جریانات پشت پرده ممیزی کتاب در ایران را بزرگ‌نمایی می‌کنند

«احمد نثاری» رییس موسسه انتشارات امیرکبیر در گفت‌وگو با خبرنگار ادبیات برنا با اشاره به این‌که بدون ممیزی و نظارت نمی‌توان حوزه فرهنگ را مدیریت کرد، توضیح داد: در همه کشورها هم ممیزی با عناوین مختلف اجرا می‌شود. این‌که یک نوع نظارت و مدیریتی به محتوا از سوی نظام‌ها و دستگاه‌ها، صورت گیرد، روندی کاملاً متداول است، اما در کشور ما کمی موضوع را برجسته و بزرگ‌نمایی می‌کنند؛ چون در این موضوع مقداری اغراض سیاسی پشت پرده است.

اگر کسی در کشورهایی که حکومت‌هایشان داعیه آزاداندیشی دارند، بخواهد کتابی را که تا حدودی خلاف منویات آن نظام و حکومت باشد، چاپ کند، آیا اجازه این کار به او داده می‌شود. قطعا آن‌جا هم به این منوال نیست، اما این‌جا کمی بزرگ‌نمایی شده و مقداری هم مسائل سیاسی دخیل مطرح می‌شوند و گاهی هم این قضیه نظارت را به صورت موضوعی غیرمنطقی جلوه می‌دهند.

وی با بیان این‌که اصل قضیه ممیزی را قبول دارد، گفت: بالاخره یک نظام و حکومت باید بتواند ساحت فرهنگ و علم را به گونه‌ای در جامعه ارائه دهد که منویاتش محقق شود و در واقع این کار را مدیریت کند. اما می‌توان بر روی روش و شیوه فکر کرد، چون فکر می‌کنم که ضرورتی ندارد وزارت ارشاد خودش متولی نظارت بر کتاب‌ها شود، بلکه می‌تواند برخی دستگاه‌های ذی‌صلاح و نهادهای مردمی را برای این کار در نظر بگیرد و این‌ها با ملاک‌ها و شاخص‌های معینی این اقدامات را صورت دهند.

نثاری با تاکید بر واگذاری وظایف ارشاد به دستگاه‌های دیگر، افزود: در این راستا می‌توانیم برای این‌که کمی از بار منفی قضیه را کاهش دهیم، واحدهای صنفی و دستگاه‌های مردم نهادی را برای این کار مشخص کنیم، البته این‌گونه نهادها موجودند فقط لازم است که وظیفه به این‌ها ابلاغ شود.

رییس موسسه انتشارات امیرکبیر در ادامه به خبرنگار برنا می‌گوید: نکته دیگری که باید در نظر بگیریم تعیین ملاک و معیاری معین برای نظارت است تا به صورت سلیقه‌ای هر کسی یک کتاب را رد صلاحیت نکند و برای آن دلیل و منطق بیاورد. در واقع برای ممیزی کتاب‌ها، باید فرآیندی کاملا علمی طی شود و بعد از معدل‌گیری و کسب نمره‌ای مطلوب در طی این فرآیند، مجوز چاپ بگیرد. به نظرم اگر این روش اتخاذ شود، تا حدودی از نگاه منفی به ممیزی کاسته خواهد شد.