چالش ۳۰ سالگی برای گذراندن خدمت سربازی/ بی‌انگیزگی، دلیل کوچ بازیکنان/ مجلس جلوی افول ورزشکاران قدعلم می‌کند!

به گزارش گروه ورزشی خبرگزاری برنا؛ فوتبال و اصولا ورزش برای صلح است و خمیر مایه درون آن جوانمردی. جنگ جهانی اول که تمام شد، برخی کشورها قوانینی وضع کردند که تمام مردها و البته در برخی کشورها حتی زنان هم‌ موظف بودند مدتی را در اختیار نیروهای نظامی باشند تا حداقل های جنگیدن‌ را بدانند. در کشور ما از زمان حکومت پهلوی اول پسرهای ۱۸ ساله باید ۲۴ ماه به خدمت وظیفه می‌رفتند. در حال حاضر خیلی چیزها در سربازی عوض شده ولی هنوز بسیاری سربازی را فاصله پسر بودن تا مرد شدن می‌نامند و واقعا هم سربازی سختی‌های خود را دارد و برای ورزشکاران هم همین‌گونه است و تا‌ پیش از دهه ۷۰ ورزشکاران و فوتبالیست‌های معروف نیز به خدمت می‌رفتند.

فوتبالیست هایی که اسلحه به دست گرفتند

زمانی قانونی وجود نداشت و همه ورزشکاران از جمله فوتبالیست‌های معروف به سربازی رفتند و اسلحه به دست گرفتند. نمونه‌های زیادی در این‌باره وجود دارند، از علی دایی گرفته تا علی کریمی. البته در برهه‌ای خرید خدمت باب شد و کمتر فوتبالیستی بود که از این طرح استفاده نکند. در زمان پهلوی ریشه ورزش و فوتبال دست نظامیان بود و اکثر فدراسیون‌ها روسای نظامی داشتند. تیم‌های نظامی در مسابقات شرکت می‌کردند و افرادی که مهارت داشتند به تبع آن در این تیم‌ها مشغول بازی و تمرین می‌شدند و همین با اینکه تمام زمان خدمت را پر نمی‌کرد ولی یک اقبال بلند به شمار می‌آمد تا اینکه در زمان سازمان تربیت بدنی سابق قانون سرباز قهرمان بوجود آمد و ملی‌پوشان برای پریدن از مانع خدمت سخت تلاش می کردند. هرچه به زمان فعلی نزدیک شدیم، این موضوع در فوتبال راحت‌تر شد تا جایی که برخی بازیکنان حقوق هم از باشگاه مربوطه می گرفتند. ملوان بندرانزلی،‌ تراکتورسازی تبریز و فجرسپاسی شیراز زمانی هر سه در لیگ برتر بودند و بازیکنان بویژه ملی‌پوشان و بازیکنان سطح یک به راحتی با یک فصل و نیم و یا ۲ فصل بازی در تیم‌ها خدمتشان را انجام می‌دادند. در اواخر دهه ۸۰ بسیاری از افراد متمول که فوتبالیست‌ها در میان آنها کم نبودند با چند‌ ده میلیون خدمت‌شان‌ را می‌خریدند که نیروی انتظامی وارد عمل شد و کارت بسیاری را باطل کرد.

اصل قانون جدید برای فوتبالیست‌ها و ورزشکاران 2 رشته دیگر

با توجه به اینکه تعدادی از باشگاه‌های ورزشی تلاش می‌کنند که روی نوجوانان سرمایه‌گذاری کرده و از توانمندی آن‌ها در دوران جوانی برای اهداف مورد نظر باشگاه‌های خود استفاده کنند، لذا به منظور ایجاد تسهیلات مناسب برای این افراد و کمک به رشد و توسعه استعداد‌ها در بخش ورزشی موضوع با تعامل و همکاری مبادی ذیربط بررسی و تصمیم گیری شد که خدمت وظیفه عمومی ورزشکاران حرفه‌ای و قهرمانی در رشته‌های فوتبال، والیبال و بسکتبال در سطح تیم ملی حداکثر تا ۳۰ سال تمام و لیگ برتر حداکثر تا ۲۸ سال تمام به تعویق انداخته شود و سپس برای انجام خدمت دوره ضرورت اعزام شوند. در این مدت چنانچه برابر اعلام تربیت‌بدنی نیرو‌های مسلح جمهوری اسلامی ایران برای شرکت در مسابقات جهانی و المپیک سیزم نیاز به حضور برخی از این ورزشکاران باشد، نیرو‌های مسلح مجاز به بکارگیری آنان در تیم‌های ورزشی بوده و این مدت جزء خدمت دوره ضرورت آنان محاسبه می‌شود. مقررات به صورت آزمایشی ۲ ساله بوده و در این مدت از سوی ستاد کل نیرو‌های مسلح ارزیابی و در صورت مثبت بودن، در مورد استمرار و تسری آن به سایر رشته‌های ورزشی نیز تصمیم گیری می‌شود.

به هرحال آنچه حالا مطرح شده این است که تراکتورسازی که تا فصل قبل سرباز جذب می‌کرد حالا خصوصی شده و نمی‌تواند فوتبالیست سرباز جذب کند. ملوان، فجر سپاسی و البته نیروی زمینی که پس از چندین سال امسال به دو تیم دیگر در لیگ آزادگان اضافه شده همه این تیم‌های نظامی در سطح دوم فوتبال حضور دارند و حالا اگر ستاره‌ای بخواهد به خدمت برود باید سطح بازی خود را تنزل بدهد و راهی یکی از این سه تیم‌ در لیگ یک بشود، البته اگر آنها هم جا داشته باشند. به هر حال هرچقدر هم که حساب کنیم طبق قانون جدید بازیکنان حداکثر تا ۲۸ سالگی فرصت دارند به خدمت بروند و در این‌باره بی‌شک انتقاداتی وارد است و می‌توان آن را به بهترین نحو نیز اصلاح کرد. در این باره نخستین چیزی که به ذهن می‌رسد این است که ۲۸ سالگی اوج دوران بازیگری یک بازیکن است و اگر او در چنین سنی به خدمت برود رسما بعد از ۲ سال به دو دلیل افول کرده و نمی‌تواند آن ستاره قبل باشد. نخست اینکه او بعد از دو سال ۳۰ ساله شده و فوتبالی‌ها به این بازیکن جوان نمی‌گویند و دوم اینکه بازیکنی که به لیگ پایین‌تر می‌رود قاعدتا دچار افت می‌شود. اگرچه قانون برای بازیکنان ملی 30 سال است اما باز هم این موضوع کار را پیچیده‌تر خواهد کرد.

راهکار چیست؟                             

آنچه به‌ ذهن‌ نگارنده می‌رسد فرمولی ساده دارد و بازیکنان بدین ترتیب در خدمت فوتبال ملی می‌توانند باشند و به معنای واقعی کلمه زیر پرچم خدمت می‌کنند. با توجه به اینکه بعید است فدراسیون قبول کند تیم‌های حاضر در لیگ قهرمانان بازیکن بزرگسال بیشتری بگیرند سربازان حداقل تا زمان حضور تیمی نظامی در لیگ برتر بتوانند در باشگاه‌های حاضر در لیگ قهرمانان آسیا توپ بزنند و حقوق تیم نظامی را دریافت کنند، هم بازیکن بویژه ملی‌پوشان دچار افت نمی‌شوند و هم در جهت اعتلای ورزش کشور و اهتزاز پرچم تلاش کرده و در اصل همان خدمت به میهن است و یک ملی‌پوش می‌تواند اگر در فصل آینده تیمش سهمیه آسیا نداشت برحسب نیاز به تیم دیگری برود. در این‌باره مسئولان نظامی طبق پیش‌بینی معتقدند قانون ابلاغ شده ملاک است و آنها قانون‌گذار نیستند و انتظاری جز این هم از یک فرد نظامی نمی‌رود و در این‌باره حق با آنها است. ضمن اینکه قانون سرباز قهرمان نیز شفافیت کافی را دارد.

سیدعباسی: انگیزه بازیکن را نمی‌توان بالا برد

داوود سیدعباسی، پیشکسوت فوتبال ایران در این باره به خبرنگار برنا می‌گوید: من خودم دوران سربازی را در تیم فجرسپاسی گذراندم، آن زمان که من در فجر بازی می‌کردم تیم در لیگ برتر و در شرایط بسیار خوبی قرار داشت، اما حالا همه تیم‌های نظامی در لیگ یک هستند و باید قبول کنیم بازیکن ملی‌پوش و تاپ در لیگ یک به لحاظ روحی و روانی دچار آسیب می‌شود. به زور هم نمی‌توان انگیزه بازیکن را بالا برد. ضمن اینکه آسیب‌های بدنی و فیزیکی در لیگ یک بیشتر از لیگ برتر است و امیدوارم حداقل تا آمدن یک تیم نظامی به لیگ برتر، یک تیم باشد در لیگ برتر که بازیکنان ملی‌پوش را ساپورت کند. به هرحال ملی‌پوشان جزو سرمایه‌های کشور به شمار می‌روند و باید راحت‌تر بتوانند خدمت کنند.

پیروانی: اجازه اجحاف به بازیکنان نمی‌دادم

غلام‌حسین پیروانی، سرمربی نامدار فوتبال که سابقه قهرمانی با تیم فجر را در کارنامه کاری دارد، در این‌باره به خبرنگار برنا گفت: واقعیت آن است که در زمانی که فوتبالیستی سرباز می‌شود برخی اوقات به او زورگویی شده است. انصافا در زمان مدیریت سردار جعفری چون خود او فوتبالی بود از این خبرها  نبود. در آن یازده سالی که با فجر کار کردم همه فوتبالیست‌ها را در پر قو می‌خواباندم. اجازه نمی‌دادم زورگویی و استرس هم صورت بگیرد. وقتی شما بازیکن را تهدید کنی که اگر خیلی خوب بازی نکنی باید پست بدهی بازیکن دچار استرس می‌شود و نمی‌تواند خودش باشد. البته اگر به بازیکن پول هم ندهند او انگیزه تلاش و تمرین ندارد. شما در نظر بگیرید بازیکنی سال قبل چهارصد میلیون می‌گرفته وحالا هیچی! این بازیکن با چه انگیزه‌ای باید پا به توپ شود. من وجدانم راحت است که اجازه ندادم به بازیکنی اجحاف شود و از طرفی هم ما با همان تیم فجر قهرمان جام حذفی شدیم، به استقلال و پرسپولیس در تهران و شیراز چهار گل زدیم.

سرمربی سابق تیم ملی امید در پاسخ به این سوال که چگونه می‌شود یکی از تیم‌های نظامی به لیگ برتر بیایند و اینکه وضعیت آنها را چگونه ارزیابی می‌کند، اظهار داشت: باید سرمایه‌گذاری صورت بگیرد و بدون آن در فوتبال امروز نمی‌توان پیشرفت کرد و دنبال صعود به لیگ برتر بود. واقعیت این است که در لیگ یک تیم‌ها قدرت کافی برای سرمایه‌گذاری ندارند و در مقاطعی بیشتر برای نیفتادن می‌جنگند تا برای صعود.

باران چشمه: بررسی قانون جدید نیاز به زمان بیشتری دارد

سردار مهرعلی باران‌چشمه، رییس سابق تربیت‌بدنی نیروهای مسلح فردی نام آشنا در ورزش ایران است که همواره اهالی ورزش از مساعدت‌های او خاطرات خوبی در ذهن دارند. وی در این باره به خبرنگار برنا گفت: بررسی قانون جدید نیاز به زمان بیشتری دارد اما اگر خیلی کوتاه بخواهیم به آن بپردازیم این قانون فقط برای سه رشته تیمی فوتبال، والیبال و بسکتبال مصوب شده و خوب بسیاری از فدراسیون‌های دیگر نسبت به این قانون معترض بودند. به هرحال این موضوعی که شما در فوتبال آن را مطرح کردید کاملا صحیح است و احتمال پایین آمدن سطح فنی بازیکن نیز وجود دارد، اما این موضوع را هم در نظر بگیرید که این قانون برای بازیکنان تیم‌های ملی سی سال است. بازهم تاکید می‌کنم که باید زمان بیشتری را پیرامون موشکافی قانون بگذاریم. (خبرگزاری برنا بزودی به منظور پیگیری این موضوع مصاحبه‌های دیگری را با مسئولان و کارشناسان مختلف از جمله سردار باران چشمه رییس سابق تربیت‌بدنی نیروهای مسلح منتشر خواهد کرد).

رحیم زارع: از مجلس درباره قانون جدید مشورت گرفته نشد

رحیم زارع، نماینده مردم آباده در مجلس شورای اسلامی و رییس کمیته فوتبال مجلس در این‌باره با استقبال از پیشنهاد خبرنگار برنا گفت: درخصوص این قانون با مجلس هیچ مشورتی انجام نگرفت، بدیهی است که بازیکن به لحاظ فنی افول می‌کند. هم اکنون قانون‌هایی وجود دارد که شرکت‌های پژوهش محور برای نظام وظیفه قراردادهایی را امضا می‌کنند و سربازان با توجه به آموخته‌هایی که دارند در زمینه‌ای خاص به کشور کمک می‌کنند. شکی در این وجود ندارد که ورزشکاران و به صورت خاص فوتبالیست‌های ملی‌پوش هم سرمایه‌های کشور به شمار می‌روند و بازیکن ملی‌پوش برای اینکه دچار افت نشود باید در بالاترین سطح ممکن کار کند. بنده فکر می‌کنم این موضوع در قالب یک طرح می‌تواند در مجلس مطرح شود.

قانون در خدمت ورزش و ورزش در خدمت قانون

در پایان نگارنده معتقد است علاوه بر راهکاری که تمامی افراد مصاحبه کننده به نوعی از آن استقبال کردند و به قول سردار باران چشمه پیشنهاد نیاز به چکش‌کاری دارد، بی‌تردید اساتید فن و دوستان در سازمان نظام وظیفه و سایر ارگان‌ها این قانون را برای فراهم شدن شرایط ایده‌آل برای ورزشکاران در رشته‌ای مانند فوتبال طراحی کرده‌اند و همین موضوع که دوستان نیت کمک به ورزش و ورزشکاران را دارند ارزشمند است و معتقدیم با کمک کارشناسان و اهالی ورزش و مسئولان نظامی می‌توان این مشکل را برطرف کرد و هم قانون در خدمت ورزش باشد و در آن‌سو نیز ورزش به عنوان یک پدیده اجتماعی و البته صنعتی در چارچوب قانون قدم بردارد.