آیا می‌توان وقوع زمین‌لرزه را پیش‌گویی کرد؟
بنا به اعتقاد برخی از صاحب‌نظران، امکان پیش‌بینی وقوع زلزله وجود ندارد. از نظر آنان تاکنون روش‌های متعددی به کار گرفته شده‌اند که البته هیچ یک از آن‌ها توانایی بیان دقیق زمان، مکان و شدت زلزله را ندارد. به باور آنان، تنها با الگوی زلزله‌های رخ‌داده، به طور تقریبی سرعت لایه‌ها در اطراف گسل برآورد می‌شود و پیش‌بینی تخمینی از زمان وقوع زمین‌لرزه‌ی بعدی ارائه می‌گردد که البته می‌تواند با خطا همراه باشد.
به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری برنا؛ مؤسسه ملی نقشه‌برداری زمین‌شناسی ایالات متحده در پاسخ به اینکه آیا می‌توان وقوع زمین‌لرزه در آینده را پیش‌گوئی کرد؟ گفته است: ”نه دانشمندان آژانس ملی نقشه‌برداری زمین‌شناسی ایالات متحده (USGS) و نه هیچ دانشمند دیگری هرگز رخداد یک زمین‌لرزه بزرگ را پیش‌گوئی نکرده‌اند. ما چگونگی آن را نمی‌دانیم، و انتظار هم نداریم که بتوانیم چگونگی آن را در آیندة نزدیک دریابیم. دانشمندان USGS تنها می‌توانند احتمال وقوع زمین‌لرزه مهم در یک ناحیه خاص را در سال‌های معین محاسبه کنند.
دلایل رد ادعاهایی دال بر پیش‌گوئی زمین‌لرزه‌ها از این قرارند:
۱-این ادعاها مبتنی بر شواهد علمی نیستند و البته زمین‌لرزه‌ها بخشی از یک فرآیند علمی می‌باشند. به عنوان مثال، زمین‌لرزه‌ها هیچ ارتباطی با ابرها، آلام و دردهای جسمی و بدنی، یا حلزون‌ها و نرم‌تنان ندارند.
۲-آن‌ها تمام سه مؤلفه مورد نیاز برای پیش‌گوئی را تعریف نمی‌کنند.
۳-پیش‌گوئی‌های آنان چنان کلی است که همیشه زمین‌لرزه‌ای رخ خواهد داد که با آن مطابقت داشته باشد؛ مانند، (الف) در ۳۰ روز آینده زمین‌لرزه‌ای با بزرگی ۴ در جایی از ایالات متحده رخ خواهد داد. (ب) امروز در سواحل غربی ایالات متحده آمریکا زمین‌لرزه‌ای با بزرگی ۲ اتفاق می‌افتد.
اگر زمین‌لرزه‌ای اتفاق بیفتد که سر سوزنی با پیش‌گوئی آن‌ها مطابقت داشته باشد، آنان ادعای موفقیت می‌کنند حتی اگر یک یا هر سه مؤلفه پیش‌گوئی شده با آنچه که اتفاق افتاده، بسیار متفاوت باشد، از این‌رو این یک پیش‌گوئی شکست خورده است.
پیش‌گوئی‌ها (توسط غیر دانشمندان) معمولاً وقتی در رسانه‌های اجتماعی شروع به چرخیدن می‌کنند که چیزی اتفاق بیفتد که تصور شود پیش‌نشانگر وقوع زلزله در آینده نزدیک است. پیش‌نشانگرهائی که اغلب به صورت ازدحام زمین‌لرزه‌های کوچک، افزایش مقادیر عنصر شیمیائی رادون در آب، رفتار غیرمعمول حیوانات، افزایش نرخ وقوع و فرکانس رویدادهایی با اندازة متوسطیا با بزرگی متوسط ظاهر می‌شوند، نمی‌توانند دلایل و شواهد کافی برای پیش‌شوک (قبل از رویدادها یا زلزله‌های بزرگ و عظیم) باشند.
متأسفانه، بیشتر چنین پیش‌نشانگرهایی مکرراً به گونه‌ای اتفاق می‌افتند که زمین‌لرزه‌ای را به دنبال ندارند، بنا بر این پیش‌گوئی واقعی امکان‌پذیر نیست. درعوض، اگر کار مبنای علمی داشته باشد، پیش‌بینی را می‌توان مطابق روابط احتمالات انجام داد. بنابراین با دقت بیشتر می‌توان دریافت که احتمالات وقوع یا پیش‌بینی زمین‌لرزه با پیش‌گوئی آن تفاوت دارد.
مهندس غلامرضا کریم‌زاده کارشناس سازمان نقشه برداری کشور
نظر شما
اخبار برگزیده
پرونده ویژه
تبلیغات متنی