موافقان و مخالفان با صدور پروانه ساخت در ۶۲ باغ/ آیا دیوان عدالت اداری مصوبه برج باغات را لغو می‌کند؟

به گزارش خبرنگار گروه اجتماعی برنا؛ بیش از 400 مجوز ساخت و ساز در باغات طی سال های گذشته داده شد و شورای پنجم در صدد لغومصوبه برج باغات برآمد اما در این میان سه پرونده در شهرداری تهران وجود دارد. گروه اول که شامل 62 پرونده است و شهرداری برای این پرونده ها حدود 170 میلیارد تومان عوارض گرفته است. این پرونده ها همه مراحل قانونی برای ساخت و ساز در باغات را پیش رفته است. گروه دیگر 73 پرونده است که 500 میلیارد از سوی شهرداری پول دریافت شده که با مجوز ساخت و ساز برای این پرونده ها با اما و اگر مواجه است. گروه سوم شامل 15 پرونده است که 48 میلیارد تومان پول اخذ شده و در مهلت غیر قانونی و یا به طریق غیر سیستمی مالکان، در صف اخذ مجوز هستند. در این راستا دو کمیسیون معماری و شهرسازی و محیط زیست طی بررسی های انجام شده خواستار ارائه مجوز به 62 باغ برای ساخت برج را ارائه داد.

سالاری؛ برخی شهرداران مناطق به صورت غیر قانونی از مردم عوارض دریافت کرده اند

محمد سالاری در این رابطه با اشاره به اینکه  استفساریه شهرداری تهران در مورد تعیین تکلیف پرونده‌هایی که در پی لغو مصوبه برج باغ معطل مانده بودند توضیحاتی را ارائه کرد.

رییس  کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر تهران با اشاره به لغو مصوبه برج باغ و جایگزینی آن با مصوبه خانه باغ گفت: ما در ۲۲ اسفند ۹۶ مصوبه برج باع را لغو کردیم قاعدتا قبل از لغو این مصوبه، در مناطق ۲۲ گانه درخواست هایی برای ساخت و ساز در باغات شهر تهران وجود داشته که برخی از آن ها نسبت به اخذ نقشه و برخی فرم پرداخت عوارض اقدام کرده بودند و بعضا عوارض صدور پروانه را بصورت کامل یا علی الحساب پرداخت کرده اند.

وی ادامه داد: متاسفانه حتی بعد از ابلاغ لغو مصوبه برج باغ ها از سوی شورای شهر تهران بازهم ما شاهد تشکیل پرونده هایی از سوی مناطق ۲۲ گانه برای املاک باغی بودیم و بعضا عوارض هایی نیز از سوی مناطق اخذ شده است که بعد از اینکه ما و همکاران در کمیسیون های شهرسازی و معماری و سلامت و محیط زیست متوجه شدیم، جلساتی را با معاون شهرسازی و معماری وقت تشکیل دادیم و در این خصوص تذکر دادیم. ابلاغ لغو مصوبه برج باغ ها با تاخیر انجام شد و پس از پیگیری ما این مصوبه از سوی معاونت ابلاغ شد و اداره کل تدوین ضوابط و مقررات کل پرونده هایی را که دارای رای باغ بودند را قفل کرد.

سالاری با اشاره به نامه افشانی در سمت شهردار تهران گفت: پس از ابلاغ مصوبه، آقای افشانی نامه ای را تحت عنوان استفساریه در راستای تبیین و تفسیر یکی از تبصره های مصوبه لغو برج باغ به شورای شهر تهران ارسال کرده بودند و از ما در خصوص تعیین تکلیف پرونده هایی که قبلا عوارض را پرداخت کرده اند سوال کردند و سوال دیگر هم مربوط به آراء قضایی این پرونده ها بود.

وی تصریح کرد: پس جمع بندی جلسات متعددی که ما با کمیسیون سلامت و محیط زیست و کمیسیون حقوقی و نظارت داشتیم از شهرداری خواستیم تا لیست این پرونده ها را به ما ارائه دهند، اگر تعداد پرونده ها و مساحت و عرصه آن ها و مبالغ دریافتی قابل توجه نباشد ما شهرداری را ملزم به بازپرداخت عوارض دریافتی کنیم و هیچگونه پرونه ای صادر نشود.

سالاری اضافه کرد: ابتدا شهرداری یک لیست ۳۸ پرونده ای را به ما ارائه داد و قرار شد ما تمام این باغات را بازدید کنیم و باغاتی را که ارزش اکولوژیک، تاریخی و میراثی دارند را احصا کنیم اما در این مدت شاهد مراجعات گسترده ای از سوی مناطق بودیم و متوجه شدیم تعداد پرونده ها بیش از این ۳۸ پرونده است لذا این موضوع موجب  ایجاد ابهامات در فرایند تصمیم گیری در کمیسیون های تخصصی شورا شد و این موضوع جای تاسف دارد که علی رغم هوشمندسازی فرایندها، معاونت شهرسازی و  معماری نمی تواند لیست واحدی ارائه دهد و وضعیت پرونده ها را برای تصمیم گیری اعلام کند.

رییس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر تهران با بیان اینکه نهایتا ما شاهد یک لیست با حدود ۴۷۳ پرونده بودیم که در این فرایند درگیر هستند اظهار داشت: در جلسات اخیر هیات رییسه شورای شهر تهران درخصوص نحوه تصمیم گیری در این موضوع، مقرر شد شهرداری تهران نسبت به ارائه لایحه ای اقدام کند، چراکه نامه ای که تحت عنوان استفساریه به شورا ارائه شده بود و ما در شورا نمیتوانیم پاسخ قانونی به صورت مصوبه به نامه ها بدهیم.

سالاری ادامه داد: نهایتا شهرداری تهران لایحه ای را به شورای شهر ارسال کرد و در این لایحه پیشنهاد جایگزین به جای تبصره قبلی مصوبه ما ارائه شد. همچنین گزارشی برای ما فرستادند که در این گزارش اعلام کردند از ۴۷۳ پرونده ۶۲ پرونده کلیه عوارض متعلقه را قبل از ۷فروردین ۹۷ که لغو برج باغ ابلاغ شده را پرداخت کردند و جمع مبالغ پرداختی ۱۷۰ میلیارد تومان است، ۷۳ پرونده نیز عوارض را بصورت علی الحساب قبل از این تاریخ پرداخت کرده اند که جمع مبالغ دریافتی حدود ۵۰۰ میلیارد تومان است و البته ۳۸ پرونده هم وجود دارد که درخواست تغییر نقشه داده اند. نتیجا جمع بندی ما در کمیسیون های شهرسازی و معماری، سلامت و محیط زیست و حقوقی و نظارت اینست که ساخت برای پرونده هایی که نسبت به پرداخت کامل عوارض آنهم در فرایند سیستمی صدور پروانه اقدام کرده اند بلامانع باشد و برای مابقی امکان صدور پروانه نباشد.

وی توضیح داد: تاکید ما بر طی فرایند سیستمی است، چراکه ما به این نتیجه رسیدیم که تعداد قابل توجهی از پرونده ها در مناطق بدون طی مراحل قانونی و فرایند سیستمی صدور پروانه فیشی را دریافت و مبلغی را واریز کرده اند، یعنی واریزی ها در فرایند قانونی نبوده است.

سالاری در خصوص متن نهایی جمع بندی گفت: در ماده واحده آمده است که شهرداری تهران می تواند صرفا برای پرونده های املاکی که در چارچوب قانونی باغ شناخته شده و فرایند سیستمی صدور پروانه آن ها از طریق سامانه شهرسازی شهرداری تهران، مرحله پرداخت کامل و قطعی تمامی عوارض متعلقه مربوطه به صدور پروانه ساختمانی را طی نموده و منجر به اخذ تاییدیه سیستمی وصول عوارض از اداره درآمد مناطق حداکثر تا تاریخ ۷ فروردین ۹۷ شده است، بر اساس ضوابط و مقررات دستورالعمل ماده ۱۴ پیوست سوم طرح جامع سال ۸۶ شهر تهران اقدام نمایند. در تبصره یک نیز آمده که بدیهی است میزان بارگذاری و تعداد طبقات پرونده هایی که تمام عوارض را به شرح فوق الذکر پرداخت نموده اند صرفا باید به میزان عوارض پرداختی تا تاریخ ذکر شده باشد و شهرداری حقی به اضافه کردن سطح و سطوح و بارگذاری با دریافت عوارض مجدد ندارد.

وی افزود: در تبصره ۲ نیز آمده است که  شهرداری تهران و معاونت شهرسازی و معماری مکلف است نسبت به تشکیل کمیته فنی باغ موضوع مصوبه ابلاغی مورخ ۳ اسفند ۹۷به شورای شهر تهران ابلاغ نموده و پرونده های مذکور نیز به منظور تطبیق دقیق با ضوابط دستورالعمل ماده ۱۴  قانون زمین شهری و سایر ضوابط و مقررات شهرسازی و معماری بررسی و با ضوابط مذکور تطبیق شود.

وی در پایان جمع بندی بررسی های کمیسیون های تخصصی را بدین شرح اعلام کرد: صرفا ۶۲ پرونده که قبل از ۷ فروردین ۹۷ نسبت به پرداخت تمامی عوارض در فرایند سیستمی صدور پروانه اقدام نموده اند بلا مانع باشد اما با توجه به اینکه ممکن است در گذشته نحوه ارائه نقشه ها و نحوه جانمایی مغایر ضوابط مقررات شهرسازی و معماری و ضوابط پیوست سوم طرح جامع باشد کمیته فنی باغ برای تطبیق با ضوابط و قطع احتمالی حداقل درختان تشکیل شود.

صدر اعظم نوری: باید ۶۲باغی که عوارض‌شان را قبل از لغو مصوبه برج_باغ پرداخت کرده‌اند، تعیین تکلیف شوند

زهرا صدراعظم نوری،رییس کمیسیون سلامت،محیط‌زیست و خدمات شهری شورای شهر تهران نظر این کمیسیون را درباره استفساریه شهرداری تهران درباره چگونگی اقدام برای املاک باغاتی که نسبت به ارائه نقشه و پرداخت عوارض صدور پروانه قرائت کرد.

ویگفت: دو کمیسیون سلامت،محیط‌زیست و خدمات شهری و معماری و شهرسازی به جمع‌بندی رسیدند که مطلوب آن‌ها نیست،بنظر ما باید طبق مصوبه خانهباغ کم‌ترین بارگذاری در باغات صورت گیرد اما از آنجایی که قبل از لغو مصوبه موسوم به برجباغ، پرداخت‌هایی صورت گرفته و حق و‌حقوقی در میان است باید درباره صدور پروانه ساخت در چند باغ علی الرغم میل باطنی تصمیم‌گیری کنیم.

نوری با اشاره به ۶۲پروانه باغی که باید راجع به آن‌ها تصمیم‌گیری شود،اضافه کرد:بیش‌ترین پروانه و فراوانی باغ در منطقه ۱با ۳۷باغ است.به ترتیب در منطقه دو،۸باغ،منطقه سه،۳باغ،منطقه چهار،۷باغ،منطقه پنج،۶باغ، منطقه شش،۱باغ،منطقه هفت،۱باغ،منطقه هشت،۱باغ، منطقه ۱۱،سه باغ،منطقه بیست،۱باغ،منطقه بیست و یک،۲باغ،منطقه بیست و دو،۴طبقه و جمعا درباره۶۲باغ باید تصمیم‌گیری شو‌د.

این عضو شورای شهر تهران گفت:نظر شورای پنجم همان مصوبه‌ای است که قبل از بودجه تحت عنوان خانهباغ به تصویب رسید.اما باید این وضعیت را مدیریت کنیم، همه این۶۲باغ که به ارزش ۱۷۰میلیارد تومان هستند، قبل از لغو مصوبه برجباغ عوارضشان را به طور کامل پرداخت کردند،کارشان سیستمی بوده و از طریق سامانه انجام شده است.

نوری با اشاره به استفساریه شهردار تهران گفت: اما حدود ۲۳۹پرونده هیچکدام از شرایط مورد نظر ما را ندارند که بخواهیم مجوز بدهیم.برای مثال یا پرداختشان سیستمی نبوده و یا بعد از لغو و ابلاغ توقف ساخت و‌ساز در باغات بوده است.ما باید این موضوع را مدیریت کنیم تا هم مردم بدانند که به امورشان رسیدگی می‌شود و هم به صیانت و‌حفاظت از باغات توجه کرده باشیم.تمام این تصمیم‌گیری‌ها بر مبنای ساعت‌ها کار کارشناسی بوده و همه جنبه‌ها در نظر گرفته شده است.

خداکرمی: خیانت مدیریت شهری گذشته را تکرار نکنید

ناهید خداکرمی در مخالفت با پیشنهاد دو کمیسیون محیط زیست و شهرسازی  بیان کرد: به عنوان عضو کمیسیون شاهد زحمات دوستان بودم اما نباید شریک خیانت دیگران به تهران باشیم تا به دست ما فاجعه زیست محیطی صورت بگیرد.

وی افزود:  منافع عامه مهم تر از خواص است و در شهر فاجعه ای زیست محیطی که سبب از بین رفتن 16 هکتار بود، رخ داده است.

عضو کمیسیون سلامت و محیط زیست با ارائه پیشنهادی بیان کرد: پرداخت ضرر و زیان بهتر از مضراتی است که به شهر وارد شده است. همه  آن ها باید مشمول قانون جدید باشند. تخریب 16 هکتار به ضرر شهر است و نباید برای پول، باغات را از بین ببریم.

خداکرمی اظهار کرد: باید مراقب میراث خود باشیم و خیانت مدیریت شهری قبل را نباید تائید کرد.

امانی؛ کسانی که در چارچوب قانون رفتار کردند را تنبیه نکنید

شهربانو امانی در موافقت با نظر کمیسیون های مشترک مبنی بر ساخت و ساز در 62 باغ بیان کرد: حفظ میراث فرهنگی و باغات در شورای پنجم دغدغه بود و ما هم سعی در صیانت داریم ولی بر اساس مصوبات ادوار گذشته برخی شهروندان در چارچوب قانون خواسته های قانونی داشته اند و مسیر را طی کرده و عوارض خود را پرداخت کرده اند .

وی افزود: نباید کسی را که با صداقت و در چارچوب قانون کاری انجام می دهد را تنبیه کنیم.

حبیب زاده: شهرداری مسئول پول‌های دریافت شده از مردم بعد از ابلاغ مصوبه برج باغ است/ شورای شهر نحوه بازپرداخت پول‌ها را مشخص کند

 افشین حبیب زاده در جلسه صبح امروز شورای اسلامی شهر و در مخالفت با نظر کمیسیون سلامت، محیط زیست و خدمات شهری شورای شهر نسبت به استفساریه شهرداری تهران درباره چگونگی اقدام برای املاک باغاتی که نسبت به ارائه نقشه و پرداخت عوارض صدور پروانه اقدام کرده اند،  گفت: از همکارانم که در اسفندماه سال گذشته با تصویب مصوبه مشهور به برج باغ ها، از صدور پروانه برای سایر باغات باقی مانده که حدود 3 هزار قطعه باغ در مساحتی بیش از هزار و ششصد هکتار است، جلوگیری کردند، تشکر می کنم .

رییس کمیته نظارت شورای اسلامی شهر تهران اظهار کرد: ابتدا باید مشخص شود که  چرا زمانی که مصوبه ما در اسفند ماه ۱۳۹۶بوده، شهرداری تهران این مصوبه را در  9  اردیبهشت 97 ابلاغ کرده است؟ این ابلاغ دیر هنگام باعث شده در همین فاصله مردم پول پرداخت کرده و بعضا نیز تسویه حساب کرده اند؟ چه کسی باید پاسخگو این مساله باشند؟

وی با تاکید بر اینکه در این مساله مردم مقصر نیستند و کوتاهی صورت گرفته از سوی شهرداری است، ادامه داد: چرا بعد از تاریخ ابلاغ این مصوبه دوباره از مردم پول گرفته اند؟ کدام مناطق و به چه دلیلی این پول گرفته شده است؟ 

نائب رییس کمیسیون عمران، حمل و نقل و ترافیک شورای اسلامی شهر تصریح کرد:شهردای بنا به هردلیلی نسبت به کسانی که سیستمی پول پرداخت کرده اند، مسئول است. طبق استفساریه اکنون سه گروه پول پرداخت کرده اند. گروه اول 62 پروانه با مبلغ 170 میلیارد تومان، گروه دوم 73 پروانه با مبلغ حدودا 500 میلیارد تومان و گروه سوم 15 پرونده که 48 میلیارد تومان است. یا باید برای تمام این افراد پروانه صادر شود، و یا اگر قرار است پول گروه های دوم و سوم بازگردانده شود، شورا باید همزمان با تصویب این استفساریه، نحوه بازپرداخت پول ها  را نیز مشخص کند. درست نیست که پول مردم بعد از چند سال بازگردانده شود و آنها دو سه سالی هم برای گرفتن پول های خود تلاش کنند.

هاشمی: معاون شهردار پس از استعفا نجفی سر کار نیامد/ ابلاغ از سوی شهرداری با تاخیر بوده است

رئیس شورای شهر تهران در پاسخ به افشین حبیب زاده گفت: مصوبه برج باغات در 21 اسفند ماه تصویب کردیم و تا ابلاغ به فرمانداری و هیئت تطبیق نوروز 97 رخ  داد و تعطیلات داشتیم. سپس آقای نجفی درگیر استعفا شدند و آقای حجت هم سرکار نیامدند و در پس از این رخداد دریافتیم که ابلاغ به شهرداری ها نشده است.

محسن هاشمی بیان کرد: گفته شده که این لایحه در شورای عالی شهرسازی باید تصمیم گیری شود تا قانونی باشد و انجام آن از سوی شهرداری ، احترام به شورا بوده است. هر کسی که این اجازه را داده جسارت داشته چرا که قانون لغو نشده بود و پس از تصویب شورای عالی قانون باید اجرایی شود.

اعطا ؛ مصوبه لغو ساخت و ساز در باغات در خطر است

علی اعطا در موافقت با پیشنهاد دو کمیسیون مشترک اظهار کرد: روشن است که شورای پنجم نسبت به این موضوع واکنش نشان می دهد و رویکرد حفظ باغات بوده است و این حرف که مجوز تخریب باغات داده شده به ما نمی چسبد.

عضو کمیسیون معماری و شهرسازی بیان کرد:  تعدادی پرونده قبل از لازم الاجرا شدن لغو مصوبه تشکیل شده و آن ها حق مکتسبه دارند . اگر بخواهیم به کسانی که تا آخرین مرحله رفته اند اجازه ساخت و ساز ندهیم امنیت کار اقتصادی به خطر می افتد.

وی ادامه داد: همان گونه که عنوان شد مصوبه ما پیشنهاد به شورای عالی شهرسازی است و شهرداری می توانسته با استناد پیوست طرح جامع به مالکان مجوز بدهد و این امر در صلاحیت شورای شهر نیست که وضع مقرر کند  این افراد اگر به دیوان شکایت کنند اصل مصوبه لغو برج باغات در معرض خطر است باید هزینه فایده کنیم. و بپذیریم چاره ای جز تصویب نداریم. البته باید نظارت دقیق داشته باشیم که از خود مصوبه برج باغات تخلف نکنیم. شهرداری را بیش از این درگیر نکنیم.

امینی: حق مکتسبه افراد را فراموش نکنید

ابرهیم امینی؛ نایب رئیس شورای شهر تهران با اشاره به روند لغو مصوبه برج باغات بیان کرد: مصوبه ای در شورای قبل وجود داشته که در هیئت تطبیق تائید شده و بر اساس آن پروانه برج باغ تشکیل می شده است و شورای پنجم برای جلوگیری از تخریب باغات پروانه صدور شده را لغو می کند.

وی افزود: تعدادی بر اساس مصوبه سابق در مهلت قانونی کل عوارض را پرداخت کرده اند و حق مکتسبه برای این افراد ایجاد شده است. همه ما برای جلوگیری از تخریب باغات حساس هستیم ولی باید حق مکتسبه را در نظر بگیریم.

گلپایگانی؛ از سوی مراجع قضایی ملزم به صدور پروانه هستیم

عبد‌الرضا گلپایگانی سرپرست معاونت شهرسازی و معماری شهرداری تهران در موافقت با دو کمیسیون مشترک گفت: بر اساس ماده 52 قانون شهرداری ها، شهرداری موظف به صدور پروانه است. مصوبات شورای عالی شهرسازی توسط شهرداری لازم الاجرا است. قانونا وظیفه ما این است که طبق مصوبه شورای عالی پروانه صادر کنند.

وی افزود: ما از سوی مراجع قضایی ملزم به صدور پروانه هستیم و در مرحله اول باید حرمت قانون را حفظ کرد.

سالاری: مشکلات شهر  امروزه ناشی از تصمیمات کمیسیون ماده 5 است

محمد سالاری؛ رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی در اعتراض به صحبت های نماینده شهرداری تهران گفت: به صحبت های آقای گلپایگانی اعتراض دارم. مصوبات شورای شهر جدای از مصوبات شورای عالی شهرسازی لازم الاجرا است. شورای عالی معماری تصمیمات خود را با همراهی شورای شهر انجام می دهد.

وی افزود: مصوبه شورای شهر را هیئت تطبیق تصویب کرده است. باید از هویت و حیثیت شورا شهر دفاع کرد. ما مصوبه ای تصویب کرده ایم و هیئت تطبیق آن را تائید کرده است اما شهردار وقت آن را ابلاغ نکرده است.

سالاری اظهار کرد: کمیسیون ماده 5 وریکرد درآمدزایی دارد. پرونده ها قبل از آن که مشخص شود باغ یا غیر باغ است از مردم پول می گرفتند و مشکلات شهر  امروزه ناشی از تصمیمات کمیسیون ماده 5 است.  طی آماری که رسیده است تعداد پرونده ها اضافه شده و جای تاسف است که شهرداری نتوانسته آمار دقیقی بدهد.

میلانی حسینی: اعتماد چندانی به سیستم شهرسازی در مناطق وجود ندارد

رئیس کمیته محیط زیست و خدمات شهری شورای شهر تهران تاکید کرد: به دلیل سوابق قبلی اعتماد چندانی به سیستم شهرسازی در مناطق وجود ندارد.

وی تاکید کرد: در محیط زیست برای مناطقی که باید حفاظت شوند، مرز و حدودی کشیده می‌شود و درباره باغات نیز باید مرزی قائل شویم.

سید آرش حسینی میلانی صبح امروز با دفاع از پیشنهادی مبنی بر تصریح ذکر لیست باغات در لایحه استفساریه شهرداری تهران برای تثبیت تعداد ۶۲ باغ گفت: اصطلاحی وجود دارد که در این موضوع مصداق داشته و ممکن است که این آمار تثبیت نشود و این مسئله، به معنای آن است که ما باید برای صدور مجوز ساخت در باغات خط قرمزی قائل شویم.

وی ادامه داد: چه تضمینی وجود دارد که مجوز ساخت باغ از ۶۲ مورد به ۱۵۰ مورد افزایش نیابد. ما باید جلوی تخریب و صدور مجوز ساخت در باغات را در جایی ببندیم چراکه اگر جلوی این سیل را نگیریم و سد مستحکمی برای آن ایجاد نکنیم، احتمال تخلف در آینده وجود دارد.

این عضو شورای شهر تهران با بیان اینکه ما به عنوان قانونگذار باید راه جلوگیری از تخلف را پیش‌بینی کنیم، اظهار داشت: در محیط زیست برای مناطقی که باید حفاظت شوند، مرز و حدودی کشیده می‌شود و درباره باغات نیز باید مرزی قائل شویم.

و اما آینده

مصوبه جنجالی برج باغات پس از یک سال به خانه باغ تبدیل شد و امروز در سی امین جلسه علنی شورای شهر تهران به 62 باغ مجوز ساخت و ساز بر اساس مصوبه گذشته و با 30 درصد تراکم داده شد. در این خصوص مخالفین این مصوبه اعتقاد داشتند که راه گریز از مصوبه، موافقت نمایندگان شورا با ساخت و ساز در 62 باغ بوده است و چنان چه مشکلی مالی در این میان مطرح است شهرداری تهران بایستی ضرر و زیان ناشی از آن را پرداخت کنند. این در حالی است که موافقین ساخت و ساز معتقدند افراد حقوق مکتسبه دارند و در صورت رد این پیشنهاد کل لغو لایحه برج باغات در معرض خطر قرار می گیرد و مالکین می توانند به دیوان عالی شکایت کنند. با این حال ساخت و ساز در 62 باغ با 14 رای موافق به تصویب رسید و باید ببینیم آیا مناطق مختلف شهرداری تهران پس از این مصوبه اقدام به تخطی از لایحه جدید برج باغات خواهند کرد یا خیر؟