صندوق نوآوری و شکوفایی، نقش آفرین پویا در شکوفایی اقتصاد دانش بنیان در ایران (حامی کالای ایرانی)

به گزارش خبرگزاری برنا در آذربایجان شرقی، نهادهایی در دنیا به منظور کمک به توسعه فناوری و نوآوری شکل گرفته‌اند، این نهادها با حمایت دولت از طریق بخش خصوصی، جریان توسعه فناوری را در کشورها جلو می‌برد و  با توجه به مشخصه‌های گوناگون شرکت‌ها، خدمات حمایتی متفاوتی ارائه می‌نمایند. در ایران نیز دغدغه‌ها در سطوح گوناگون و در راستای توانمندسازی دانش آموختگان به منظور ورود به فضای کسب و کار ، به کارگیری هرچه بیشتر توانمندی‌های علمی و پژوهشی و تجاری‌سازی دستاوردهای پژوهشی و ترغیب متخصصان و فناوران در رفع نیازهای فناورانه کشور و تسهیل ارتباط صنعت و دانشگاه نشان از اهمیت بالا و لزوم توجه به شرکت‌های دانش بنیان است تا از این طریق هم گرۀ اقتصادی گذار از یک اقتصاد منبع محور به اقتصاد فناوری محور گشوده شود و هم با کاربردی نمودن دانش، فناوری‌های پیشرفته و مورد نیاز جامعه توسعه داده شود.

صندوق نوآوری و شکوفایی مطابق ماده 5 قانون "حمایت از شرکت‌ها و موسسات دانش‌بنیان و تجاری‌سازی نوآوری‌ها و اختراعات"، به منظور کمک به تجاری‌سازی نوآوری‌ها و اختراعات و شکوفاسازی و کاربردی نمودن دانش فنی از طریق ارائه کمک و تسهیلات تأسیس شده است. می توان گفت که این صندوق ستون اصلی نظام تأمین مالی حوزه فناوری در ایران است. این صندوق در سال 1391 تشکیل شد، اما فعالیت اصلیش در سال 1392 آغاز گردید. تأثیر فعالیت‌های این نهاد در توسعه کمی و کیفی شرکت‌های دانش‌بنیان طی 5 سالی که از عمر آن می گذرد قابل انکار نیست.  افزایش تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان، درآمد این شرکت‌ها و اشتغال در آن‌ها از مسائل مهمی است که نقش صندوق در آن ملموس بوده است.

امروز و با توجه به نامگذاری سال 97 " سال حمایت از کالای ایرانی" توسط مقام معظم رهبری، نیاز هدایت بخشی از سرمایه‌گذاری کشور به سمت فناوری‌های جدید مورد نیاز کشور دیده می شود، در غیر این صورت سرمایه کشور صرف واردات فناوری شده و کیفیت کالاهای ایرانی بهبود نخواهدیافت. در صندوق نیز به این امر توجه شده و به همین دلیل توجه خاصی به شرکت‌های دانش‌بنیان برای ارائه خدمات کالا و خدمات آن‌ها شده‌است. سه فناوری زیست فناوری، فناوری اطلاعات و ارتباطات و الکترونیک و کنترل در 5 سال فعالیت صندوق توسط این نهاد حمایت خوبی شده‌است. در حال حاضر بیش از 21 نوع خدمت از سوی صندوق نوآوری و شکوفایی به شرکت‌های دانش بنیان ارائه می شود و تنوع بخشی به این خدمات از اهداف و برنامه‌های این صندوق است. ارائه تسهیلات به صورت وام قرض الحسنه، وام سرمایه در گردش، وام اشتغالزایی، تهیه دفاترکاری برای شرکت‌های دانش‌بنیان و واگذاری به آن‌ها به صورت اجاره به شرط تملیک، لیزینگ، ارائه ضمانت‌نامه، توانمندسازی ، کمک به اخذ استانداردهای ملی و بین المللی و مشاوره ، بخشی از خدمات ارائه شده به شرکت‌های دانش بنیان است.

سرمایه‌گذاری خطرپذیر یکی از روش‌های تأمین مالی شرکت‌هاست که به خصوص در دوران طفولیت شرکت‌ها مهم است. در سال 97 یکی از برنامه‌های اصلی صندوق نوآوری و شکوفایی ایجاد صندوق‌های خطرپذیر در سراسر کشور است. همانطور که در سفراستانی رئیس جمهور محترم به هرمزگان، صندوق پژوهش و فناوری سرمایه‌گذاری استان هرمزگان با سرمایه هشت میلیارد تومان برای شرکت‌های دانش‌بنیان این استان شکل گرفت. همچنین صندوق نوآوری و شکوفایی به منظور همکاری بین شرکت‌های دانش‌بنیان، شکل جدیدی از سرمایه‌گذاری خطرپذیر را با عنوان سرمایه‌گذاری خطر پذیر شرکتی(سی وی سی) راه اندازی نموده تا شرکت‌های دانش بنیان بزرگ را برای همکاری با شرکت‌های دانش بنیان کوچکتر مورد تشویق قراردهد.

صندوق نوآوری و شکوفایی با بانک‌ها و صندوق‌های پژوهش و فناوری تعامل دارد. این صندوق از ظرفیت بانک‌ها برای ارائه تسهیلات و ارائه ضمانت‌نامه به شرکت‌های دانش‌بنیان استفاده می نماید. تعامل این صندوق با صندوق‌های پژوهش و فناوری دوسویه است. صندوق‌های پژوهش و فناوری علاوه بر آنکه به عنوان کارگزار و همکار صندوق نواوری و شکوفایی عهده دار ارائه تسهیلات و امور نظارت و ارزیابی شرکت‌های دانش بنیان به نمایندگی از صندوق نوآوری و شکوفایی هستند، می توانند از تسهیلات این صندوق نیز بهره ببرند. همچنین صندوق نوآوری و شکوفایی به عنوان دبیرخانه کارگروه صندوق‌های پژوهش و فناوری مسئول سیاست‌گذاری و رگولاتوری این صندوق‌هاست.

صندوق نوآوری و شکوفایی برای تسهیل دسترسی شرکت‌های دانش بنیان در شهرستان‌ها به خدمات ارائه شده توسط صندوق، ایجاد هم افزایی و انتقال تجارب از صندوق‌های پژوهش و فناوری و شرکت‌های خدمات تجاری سازی به عنوان کارگزار خود بهره می‌گیرد.

سرمایه صندوق نوآوری و شکوفایی با توجه به قانون از صندوق توسعه ملی دریافت شده و این صندوق ملزم به حفظ سرمایه خود است ، به همین دلیل این صندوق با ارزیابی و نظارت دقیق پروژه‌ها و پرداخت به صورت مرحله‌ای و با توجه به پیشرفت پروژه اقدام به ارائه تسهیلات می‌نماید اما با توجه به عقد قرارداد و مصوبات، ملزم به نگه داشتن تعهدات خود در قبال شرکت‌های دانش‌بنیان است.

صندوق نوآوری و شکوفایی در حال حاضر در چهار طبقه از مجتمع شکوفایی شرکت‌های دانش بنیان مستقر است. در این مجتمع، پنجره واحد شامل برخی از بانک‌ها، اتاق بازرگانی، بیمه و... برای سهولت دسترسی شرکت‌ها به خدمات نیز دایر بوده و همچنین سالن‌های متعدد و مناسبی برای برگزاری مناسبت‌ها و مراسم شرکت‌های دانش‌بنیان در این مجتمع وجود دارد. طبقه‌ای از این مجتمع به منظور برگزاری رویدادهای استارت‌آپی و کارآفرینی تجهیز شده‌است و برخی شتابدهنده‌ها رویدادهای خود را در آن برگزار می‎نمایند.

از مهمترین برنامه‌های صندوق نوآوری و شکوفایی در سال 97 می توان، راه اندازی صندوق‌های خطرپذیر، افزایش جذب منابع بانک‌های کشور برای شرکت‌های دانش بنیان، حمایت از شرکت‌های دانشگاهی دانش بنیان، توسعه استفاده از تسهیلات صندوق در استان‌های کشور به منظور تقویت شرکت‌های دانش بنیان در شهرستان¬ها، سرمایه‌گذاری خطرپذیر شرکتی ،کمک‌های بیشتر به استارت‌آپ‌ها و شرکت‌های نوپا( در صورت برداشته شدن موانع قانونی در ارائه خدمات این صندوق به استارت‌آپ‌ها، به دلیل آنکه شرکت نیستند) و جذب و هدایت منابع مردمی به سمت توسعه فناوری را نام برد.

دستاورد مهم صندوق نوآوری و شکوفایی در راه اندازی موج فناورانه در کشور، از طریق تأمین حدود 1864 میلیارد تومان برای طرح ها و دیگر نیازمندی‌های 1689 شرکت دانش بنیان است . تا امروز(19 فروردین 1397) از بین 3337 شرکت دانش بنیان تأیید صلاحیت شده  در "کارگروه تشخیص صلاحیت شرکت‌های دانش بنیان" ،  2618 شرکت به صندوق 4447 درخواست ارائه دادند  که بیش از 55درصد این درخواست‌ها مصوب شده‌است.  

صندوق نوآوری و شکوفایی با ایجاد 72 هزار شغل مستقیم و غیرمستقیم نقش مهمی در اشتغال‌زایی کشور داشته‌است.