افسانه قدیمی مردم خوی درباره زلزله چیست؟/ چرا برخی منازل نوساز در زلزله دچار آسیب شد؟!

حسین محمدی خبرنگار اعزامی خبرگزاری برنا به مناطق زلزله‌زده خوی: مردم اینجا افسانه‌ای قدیمی دارند که می‌گوید زلزله می‌رود و برمی‌گردد. قدیمی‌ها معتقدند امروز یک‌شنبه زلزله قرار است برگردد! دیروز سحر دوباره پس‌لرزه آمد! تعداد پس‌لرزه‌ها خیلی زیاد و محسوس است! من در خیالاتم خودم را در شرایط این مردم قرار دادم و دیدم شاید برای همیشه شهر را ترک می‌کردم!

 پس‌لرزه‌های پس از زلزله اصلی در ۲۸ دی‌ماه باعث شده مردم منازل خود را ترک کنند. برخی به شهرهای اطراف مثل مرند و ارومیه و … کوچ کرده‌اند و برخی دیگر که در سایر شهرها آشنایی یا فامیلی ندارند یا قصد ندارند خانه و زندگی خود را ترک کنند، مقابل منازل خود چادر زده‌اند. شاید راز اینکه می‌گویند چادر کم است، همین مسئله باشد! همه آنهایی که اعلام می‌کنند چادر نداریم، لزوماً خانه‌های‌شان غیرقابل سکونت نشده است!

اغلب خانه‌ها ترک برداشته‌اند! حتی حداقلی؛ همین باعث ترس مردم شده اما بلاتکلیفی و شایعاتی که در شهر دهان به دهان می‌چرخد، که فلان روز قرار است دوباره زلزله بیاید، باعث شده مردم به منازل خود برنگردند. با این حال از شب گذشته شهر خوی کمی شلوغ‌تر شده و مردم کم کم در حال بازگشت و سرکشی به منازل خود هستند.

در روستاها، آسیب‌دیدگی‌ها بسته به میزان نزدیکی به کانون زلزله (فیرورق) است. به‌جز فیرورق باقی روستاها حدود ۳۰ درصد تخریب کامل دارند و بقیه یا بخشی از خانه‌ها تخریب شده یا همان مسئله ترس از پس‌لرزه‌هاست. از این‌رو در این روستا‌ها هم مثل بَدَلان که ۲۷۰ خانوادر دارد، همگی بیرون خانه‌ها چادر زده‌اند و زندگی می‌کنند.

از روز اول زلزله، ماشین‌آلات سنگین استان‌های اطراف مثل کرمانشاه و اردبیل در مناطق زلزله‌زده مستقر شدند و مشغول آواربرداری و تسطیح جاده‌ها هستند.

در روستاها مشکل چادر همچنان وجود دارد اما مشکل مهم‌تر و اساسی‌تر، عدم وجود کانکس‌های سرویس بهداشتی و حمام است. در این روستاها اغلب روستائیان از یک سرویس بهداشتی یا حمام سالم باقی مانده به صورت مشترک استفاده می‌کنند.

افرادی که در این موقعیت‌های بحرانی اقدام به کمک می‌کنند، سه دسته هستند؛ گروه‌های جهادی که معمولاً از یک هیئت یا پایگاه بسیج هستند. گروه‌های دوستانه یا ان‌جی‌اوها که براساس مسئولیت اجتماعی خود وارد می شوند و  گروه‌های مردمی که بر اساس وابستگی جغرافیایی یا مشترکات عقیدتی و قومی وارد می‌شوند. مشاهدات نشان می‌دهد که گروه‌های جهادی و ان‌جی‌اوها از پختگی و کارآمدی بیشتری در امدادرسانی و کمک‌رسانی در مواقع بحرانی برخوردار هستند.

اقلامی که توسط مردم ارسال شده، بر اساس نیازها و شناسایی‌های از قبل انجام شده، توزیع شده است و با اطمینان می‌شود گفت هیچ نقطه‌ای در خوی و توابع آن وجود ندارد که نیاز به پوشاک، خوراک، ‌وسایل گرمایشی و لباس گرم داشته باشند.

وضعیت برخی از روستاها از نظر مالی بسیار خوب است و توان تأمین نیازهای خود را دارند. در برخی روستاها نیز که تمکن مالی کمتر دارند، گروه‌های امدادی و مردمی به صورت روزانه چند نوبت امکانات مختلف را بین زلزله‌زدگان توزیع می‌کنند.

عملکرد دولت در اقدام اولیه نسبت به زلزله خیلی سریع بوده اما از آنجایی که نیروهای بومی منطقه، خود و خانواده‌های‌شان درگیر زلزله بودند، کمی زمان از دست رفته است اما در مجموع آنچه در اختیار دولت بوده، به درستی انجام شده است.

طرح هادی در روستاها بسیار خوب اجرا شده است اما به‌دلیل زد و بندهای مرسوم، بعد از اخذ وام و شروع ساخت منازل، نظارت مهندسی به صورت کامل انجام نشده و عمده خرابی منازل نوساز، مربوط به منازلی است که در طرح هادی و بدون نظارت مهندسی ساخته شده است.

عزم مردم خوی برای جمع‌آوری کمک بسیار جدی است، مثلاً اگر تهران یک نفر اهل خوی بوده، تمام اهالی محله خود را بسیج کرده و امکانات به مناطق زلزله‌زده ارسال کرده است! اما حجم اقلام آنقدر زیاد است که بعضاً به روستاها وارد می‌شود اما دست‌نخورده برمی‌گردد، به این دلیل که چند دقیقه قبل یک نفر دیگر تجهیزات و امکانات توزیع کرده است!

میزان کمک‌های دریافتی چند برابر نیازهاست و نارضایتی خاصی بین مردم درمورد امکانات و کمک‌ها و اقلام مورد نیاز وجود ندارد اما اگر بازسازی منازل تخریب شده یا اصلاح سازه‌های کمتر آسیب‌دیده با سرعت مناسبی انجام نگیرد، می‌تواند باعث ایجاد نارضایتی شود.

به صورت کلی، تا اینجای کار، عملکرد دولت و هلال احمر و گروه‌های جهادی را از لحاظ توزیع امکانات آن‌هم به میزان چندین برابر نیازها می‌توان قابل دفاع دانست اما با این حال باید راه‌حلی فوری برای رفع بلاتکلیفی مردم و رفع ترس آنها و بازگشت به منازل اندیشید! 

در این زمینه حضور تیم‌های مددکاری و مشاوره بهزیستی می‌تواند کمک قابل توجهی به حساب بیاید البته از دیروز موکب‌هایی در مناطق زلزله‌زده دایر شده که احتمال می‌رود فضای سرد و بی روح این مناطق را تغییر دهد!

انتهای پیام/