کشف تونلی بزرگ در معدن نمک چهرآباد زنجان

به گزارش خبرگزاری برنا، ابوالفضل عالی، سرپرست ایرانی هیئت مشترک باستان‌شناسی معدن نمک چهرآباد زنجان امروز سه‌شنبه 26 اردیبهشت 96، با اعلام این خبر گفت: «چهارمین فصل از کاوش باستان‌شناختی هیئت مشترک اداره‌کل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری زنجان و موزه و دانشگاه بوخوم آلمان از فروردین‌ماه از سر گرفته شده و طبق برنامه‌ریزی به‌عمل‌آمده این فصل از پژوهش در معدن چهرآباد تا خردادماه سال جاری ادامه خواهد داشت.»

او اضافه کرد: «هیئت باستان‌شناسی شامل باستان‌شناسان و متخصصان مختلف ایرانی و آلمانی است که برای چهارمین فصل پژوهش در معدن نمک حضور یافته‌اند و در زمینه مطالعات باستان‌شناسی کهن و برخی علوم میان‌رشته‌ای فعالیت خواهند کرد.»

ابوالفضل عالی فعالیت تیم باستان‌شناسی را در این محوطه در ادامه پژوهش‌هایی دانست که از چندین سال پیش آغاز شده و افزود: «در فصل سوم پژوهش که در پاییز سال گذشته انجام یافت، بخش‌هایی از محدوده تاریخی معدن نمک شامل آثار معدنی دوره هخامنشی، ساسانی و دوران متأخر اسلامی کاوش شد.»

در جست‌وجوی شناسایی قدیمی‌ترین دوره‌های استخراج نمک

این باستان‌شناس اظهار کرد: «در این فصل نیز، همچون فصل گذشته، ادامه کاوش عمقی در محدوده کاوش‌شده در سال‌های پیش  ــ برای به‌دست آوردن آگاهی بیشتر از قدیمی‌ترین دوره‌های استخراج نمک در چهرآباد و نیز افزایش دانسته‌ها از معدن‌کاوی نمک در دوره هخامنشی و ساسانی ــ انجام می‌شود.»

عالی، با بیان اینکه همچنان کاوش لایه‌های مربوط به معدن‌کاوی دوره هخامنشی در زیر سطحی که مردان نمکی کشف شده‌اند ادامه دارد، تصریح کرد: «حفاری باستان‌شناختی با هدف روشن ساختن جزئیات معدن‌کاوی دوره هخامنشی و کشف آثار احتمالی پیش از این دوره مدنظر قرار خواهد گرفت.»

او افزود: «با توجه به اینکه در فصل گذشته عملیات گسترده ژئوفیزیکی در بخشی بزرگی از گنبد نمکی موسوم به دوزلاخ (معدن نمک چهرآباد) انجام یافت و اطلاعات جالبی از ساختار زمین‌شناختی و محدوده فعالیت معدن‌کاوی کهن به‌دست آمد، در این فصل از کاوش از نتایج پژوهش‌های ژئوالکتریک نیز بهره گرفته خواهد شد.»

یگانه معدن دوره هخامنشی و ساسانی

این باستان‌شناس معدن نمک چهرآباد را تنها معدن تاریخی شناخته‌شده از دوره هخامنشی، ساسانی و دوران متأخر اسلامی در ایران دانست و افزود: «اهمیت و شهرت آن فقط به‌دلیل دارا بودن آثار معدن‌کاوی از ایران پیش‌وپس از اسلام نیست، بلکه یافته‌های ارزشمند و منحصربه‌فرد آن ازجمله بقایای شش مومیایی طبیعی انسانی و شمار زیادی اشیای پدیدآمده از جنس مواد آلی ازجمله پارچه، چرم، چوب، و جز آن بر اهمیت آن افزوده است.»

او گفت: «در 15 روز کاوش فصل جدید، بخش‌های مختلف محدوده کاوش‌شده در سال‌های گذشته، به‌منظور به‌دست آوردن اطلاعات، بیشتر از معدن‌کاوی دوران باستان و نیز آگاهی از قدیم‌ترین دوره استخراج نمک کاوش شد.»

سرپرست هیئت باستان‌شناسی، با بیان اینکه در برنامه امسال همچنان کاوش در لایه‌های مختلف مربوط به معدن‌کاوی دوره هخامنشی و دوره ساسانی ادامه دارد، گفت: «همچون گذشته یافته‌های مختلف مرتبط با فعالیت‌های معدن‌کاوی به‌ویژه اشیای تهیه‌شده از مواد ارگانیک همچون یافته‌های گیاهی (دسته‌های چوبی ابزار، شاخه‌ها و بوته‌ها، بذرها، هسته میوه‌ها و جز آن)، بقایای جانوری، پوست و چرم و بافته‌های مختلف پشمی و پنبه‌ای به‌دست آمده است.»

کشف تونلی بزرگ

او ازجمله جالب‌ترین کشفیات این فصل از کاوش را کشف تونلی بزرگ با چند فضای مرتبط با هم اعلام کرد که احتمالاً مربوط به دوران میانی اسلام (سلجوقی) است و افزود: «فضاهای جدید مکشوفه که در دل کوه کنده شده‌اند در طی چند روز گذشته مشخص شده و هنوز کاوش و پژوهش چندانی در آن‌ها انجام نیافته است.»

عالی اظهار کرد: «تونل یادشده در بخش شمال‌غرب محدوده کاوش‌شده در سال‌های گذشته قرار دارد و طبق مشاهدات اولیه و بررسی اشیای مکشوفه از داخل فضاهای مختلف آن، احتمالاً تونل در دوره سلجوقی مورد استفاده معدن‌کاران بوده و در دوره‌ای که هنوز مشخص نیست، به‌دلیل ریزش بخش‌هایی از آن فروریخته و تخریب شده است.»

او تصریح کرد: «درصورت قطعی شدن قدمت تونل تازه‌کشف‌شده، برای اولین بار مدارکی از استخراج نمک و حضور معدنکاران دوران میانی اسلام در معدن نمک چهرآباد (دوزلاخ) دیده می‌شود.»

کاوش‌های باستان‌شناختی در معدن نمک چهرآباد زنجان با مجوز رئیس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری درحال انجام است.