به مناسبت روز ملی سینما (بخش دوم)؛

حسین شهابی: فقدان آزادی مشکلی جهانی است/ مشکلات اقتصادی حضور ما در جشنواره‌های معتبر را کم‌رنگ کرده

۱۳۹۸/۰۶/۲۰ - ۰۴:۵۴:۰۰
کد خبر: ۸۹۵۵۰۹
حسین شهابی: فقدان آزادی مشکلی جهانی است/ مشکلات اقتصادی حضور ما در جشنواره‌های معتبر را کم‌رنگ کرده
حسین شهابی با اشاره به این موضوع که اصلی‌ترین دلیل برای عدم حضور فیلم‌های ایرانی در جشنواره‌های مختلف دنیا مشکلات اقتصادی است، تأکید کرد که فیلمسازان با کمبود بودجه یا فیلم نمی‌سازند و یا کیفیت آثارشان با افت مواجه می‌شود.

حسین شهابی، کارگردان سینما، در گفت‌وگو با خبرنگار برنا اظهار داشت: حضور سینمای ایران در بخش رقابتی جشنواره‌های معتبر دنیا همیشه به اینگونه بوده که چند سالی حضور پررنگی داریم و بعد چند سال کنار می‌رویم و این اتفاق مدام تکرار می‌شود. به نظر من سیاست‌ برخی مواقع در شکل‌گیری چنین فضایی امکان‌پذیر است، به عنوان مثال وقتی فیلم اولم را ساخته بودم و برای حضور در جشنواره فیلم کن برنامه‌ریزی داشتم شنیدم که سیاست‌های جشنواره آن سال به گونه‌ای بوده که قصد پذیرش فیلم‌های ایرانی را نداشته و این البته هیچوقت برایم مشخص نشد ولی مسأله‌ای نبود که چندان نیز بعید به نظر برسد.

شهابی خاطرنشان کرد: اما جشنواره‌های بزرگ دیگری نیز وجود دارند که این مسائل را مدنظر قرار نداده و از سیاست‌های چندانی برای پذیرش فیلم‌ها تبعیت نمی‌کنند. دلیل اصلی عدم حضور فیلم‌های سینمای ایران در بخش‌های اصلی جشنواره‌های معتبر به مشکلات اقتصادی برمی‌گردد. ما به دلیل مشکلات اقتصادی فیلمسازان خوبمان قادر به ساخت فیلم نیستند و یا فیلم‌ها به دلیل محدودیت‌های مالی کیفیت مطلوبی ندارند.

وی افزود: فیلمسازان موفق ما که صلاحیت ساخت آثار هنری را دارند به دلیل اینکه شاید در مبحث فروش و اقتصاد نتوانند چندان موفق عمل کنند بیکار هستند و فیلم نمی‌سازند. در این شرایط قطعاً انتظار حضور در جشنواره‌های معتبر دنیا نمی‌تواند منطقی باشد. از طرفی برخی مواقع شاهد هستیم که فیلمسازان موفق ما را محکوم به سیاسی‌بازی می‌کنند و بسیاری از افراد معتقدند تنها فیلمسازانی از ایران در جشنواره‌های مختلف مهم دنیا موفق هستند که فیلم‌هایشان همراه با نقد و کنایه‌ای است که متوجه حکومت ایران است. من از اساس این اعتقاد را غلط می‌دانم و تجربه‌ای که شخصاً از جشنواره‌های خارجی داشتم هیچگاه با چنین موضوعی روبرو نشدم.

این کارگردان در ادامه گفت: شخصاً تجربه‌ای که از حضور در فستیوال‌های مهم دنیا مثل فستیوال فیلم کن دارم چنین مسأله‌ای را مشاهده نکردم. به عنوان مثال کشور آرژانتین که با کشور ما مشکل سیاسی دارد بعضاً در جشنواره‌های سینمایی‌اش به فیلم‌های ما جایزه نیز داده و این موضوع نشاندهنده عدم غلبه نگاه‌های سیاسی به جشنواره‌ها است. در جشنواره‌های هنری افراد باسواد و باشعوری حضور دارند که بیش از هر چیز به کیفیت هنری فیلم‌ها توجه دارند و این موضوع حتی در جشنواره فیلم فجر کشورمان نیز وجود دارد و ما اگر یک فیلم با سیاست‌های کشور هماهنگ نباشد اما ارزش‌های سینمایی بالایی داشته باشد را نمی‌توانیم به آن بی توجه باشیم.

کارگردان فیلم سینمایی «روز روشن» خاطرنشان کرد: به طور کل رسالت فیلمساز در ژانرهای اجتماعی پرداختن به معضلات اجتماع است و وجود نگاه‌های انتقادی به وضعیت جامعه مسأله‌ای دور از ذهن به نظر نمی‌رسد. قطعاً آن آزادی که در ذهن ما وجود دارد و آن را جزو آمال خود می‌دانیم در کشورهایی چون آمریکا نیز دیده نمی‌شود و هیچ فیلمسازی اجازه انتقاد صریح و آشکار به حکومت را ندارد.

شهابی در ادامه این بحث گفت: اما نباید فراموش کرد که میزان آزادی در کشورهای مختلف فرق دارد. متأسفانه آستانه تحمل سیاستمداران و مسئولان ما پایین آمده و با کمترین انتقاد از سوی فیلمساز، فیلم توقیف می‌شود، این وضعیت شاید کمبود آزادی در بین فیلمسازان ما برای تولید آثار سینمایی را نشان دهد اما باید بدانیم آزادی مطلق در همه جای دنیا غیر ممکن است. اگر یک فیلم به انتقاد از وضعیت جامعه‌اش می‌پردازد و در جشنواره‌های مختلف حضور دارد نباید به عنوان اثری در راستای بی‌آبرو کردن یک کشور تلقی شود، به عنوان مثال امسال فیلم سینمایی «انگل» از کره جنوبی با انتقادات تندی که داشت توانست جایزه نخل طلا را از آن خود کند ولی کسی در کره جنوبی قطعاً چنین اعتقادی ندارد که این فیلم مایه آبروریزی کشور است و یا جشنواره کن به دلیل مسائل سیاسی به این فیلم جایزه داده بلکه قطعاً «انگل» اثر باکیفیتی است که صلاحیت هنری بالایی دارد.

وی تأکید کرد: قطعاً مسأله تبلیغات و پخش‌کننده‌های خارجی برای موفقیت یک فیلم در خارج از کشور موثر است. پخش فیلم‌ها در خارج از کشور هزینه بالایی دارد و بسیاری از فیلمسازان ما آثارشان را به همین دلیل به جشنواره‌های مختلف ارائه نمی‌دهند. اکثر فیلمسازان یا خودشان شخصاً فیلم را به جشنواره‌ها می‌فرستند و یا از طریق پخش‌کننده‌های معدودی که در کشور حضور دارند اقدام به پخش فیلمشان می‌کنند. ما در پخش بین‌المللی فیلم‌هایمان با کمبود متخصص روبرو هستیم و چون از لحاظ اقتصادی این موضوع هزینه زیادی برای ما به همراه دارد پخش بین‌المللی فیلم‌ها برای حضور در جشنواره‌ها چندان به صرفه نیست و با ریسک بالایی همراه است.

نظر شما