همه چیز درباره پدیده مگس‌پران چشم؛ دلایل، نشانه‌ها و درمان

به گزارش گروه اجتماعی برنا؛ مگس‌پران چشم ضرر و زیانی در ارگان چشم یا دیگر بافت‌های بدن ندارد اما اگر نقاط، کرمینه‌ها یا هر اسمی که به این عوامل به ظاهر حرکت‌زا نسبت می‌دهید، بزرگتر از حالت معمول باشد، این احتمال وجود دارد این نقاط مثل یک پرده، روی قدرت بینایی شما سایه بیندازد.

ما در طول زندگی خودمان یاد می‌گیریم که چگونه مگس‌پران‌های چشم را نادیده بگیریم و به همین خاطر اگر حساسیتی از خود نشان ندهید، شما نیز پس از مدتی به آنها عادت می‌کنید. با این اوصاف تحت شرایطی نادر، مگس‌پران چشم به قدری می‌تواند برای فرد آزاردهنده باشد که تلاش برای نادیده گرفتن‌شان کار بسیار سختی خواهد بود.

علت نامگذاری «مگس‌پران چشم» مشخص است. چرا که نقاط براق و شفاف روی چشم پدیدار می‌شود و به نظر می‌رسد این نقاط شفاف مثل حشره‌ای روی چشم در حال حرکت هستند. همزمان با تمرکزمان روی محل خاصی، این نقاط شفاف نیز تا حدودی ناپدید می‌شوند. با این حال جالب است بدانید فرمت و شکلِ مگس‌پران‌ها در هر فردی با فرد دیگر احتمالا تفاوت دارد. مگس‌پران‌ها می‌توانند اشکال متفاوتی داشته باشند:

• نقاط سیاه یا خاکستری
• خطوط پیچ‌ و تاب خورده
• خطوط نخی شکل
• تارهای عنکبوتی
• حلقه‌ها

علت پیدایش پدیده مگس‌پران چشم

بیشتر مگس‌پران‌های چشم انعکاسی از پروتئینی به نام کلاژن هستند. در قسمت پشتی کره چشم، منطقه‌ای ژل مانند به نام مایع زجاجیه (ویتروس) وجود دارد که درصد کمی از این مایع آبکی را کلاژن‌ها تشکیل می‌دهند و تقریبا ۹۸ درصد از مایع زجاجیه، متشکل از آب است.

با بالا رفتن سن، رشته‌های پروتئین کلاژن که در تشکیل مایع زجاجیه نقش دارند، به رشته‌های کوچکتر تقسیم می‌شوند. سایه این فرآیند نسبتا پیچیده که پشت قرنیه چشم به وجود می‌آید در حقیقت همان مگس‌پران‌هایی است که ما تجربه می‌کنیم. اگر مگس‌پران‌ها حالتی فلاش‌گونه دارند شاید بیانگر اینست زجاجیه آسیب دیده است. اگر احساس می‌کنید حالتی را تجربه می‌کنید که پیش از این تا به حال احساس نکرده بودید یا تغییرات گسترده‌ای رخ داده، بهتر است در اولین فرصت به ملاقات یک متخصص چشم‌پزشک بروید.

البته نیازی نیست نسبت به پیدایش و تحرک مگس‌پران‌ها چندان مضطرب شوید. بد به دلتان راه ندهید! چرا که تغییراتی را که اشاره کردیم بیشتر در سنین میان ۵۰ الی ۷۵ سالگی اتفاق می‌افتد. اغلب افرادی تجربه تغییرات ناگهانی در مگس‌پران‌ها را احساس می‌کنند که یا عمل آب مروارید (کاتاراکت) را انجام داده‌اند یا فردی نزدیک‌بین هستند.

مگس‌پران‌های چشم  به دنبال دلایل بالینی و آسیب‌شناسی نادری نیز رخ می‌دهند:

• بیماری‌های مختلف چشمی
• آسیب بافت‌های چشم
• رتینوپاتی دیابتی
• تغییرات ناگهانی فشار خون (کاهش یا افزایش یک‌باره و مستمر فشار)
• ته‌نشین‌های کریستالی شکل که مایع زجاجیه را تشکیل می‌دهند
• تومورهای چشمی

اختلال‌های چشمی که با مگس‌پران‌ها در ارتباط است:

• پارگی قرنیه
• قرنیه جدا شده از چشم
• خون‌ریزی در مایع زجاجیه
• التهاب در مایع زجاجیه یا قرنیه
• تومورهای چشمی

امکان دارد افرادی که از سردردهای میگرنی رنج می‌برند، پیش از تجربه یک حمله از طریق ظهور مگس‌پران‌ها به آنها هشدار داده می‌شود که یک موج شدید در راه است. البته انسان‌هایی که به این شرایط دچار شده‌اند در گفت‌وگو با پزشک بیان کرده‌اند مگس‌پران‌ها حالتی فلاشری دارند و مثل یک چراغ برای مدتی کوتاه خاموش و روشن می‌شوند و تحرک شدیدی نیز دارند. پس از اتمام حمله میگرنی، مگس‌پران‌ها نیز از حرکت می‌ایستند.

اگر تعداد کمی از مگس‌پران‌ها را جلوی چشم خود می‌بینید، چندان حساس نشوید. چرا که به زودی به این شرایط عادت می‌کنید. با این حال اگر با حالات زیر در حال دست و پنجه نرم کردن هستید، به شما توصیه می‌کنیم سریعا به ملاقات یک چشم‌پزشک بروید.

• افزایش یک‌باره و ناگهانی تعداد مگس‌پران‌ها
• حالت فلاش‌گونه پیدا کردن مگس‌پران‌ها
• کاهش بینایی محیطی
• تغییراتی در مگس‌پران‌ها که سریع رخ می‌دهد و در طول زمان بدتر نیز می‌شود
• پیدایش مگس‌پران‌ها پس از جراحی یا آسیب به چشم
• احساس درد در ناحیه چشم

توجه داشته باشید هر کدام از نشانه‌های بالا می‌تواند علت احتمالی شروع یک خون‌ریزی داخل چشمی باشد. پس اگر نشانه‌های این چنینی را تجربه می‌کنید، قطعا مراجعه به یک پزشک عمومی، تنها وقت تلف کردن است. شما باید به یک چشم‌پزشک و یک فرد متخصص رجوع کنید. در غیر این صورت خطر از دست دادن بینایی‌تان را به جان می‌خرید.

اگر وضعیت خوش‌خیم باشد، هرگز به مداخلات دارویی نیازی نیست اما اگر مگس‌پران‌ها به قدری آزاردهنده است که دلتان می‌خواهد از شرشان خلاص شوید، سعی کنید به چهار جهت اصلی بالا، پایین، راست و چپ برای دقایقی نگاه کنید. در حقیقت انجام این ورزش به صورت مستمر می‌تواند در ناپدیدن شدن نقطه‌های شفاف کمک‌کننده باشد.

اگر به قدری تعداد مگس‌پران‌ها مثل قارچ زیاده شده باشد، چشم‌پزشک داروهای متنوعی برای بهبودی‌تان تجویز می‌کند. پس از این مرحله اگر همچنان وضعیت‌تان بهتر نشده باشد، چشم‌پزشک جراحی ویترکتومی را پیشنهاد می‌دهد. در این عمل، مایع زجاجیه که ماهیتی شبیه به ژل را دارد، از کره چشم برداشته شده و محلول نمکیِ مشابه جایگزین زجاجیه خواهد شد.

با این اوصاف پیشنهاد نمی‌کنیم به این راحتی به عمل جراحی ویترکتومی تن بدهید؛ چرا که پس از این جراحی، عارضه‌های زیادی سلامتی‌تان را تهدید می‌کند. بروز احتمالی عارضه و اختلال‌هایی مثل التهاب بافت‌های چشم، پارگی قرنیه و حتی پدیده آب مروارید تا آخر عمر می‌تواند سلامتی‌تان را به خطر بیندازد. اگر هر کدام از این عارضه‌ها پیش بیاید و شما دیر متوجه شوید، امکان نابینایی در شما وجود دارد.