موضوع تقسیم خزر در نشست امروز مطرح نیست

رحیم پور با بیان اینکه سفر رئیس جمهوری به قزاقستان برای شرکت در اجلاس سران کشورهای ساحلی دریای خزر و بیانیه مشترک در این زمینه حاصل ۲۱ سال مذاکره در مورد مسائل حقوقی دریای خزر است گفت: موضوع تقسیم دریای خزر موضوعی نیست که در این نشست مطرح شو. باید این مساله را در نظر بگیریم که این موضوعی نیست که با یک مذاکره چند ساعته، یک روزه یا چند ساله حل شود. تقسیم دریای خزر به مذاکرات بیشتر و به آینده موکول شده است.  

معاون اسبق وزیر امور خارجه با اشاره به جلسات برگزار شده در خصوص سند همکاری که امروز میان پنج کشور امضاء می شود گفت: از ۵۲ جلسه گروه کاری که در سطح معاونین وزیر خارجه بوده، ۲۲ جلسه بنده حاضر بوده ام و اصل موضوع در دوره آقای روحانی به نتیجه رسید و بیشتر تفاهمات در این دوره به دست آمد و این موضوع ناشی از تسلط و اشراف آقای روحانی و ظریف به مسائل حقوقی و حقوق بین الملل، بود که کار ما را در پیشبرد این موضوع تسهیل کرد. 

معاون اسبق آسیا، اقیانوسیه و مشترک المنافع وزارت امور خارجه با اشاره به اینکه در افکار عمومی اظهاراتی در خصوص تقسیم بندی دریای خزر مطرح شده است گفت: با توجه به اختلاف نظراتی که بین ما و دو کشور همسایه، آذربایجان و ترکمنستان وجود دارد ما توافق نکردیم و این مساله  باعث شد که چهار کشور دیگر هم متقاعد شوند که این بحث همچنان ادامه داشته باشد و آن را به آینده موکول کردیم.  لذا موضوع تقسیم بندی در این نشست مطرح نیست و فقط تعاریف کلی از خط مبدا تفاهم شده است.

رحیم پور با بیان اینکه نشست های قبلی سران پنج کشور در عشق آباد، تهران، باکو  و آستاراخان برگزار شده است گفت:  امروز (یکشنبه) سران پنج کشور دریای خزر برای پنجمین بار دور هم جمع می شوند تا سندی را مربوط به مسایل تجاری، مسایل محیط زیستی از جمله آب و هوا ، ماهیگیری،  دریانوردی، مسائل امنیتی و حوادث غیرمترقبه  به امضا برسانند. 

وی تصریح کرد: در مجموع آنچه از اهمیت زیادی برخوردار است این است که در وضعیت موجود منطقه پنج کشور مستقل،  بدون حضور کشورهای غربی و  بدون نظارت هیچ کشور خارج از منطقه توانسته اند به تفاهم خوبی برسند که در واقع می توان گفت توافق برد - برد است. اینکه دریا، دریای صلح و دوستی باشد و نعمت های خدادادی دریا با قانون مندی مورد استفاده نسل های آینده منطقه قرار گیرد و هیچ کشور خارجی نیروی نظامی و امنیتی در این دریا نخواهد بود و در بندهای کنوانسیون آن درج شده است. 

رحیم پور با اشاره به مشکلات متعددی که در خلیج فارس وجود دارد گفت: در شمال خوشبختانه این مشکلات را نداریم و درباره سندی که امضاء می شود هم باید گفت که همه مراحل داخلی آن (البته غیر از مجلس شواری اسلامی که باید تایید نهایی کند) قانونمند شده است و امروز به صورت سمبلیک بین پنج کشور امضا می شود و در حاشیه جلسه نیز ملاقاتهای دو جانبه برگزار می شود. 

وی در پاسخ به این سوال که برخی ادعا کرده اند که امروز قرار است درباره تقسیم بستر و زیر بستر تصمیم گیری شود گفت: به هیچ وجه اینگونه نیست.  آنچه آماده شده است و متن فارسی، انگلیسی ، روسی و زبان های دیگر براساس آن تهیه و  تایید شده و در اختیار مقامات مختلف داخلی کشور قرار داده شده، حاکی از آن است که موضوع تقسیم دریا برای بخش جنوبی یعنی ایران و دو کشور همسایه مان انجام نشده است و این مساله به مذاکرات  بیشتر با سایر کشورها موکول شده است. 

این مقام مسئول سابق در وزارت امور خارجه در باره اینکه  مباحثی مطرح شده که آذربایجان، ترکمنستان و ایران توافقی در این زمینه نداشته باشند و همین گونه ادامه دهند نیز گفت:  اگر به تفاهم برسیم این تفاهم جاری می شود و  اگر به تفاهم نرسیم هیچ کدام از سه کشور اجازه بهره برداری از کف دریا را نخواهند داشت، مگر در آب های سرزمینی خود یا منابع مشترک بین دو کشور.

رحیم پور گفت: براساس قوانین تا ۱۵ مایل از خشکی هر کشور، خط ساحلی آن محسوب می شود و تا ده کلیومتر پس از آن نیز حوزه ماهیگیری است که مادامیکه توافق نهایی تقسیم خزر حاصل نشده همین قانون حاکم است. بنابراین در این شرایط  تقسیم فعلا قانونمند نشده و کشورها اجازه ندارند از بستر بعد از آبهای سرزمینی خودشان استخراج کنند مگر در قسمت هایی که حوزه های مشترک نفت و گاز بین ایران وآذربایجان یا ایران و ترکمنستان است که با تفاهمات دو جانبه می تواند انجام شود.