بگذاریم و یا با برخورد بخواهیم فرهنگی را تزریق كنیم در مواقع حساس جوانان قدرت و توانایی خود را از دست خواهند داد و بر علیه خود و جامعه فعالیت خواهند كرد.

این نماینده مجلس در عین حال تصریح كرد: ما وظیفه داریم جوانان مان را با استقلال فكری بزرگ كنیم و برای این نوع تفكر باید بسترهایی را فراهم كنیم.

وی در ادامه با اشاره به اینكه 20 سال پیش كتابخانه در خوری در ارومیه برای مطالعه وجود نداشت ازدست اندركاران راه اندازی كتابخانه مركزی ارومیه تقدیر كرد اما این كتابخانه را متضمن پاسخگویی به نیاز استان و حتی شهر ارومیه ندانست و گفت: آذربایجان غربی بعضاً دو سه برابر سایر استانها جمعیت دارد در حالیكه به شاخص جمعیتی در تخصیص اعتبارات كمتر توجه شده است و باید برخی شاخص های معمول كنار گذاشته شده و بر شاخص هایی از جمله جمعیت توجه بهتری صورت پذیرد.

حجت الاسلام ذاكر در ادامه به نمونه هایی از مشكلات عمرانی حوزه فرهنگی آذربایجان غربی اشاره كرد و گفت: كار ساخت تالار مركزی ارومیه اگر با همین بودجه و اعتبار پیش برود تا ده ها سال هم به بهره برداری نخواهد رسید، در حالی كه تالار شمس ارومیه گنجایش ناچیزی دارد بطوریكه اگر بخواهیم از هر قومیتی در استان 10 نفر را دعوت كنیم این تالار پر می شود .

نماینده ارومیه در مجلس صراحتاً از وزیر ارشاد خواهش كرد توجه به تسریع در احداث تالار مركزی ارومیه را در دستور كارخود قرار دهد.

وی برخورداری آذربایجان غربی از قومیت ها و ادیان مختلف را پتانسیل و ظرفیت بالقوه فرهنگی این استان دانست و از وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی خواست برای تامین پرسنل و نیروی انسانی برخی ادارات فرهنگی كه بعضاً حتی ساختمان دارند؛ اما نیروی انسانی ندارند چاره ای بیاندیشد.

گرچه به اذعان مدیركل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان غربی مقرر نبود در این جلسه اعضاء و مسوولان دستگاه حرفی بزنند اما با باز شدن فضا، ولی سمرقندی سومین رئیس آموزش و پرورش استان در 5 سال اخیر فرصت را مناسب دید تا از وزیر مطالباتی را داشته باشد.

وی گفت: آذربایجان غربی 5 هزار و 386 آموزشگاه دارد كه شامل 25 هزار و 371 كلاس می شود كه در قالب آن 570 هزار دانش آموز تحصیل می كنند اما بنابر آسیب شناسی های صورت گرفته در قالب برنامه چهارم توسعه در استان 2.5 جلد از میانگین سرانه كتاب دانش آموزی عقب تر هستیم یعنی به ازای هر دانش آموز سه كتاب داریم و این در حالیست كه مثلاً در استان زنجان این رقم 7 كتاب برای هر دانش آموز است.

به گفته وی و بنا بر محاسباتش، آموزش و پرورش آذربایجان غربی تعداد یك میلیون و 200 هزار جلد كتاب كم دارد و باید از جایی تهیه شود.

محمد باقر كریمی مدیركل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان غربی در مقام پاسخگویی به رئیس آموزش و پرورش استان و ارائه گزارش به وزیر مافوق خود گفت كه در قالب تفاهم نامه ای با عنوان برپایی نمایشگاه یاد یاران مقرر است سالانه 500 میلیون تومان به شرط 50 درصد تامین هزینه ها، به تجهیز كتابخانه های مدارس كمك شود كه در آن صورت و در طول سه سال كسری كتاب آموزش و پروش آذربایجان غربی تامین خواهد شد كه این موضوع با موافقت وزیر ارشاد نیز همراه شد.

پس از اعلام دو خبر از سوی مصطفوی مسئول كانون فكری كودكان و نوجانان آذربایجان غربی، حجت الاسلام ایوب رنجبری امام جمعه ماكو در صدد طرح مطالبات مردم این شهر از وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بود كه بنا شد پس از اقمه نماز مغرب و عشاء در نیمه دوم جلسه مطرح گردند.

كتابخانه مركزی ارومیه نمازخانه خوبی را هم تجهیز كرده است كه توانست نمازگزاران جلسه شورای فرهنگ عمومی استان را در خود جا دهد.

در نیمه دوم از جلسه بدون دستور كار شورای فرهنگ عمومی، امام جمعه ماكو كه با انگیزه ها و امیدهای فراوانی راه سخت ماكو تا ارومیه را بر خود همواره كرده و این بار در جایگاهی نزدیك تر به وزیر ارشاد دولت دهم استقرار یافته بود سخن به طرح مطالبات و انتظارات مردمی گشود كه در شمال غربی ترین شهر ایران كه به داش ماكو (ماكوی سنكی) معروف است زندگی می كنند.

امام جمعه پر انگیزه ماكو خطاب به وزیر ارشاد گفت كه این شهر تنها شهری است كه در آذربایجان غربی مجتمع فرهنگی و هنری ندارد و امروز از شما انتظار داریم دستور ساخت این مجتمع را صادر كنید تا مژدگانی این خبر را در نماز جمعه به مردم داده و صلواتش را برای سلامتی شما و خدمتگذاران نظام بفرستیم اما پاسخ وزیر به این درخواست در خلال سخنرانی بعدیش حكایت از برآورده شدن انتظار امام جمعه ماكو نكرد چراكه وزیر گفت: مجتمع ماكو در برنامه ها هست و پیگیری می كنیم.

امام جمعه ماكو تجهیز كتابخانه تازه راه اندازی شده حوزه علمیه ماكو را دیگر نیاز مردم این شهر عنوان كرد و از وزیر خواست برای این كتابخانه قفسه و میز و كتاب و لوازم لازم را بدهد.

این روحانی آذری در ادامه با اشاره به سابقه 25 سال طلبگی خود، گریزی به برخی موضوعات مورد توجه وزات خانه فرهنگ و ارشاد اسلامی از جمله سینما، تئاتر، مجسمه سازی، شعبده بازی و موسیقی زد و سپس مدعی شد كه طبق فتوای صریح رهبر انقلاب ترویج موسیقی حرام است و نباید مورد توجه مسئولان در حكومت اسلامی قرار گیرد.

این دیدگاه امام جمعه ماكو با مخالفت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی مواجه شد چراكه وزیر در خلال سخنرانی خود در پایان جلسه گفت: دستورات، فتاوا و رهنمودهای رهبری نصب العین ماست و هر جا هم تردید داشته باشیم از ایشان سوال می كنیم چراكه معتقدیم در عین حال كه باید مراقبت كنیم از صراط مستقیم منحرف نشویم ، باید دچار افراط و تفریط نیز نشویم، از طرفی احتیاط های بی جا و بی مورد و سخت گیری های نادرست گاهی اوقات جواب عكس می دهد، مثلا" بر حذر داشتن جوان از یك موضوع مباح موجب می شود كه جوان مان به سمت خلاف و حرام كشیده شوند.

وی سند سخنانش را موضوع ساخت و تولید فیلم ها و موسیقی های زیرزمین قرار داد و گفت: طبق بررسی های انجام شده شهرهای مذهبی، بیشترین آمار تهیه و تولید فیلم ها و موسیقی های زیرزمینی را دارا هستند چراكه در این شهرها سخت گیرهای بیشتری صورت می گیرد.

چنانچه مبرهن است مركز موسیقی و سرود صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران به عنوان بزرگ ترین و مجهز ترین مركز تهیه و تولید انواع موسیقی های ملی، انقلابی، فاخرو مصرفی از اول انقلاب زیر نظر بنیانگذار انقلاب و سپس رهبری نظام مشغول به فعالیت بوده است.

امام جمعه ماكو از وزیرفرهنگ و ارشاد اسلامی بن كتاب هم خواست كه در این خصوص هیچ عكس العملی مشاهده نشد.

آخرین سخنران جلسه شورای فرهنگ عمومی آذربایجان غربی قبل از وزیر ، وحید جلال زاده استانداربود كه وی طی سخنانی با ابراز خوشوقتی از تشكیل این جلسه به ریاست وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی اظهار امیدواری كرد كه با نامگذاری سال جاری به عنوان سال جهاد اقتصادی سر فرهنگ بی كلاه نماند.

وی در تشریح این دیدگاه خود گفت: جهاد اقتصادی در فضای سالم فرهنگی می تواند شكل بگیرد و در دنیا هم تجربه نشان داده است كه كشورهایی در حوزه اقتصاد موفق هستند كه در بخش فرهنگ هم حرف های گفتنی ای دارند.

بنا بر گفته های وی هم اینك در كشورمان استان هایی در حوزه اقتصاد موفق ترند كه در بخش های فرهنگی حرفهای بسیار خوبی دارند كه برای كشورعرضه می كنند.

جلال زاده با ذكر این مقدمه به سراغ فرصت ها و ظرفیت‌های آذربایجان غربی در حوزه فرهنگ رفت و گفت: در سال های گذشته اتفاقات مباركی در حوزه فرهنگ استان روی داده و ما هم از سال گذشته سعی كرده ایم بخش فرهنگ را فعال تر كنیم كه گزارشات آن به تناوب به وزارتخانه فرهنگ و ارشاد اسلامی ارسال شده است.

وی گفت: در آذربایجان غربی استعدادها، ظرفیتها، و فرصت های فراوانی در حوزه فرهنگ وجود دارد كه باید شكوفا شود و در این زمینه نیازمند نگاه جدی مدیران و مسئولان هستیم .

وی برخورداری از مردمی خوب و صمیمی را از وجوه برجستگی فرهنگی آذربایجان غربی برشمرد و گفت: اكثر مسئولین در رده های دولتی، نظامی، انتظامی و امنیتی كشورعموما" و قاطبه اكثریت شان در آذربایجان غربی سابقه خدمت دارند كه همگان در صحبت های شان بر فرهنگ بالای مردم این منطقه اذعان كرده اند.

وی در عین حال با مقایسه اتفاقات فرهنگی قبل و بعد از انقلاب، این رویدادها را شایسته به خود بالیدن و افتخار دانست.

استاندار آذربایجان غربی اشاره ای به عدم حضور روسای برخی دستگاه ها و اعضای شورا در جلسه كرد و گفت: می بایست از دانشگاه، سپاه، صدا و سیما و سایر ادارات نیز در جلسه شورای فرهنگ عمومی حضور می داشتند كه امیدواریم در ادامه جلسه به اعضای حاضر ملحق شوند.

علیرغم این اظهار امیدواری استاندار، روسای دستگاه های غائب تا پایان جلسه نیز حاضر نشدند و برخی مدیران این غیبت را به غیبت 65 درصدی مدیران در جلسه شورای تامین مسكن آذربایجان غربی كه چندی پیش اتفاق افتاد افزودند.

وحید جلال زاده گفت: قبل از انقلاب 3 تا 4 هزار دانشجو در استان داشتیم كه در دانشكده كشاورزی به عنوان پایه اصلی دانشگاه ارومیه تحصیل می كردند اما اكنون 120 هزار دانشجو در قالب دانشگاه های متعدد در استان مشغول به تحصیلند.

وی در عین حال تصریح كرد: بعد از انقلاب به بركت خون شهیدان كارهای خوبی شده اما در كنار كارنامه درخشان انقلاب اسلامی، كاستی هایی نیز وجود دارد كه باید با كار مضاعف این كاستی ها را به توانمندی بدل كنیم.

استاندار آذربایجان غربی با اشاره به یكی از 4 شعار محوری خود در پذیرش مدیریت استان گفت: نهضت فرهنگی به عنوان یكی از شعارهای مدیریت استان موجب شد كه در سال 89 جشنواره ای از رویدادهای فرهنگی در استان راه بیافتد كه پیش از آن سابقه نداشت.

وی نیز به مانند حجت الاسلام ذاكر نماینده مردم ارومیه در مجلس شورای اسلامی از وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی خواست كه در تخصیص اعتبارات فرهنگی موضوع جمعیت مورد توجه بیشتر قرار گیرد چراكه بنا بر آمار وی برخی استان‌های همجوار با آذربایجان غربی حتی به اندازه شهرستان ارومیه هم جمعیت ندارند هر چند اگر در قالب و قواره یك استان باشند.

جلال زاده گفت: آذربایجان غربی 3 میلیون نفر جمعیت دارد كه یك میلیون نفر آن در شهرستان ارومیه زندگی می كنند در حالیكه مثلا" استان اردبیل یك میلیون و100 هزار نفر، استان كردستان 900 هزار نفر، استان زنجان 800 هزار نفر و استان سمنان 600 هزار نفر جمعیت دارند و از این جهت باید شاخصه مهم جمعیت در تخصیص اعتبارات و لحاظ برنامه ها مورد توجه قرار گیرد.

وی به جایگاه قومیت كرد در استان اشاره كرد و گفت: اكراد عزیز در سی و سه سال گذشته دوشادوش آذری زبانان و به همراه اقلیت های ارمنی و آشوری در پاسداری از انقلاب اسلامی كوشیده و تلاش كرده اند.

استاندار آذربایجان غربی در ادامه به موضوع ضرورت پیوست فرهنگی در طرح ها و پروژه های عمرانی اشاره كرد و گفت: در استان پیمانكاران را ملزم كرده ایم به موازات اجرای طرح ها و پروژه های شان یك پیوست فرهنگی نیز اجرا نمایند كه پیوست فرهنگی سد آغچای چایپاره نمونه ای از آنهاست.

جلال زاده با اشاره به وجود روستاهای بزرگی كه به رغم 400 تا 500 خانوار سكنه فاقد كتابخانه هستند گفت: اگرچه كتابخانه مركزی ارومیه برای این شهر یك سرمایه بزرگ محسوب می شود اما مكفی نیست و باید برای آینده كتابخانه های بزرگتر و بهتری ایجاد كنیم.

استاندار به جو گرفتگی مسئول امور كتابخانه های آذربایجان غربی نیز اشاره كرد و گفت: این موضوع باعث شد تا علی فیروز نتواند برخورداری ها یا كمبودهای فراوان حوزه كتاب در شهرهای مختلف استان را در حضور وزیر گزارش كند.

سید محمد حسینی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز آخرین سخنران جلسه شورای فرهنگ عمومی آذربایجان غربی بود كه 35 دقیقه ای سخنرانی كرد و از مقدمات سخنرانی پیدا بود كه تمركز اصلی محتوای سخنان وی در جلسه بدون دستوركار شورای فرهنگ عمومی آذربایجان غربی دغدغه های روز موجود در جامعه بود تا مشكلات و مسائل فرهنگی این استان.

وی در ابتدا از تلاش های فرهنگی صورت گرفته در استان تقدیر كرد و برخورداری استان از چهره های فرهنگی همچون جلال زاده و فتح الهی استاندار و معاون سیاسی اجتماعی وی را از دلایل رشد فعالیت های فرهنگی اخیر بر شمرد.

وزیر ارشاد سپس به ضرورت رصد فرهنگی و اوضاع منطقه پرداخت و گفت: دیگر زمان آن گذشته است كه در تهران بنشینیم و برای استانها برنامه های فرهنگی بدهیم و باید مسئولان استانها خود، اقدام به طراحی و اجرای برنامه با توجه به اقتضائات و نیازهای مناطق شان بكنند.

وی با یادآوری سال‌گشت ارتحال امام خمینی(ره) به تبیین جایگاه حسینی و حسنی وی در جنگ 8 ساله و پذیرش قطعنامه 598 پرداخت و گفت: برخورداری امام از بصیرت و بینش سیاسی بالا و وجود مردمی كه از مردمان صدر اسلام نیز بهتر بودند باعث شد تا انقلاب اسلامی از كوران حوادث به سلامت عبور كند و در 22 سال پس از امام نیز رهبر انقلاب توانسته اند به خوبی انقلاب اسلامی را انواع حوادثی كه بعضا" سابقه نیز نداشته اند با موفقیت عبور داده و مدیریت نمایند.

حسینی تصریح كرد: امروزه نگاه بسیاری از مسلمانان ممالك اسلامی به سمت ایران است و از ما انتظار دارند و از این رو وظیفه داریم نیروهایی تربیت كنیم كه بتوانند ضمن آنكه خود را در مقابل هجمه ها سالم نگه می دارند بلكه بتوانند بر دیگران هم تاثیرات مثبت بگذارند.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی فرقه های نوظهور كاذب ولی جاذب را از تهدیدات عمده فرهنگی كشور دانست و با اذعان به گسترش روز افزون آنها گفت: سیر و سلوك تصنعی و نسخه های راحت این فرقه های انحرافی جوانان، دانشجویان و حتی اساتید دانشگاهی را نیز هدف قرار داده است.

وی ریشه و سكان هدایت تمامی فرق انحرافی را ثابت و واحد ارزیابی كرد كه از سوی دشمن صورت می گیرد و در این ارتباط گفت: هدف همه این جریانات ایجاد كجراهه در مسیر صراط مستقیم انقلاب اسلامی است.

این مقام دولت در ادامه با تائید حساسیت های موجود در آذربایجان غربی اظهار كرد: كارهای فرهنگی این استان باید الگویی برای كل كشور باشند.

وی با اشاره با هم مرزی آذربایجان غربی با عراق، تركیه و جمهوری نخجوان آذربایجان مدعی شد: باید به گونه ای عمل كنیم كه خیلی از كارهایی كه در این استان انجام می شوند به الگویی برای سایر استانهای كشور تبدیل بشوند و فعالان فرهنگی این استان باید ایده ها و طرح هایی بدهند كه برای كل كشور امكان اجرا داشته باشد.

وزیر ارشاد با نقل قولی از رئیس مجلس، كل بودجه مملكت در حوزه فرهنگ را 3 تا 4 درصد كل بودجه كشور اعلام كرد و گفت: با این وجود جای نگرانی نیست و امسال هم اعتبارات فرهنگی افزایش پیدا می كند اگرچه با همین مقدار نیز می شود كارهای خوبی انجام داد.

به گفته وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، آنچه كه موجب نگرانی است خود فعالیت های فرهنگی است چراكه ممكن است كارهای زیادی هم انجام دهیم اما مفید واقع نشوند و باید در هر كار و اقدام فرهنگی یك قدم مفید و موثر وجود داشته باشد و شاخصه های فرهنگی ارتقاء یابد.

وی برگزاری سمینارها، همایش ها و فعالیت های فرهنگی در سالن ها در میان افراد محدود را چندان جالب نداست و اظهار كرد : باید به جای این شیوه ها مراسمات را به میان مردم بكشانیم و در اجتماعات وسیعتری من جمله مدارس و دانشگاه ها اجرا كنیم.

به زعم وی برگزاری مراسم های بزگداشت مفاخر و مشاهیر هر منطقه كار ارزنده ای است كه در نقاط مختلف كشور صورت می گیرد و در این میان رقابت سالم و تاثیرگذاری نیز شكل گرفته است.

وی با اشاره به شناخت شخصی وی از برخی شخصیت های آذربایجان غربی بر ضرورت شناساندن آنان به جوانان تاكید كرد و گفت: جوانان باید از این طریق با هویت، تاریخ و پیشینه خود آشنا شوند.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بر ضرورت مانوس نمودن كودكان با كتاب نیز تصریح كرد و در ادامه از الزام دستگاه ها به اختصاص نیم درصد اعتبارات شان به فعالیت های قرآنی خبر داد.

ساخت فیلم های سینمایی بر پایه آموزه های قرآنی، كه قابلیت جذب مخاطبان بین المللی دارند از دیگر موكدات وزیر ارشاد بود كه نمونه آن فیلم ملك سلیمان معرفی شد.

وی در عین حال به كمبود نیروی انسانی متخصص در حوزه سینما نیز اذعان كرد و گفت: اگرچه در قالب فیلم بیشتر می توان تاثیرگذاری كرد اما امروز كادر ورزیده فیلمساز به اندازه كافی نداریم و باید نیروهای با انگیزه، جوان و با ایمان برای این موضوع تربیت كنیم.

حسینی فضای مجازی و اینترنت را دیگر ظرفیت فرهنگی ای دانست كه با استفاده مطلوب از آن می توان به مولفه هایی برای تاثیرگذاری مثبت در میان نسل های جدید دست یافت.

وزیر ارشاد ضمن سوال از مدیركل ارشاد مبنی بر گزارش عملكرد در این حوزه از وی خواست حتما" فعالیت های مرتبط با فضای مجازی از جمله نمایشگاه رسانه های دیجیتال را در سال جاری در دستور كار قرار دهد.

وی در عین حال تاكید كرد: لازم است اینترنت پاك داشته باشیم و اگر وقت بچه هایمان را با برنامه های سالم پر نكنیم دیگران و دشمنان این كار را خواهند كرد.

وزیر ارشاد دولت دهم تقویت حوزه های علمیه را ضروری دانست اما نگاه وی به این موضوع كه در پاسخگویی به دیدگاه امام جمعه ماكو ابراز می شد كاملا" از زاویه ای متفاوت بیان شد.

وی گفت: ما امروز روحانی به اندازه كافی نداریم، بعضا" در مناطقی مسجد و خانه عالم داریم اما روحانی نداریم و از این رو باید حوزه های علمیه در این راستا و برای تربیت روحانی مورد نیاز كشور كار كنند.

سید محمد حسینی با گریزی به مسائل حاكم بر منطقه، برخی شخصیت سازی ها و شخصیت دزدی های جدید را مورد انتقاد قرار داد و گفت: آذربایجان غربی به تنهایی بیش از برخی كشورهای منطقه مفاخر، مشاهیر و نخبه دارد كه باید مطرح و شناسانده شوند.

وی وجود و پراكندگی شخصیت های برجسته تاریخی در كشور را دلیلی بر برجستگی های قومیت های ایران دانست و گفت: آذربایجان غربی به عنوان یك استان مرزی پیشگام در دفاع از كشور بوده است و در این راستا باید در پاسداری از مرزهای اعتقادی نیز با تلاش مردم و مسئولین استان طلایه دار آن باشند.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی از طرح موضوع پیوست فرهنگی طرح ها و پروژه های عمرانی در جلسه سه شنبه گذشته شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز خبر داد و گفت: در این جلسه برخی اعضا چنان كار را سخت می گرفتند كه گویی نباید اصلا" وارد شد و برخی دیگر نیز ساده انگارانه با قضیه برخورد می كردند اما به هر حال به فرموده رهبر انقلاب باید بدون افراط و تفریط و به قدری كه می شود این كار را شروع كنیم .

وی تصریح كرد: هر طرح و پروژه باید حتما"از اول كار یك پیوست فرهنگی داشته باشد و دستگاه های فرهنگی ملزم به ارائه مشاوره لازم در این خصوص هستند و به احتمال زیاد پیوست های فرهنگی پرو‍ژه ها به استانها سپرده خواهد شد.

حسینی با اشاره به برخی مشكلات مربوط به تخصیص اعتبارات فرهنگی در بین دستگاه های استان گفت: با راهكاری كه امسال به اجرا در می آید دیگر تكلیف معلوم است و درصد مبالغ فرهنگی و چگونگی توزیع اعتبارات كاملا" مشخص شده است.

وزیر ارشاد در آخر جلسه و پس از ختم صلوات پایانی، یادی از مجاهد نستوه آذربایجان حجت الاسلام و المسلمین غلامرضا حسنی نیز كرد كه بدلیل كسالت نتوانسته بود در این جلسه حضور یابد.

وی در خصوص شخصیت این روحانی بنام آذری گفت: حجت الاسلام حسنی نمونه بارز از علمایی هستند كه تسبیح گردان نیستند و به وقت نیاز لباس رزم پو شیده و همچون مبارزی دلیر به متن اتفاقات و جنگ ها می آیند.

وزیر ارشاد تقدیر چندی پیش هیئت دولت از شخصیت حجت الاسلام حسنی را یادآور شد و دریافت نشان شجاعت از دست رئیس جمهور را شایسته رشادت ها و مبارزات وی دانست.

با توجه به مشروح گزارشی كه از نظر گذشت و مرور سخنان برخی اعضا و وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی مشخص می شود كه جلسه بدون دستوركار شورای فرهنگ عمومی آذربایجان غربی عملا" خروجی مشخصی كه برخی اعضا و فعالان رسانه ای انتظار داشتند نداشت و عملا" وزیر ارشاد نیز هیچ سخنی دال بر توجه خود به درخواست نماینده ارومیه در مجلس و شخص استاندار مبنی بر توجه بیشتر به شاخصه مهم جمعیت استان آذربایجان غربی یا تنوع قومیتی و هم مرزی با سه كشور، در تخصیص اعتبارات فرهنگی به میان نیاورد.

بعد از تحریر:

علیرغم هزینه شدن 53 میلیارد تومان در حوزه فرهنگ آذربایجان غربی در سال 89 مسئولان فرهنگی آمار مستند و گویایی منتشر نكرده اند كه نشان دهد بند اول مصوبه استانی دولت در ارتقای فرهنگ عمومی استان با تاکید بر معارف و ارزشهای والای اسلامی- ایرانی چگونه محقق شده است.

مثلاً آیا هزینه هایی و كارهایی شده است كه فرهنگ رانندگی به عنوان یكی از زیر شاخه های فرهنگ عمومی در شهرهای آذربایجان غربی ارتقاء یابد یا اصولا" بودجه ای برای راهنمایی و رانندگی برای انجام كارهای فرهنگی مرتبط برای راهنمایی اصولی شهروندان به جای جریمه كردن های پی درپی یا تغییرات ترافیكی اختصاص داده شده است و اگر داده شده چه خروجی های ملموسی را در پی داشته است.

آیا در حوزه مد، لباس یا نمادهای ایرانی و انقلابی و سرازیر شدن انواع محصولات اروپایی و غربی در پاساژهای ارومیه و دیگر شهرها اقدامات فرهنگی صورت گرفته است یا كما فی السابق هر كس كار خود را می كند.

بندی از مصوبه دولت در حوزه فرهنگ مشتمل بر تقویت فرهنگ عفاف و حجاب و تحکیم مبانی خانواده و توسعه امور مربوط به بانوان بود، در این خصوص قابل یادآوری برای مسئولان است كه یكی از مراكزی كه در این خصوص در مدارس ارومیه اقدام به طراحی و اجرای برنامه های كاملا" تخصصی و بنیادی می كند مركز تحقیقات و ترویج حجاب ریحان‍ة النبی(س) وابسته به حوزه علمیه قم است كه در سال گذشته و پس از انتقال سردار حسن كرمی به اصفهان و تغییر در ستاد احیاء امر به معروف و نهی از منكر استان بنا بر اظهارت مكرر مدیران این مركز، امكان دسترسی به اعتبارات فرهنگی برایشان میسر نشده است و به رغم كارهای ریشه ای و تاثیرگذار، این مركز همچنان از فقدان اعتبارت مورد نیاز رنج می برد.

در خصوص حجاب و كارهای فرهنگی انجام شده و میزان توفیقات نهادهای مرتبط فقط كافیست مثل مردم عادی، دقایقی در خیابان خیام ارومیه قدم زد و از نتایج كارهای انجام شده و نشده آگاه شد.

بند نهم از مصوبه دولت نیز به توسعه و تقویت رسانه ها و وسائل ارتباط جمعی از قبیل صدا و سیما، مطبوعات و خبرگزاری ها اختصاص داشت، در این ارتباط هم به جز صدا و سیما تقویت مشهودی از مطبوعات استان و البته خبرگزاری ها صورت نگرفت چنانچه خبرگزاری قرآنی ایران (ایكنا) شعبه آذربایجان غربی كه همیشه در رده های نخست در رتبه بندی های كشور قرار داشت هر چقدر برنامه داد تا به اعتبارات مصرح در مصوبه دولت دست یابد كمتر بدان رسید و امروز عمده علت نزول رتبه برتری آن از اول و دومی به یازده دوازدهمی ریشه در فقدان اعتبارت و به تبع آن از دست دادن خبرنگاران خود دارد.

وضعیت در مطبوعات نیز تابعی از این مثال است مسئولان بهتر است بجای آنكه منتظر دریافت نشریات در دفتر كارشان باشند می توانند سری به دكه های مطبوعاتی بزنند تا دریابند دكه های مطبوعاتی چقدر و در چه تیراژهایی مجله و هفته نامه می فروشند و چقدر سیگار، شیرینی و شكلات یا شارژ موبایل؟

برخی اماكن فرهنگی نیز مثل تالار مركزی ارومیه یا ساختمان دارالثقلین شهرداری و یا حوزه علمیه آیت الله خامنه ای از انواع مشكلات از قبیل اعتبارات، مدیریت های بی دوام و یا پیمانكار رنج می برند و عملا" ركود یا سرعت پایین در ساخت شان هزینه های زائد بر بیت المال می افزاید.

به باور نویسنده شیوه های برگزاری مراسمات فرهنگی به جد نیازمند بازنگری ، اصلاح و فرهنگ سازی هستند ، مثلا" چند وقتی است كه باب شده و رواج هم پیدا می كند كه در مراسم فرهنگی به جای توجه به عمق و محتوای خود رویداد، حاشیه هایی با هزینه های سرسام آور نسبت به خود رویداد، بر بیت المال تحمیل می شوند.

مثلا" آیا نمی شود از انواع پذیرایی های غیر ضرور كه به سبب طولانی كردن بی مورد مراسمات ناشی می شود جلوگیری كرده و پول موز، ساندیس، كیك و هدیه فرهنگی یا چلوكباب برگ و بختیاری در رستوران های مجلل را در خود موضوع فرهنگ هزینه كرد، اگر در این مراسمات با كسر هزینه های زائد، چیزی از گرده بیت المال بازكردیم مدیریت كرده ایم و الا با هزینه نمودن پول بیت المال برای شام و ناهارهای دهها و صدها نفری یا پروازها و هتل های غیر لازم همه می توانند مدیر باشند.

هم اینك بیش از 130 مركز قرآنی ثبت شده در سازمان تبلیغات اسلامی آذربایجان غربی به همراه ده‌ها خانه قرآن روستایی و تعدادی موسسه قرآنی تحت امر اداره كل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان فعالیت می كنند كه می شد با كاهش هزینه هایی از مراسماتی از جمله بزرگداشت شمس تبریزی و امثالهم با اختصاص فقط یك میلیارد تومان از 53 میلیارد تومان هزینه شده به این مراكز، شاهد معجزات و تاثیرات آنها در انجام فعالیت های قرآنی و فرهنگی در سطح جامعه بود و به انتظار رویش و به بارآمدن نیروهای مومن و متعهد و مدیران آینده از متن آنها نشست.