پیشگیری، برنامه ریزی ومدیریت ریسک را جایگزین واکنش های مقطعی و مدیریت بحران نماییم/ لزوم بهنگام سازی گزارش آسیب شناسی ریسک ها

به گزارش گروه اجتماعی برنا؛ مجید فراهانی با اشاره به ساخت و ساز های غیر اصولی در رود دره های پایتخت و با تاکید بر احتمال وقوع مشکلات در پی بارندگی های اخیر در نامه ای به شهردار تهران خواستار آسیب شناسی جدی برای پیشگیری از بحران طی سال های آینده شد.

وی در این نامه با عنوان "تهران شهر بی دفاع در مقابل سیل و بلایای طبیعی" می نویسد:

جناب آقای دکتر حناچی

شهردار محترم تهران

با سلام و تحیت 

با آرزوی موفقیت در سال جدید ، همانگونه که مطلعید وقوع سیلاب های فراگیر در روزهای ابتدایی فروردین 98 باعث شد تا شمار زیادی از هموطنان ،  شهرها و روستاهای کشورمان آسیب جدی دیده و نتایج و خسارتهای دهشتناک برجای گذاشته که در هشدارهای مسوولان نیز همواره شهر تهران به عنوان یکی از فضاهای احتمالی مخاطرات مشابه اعلام و هشدارباش داده شده است. اکنون که زمان درس آموزی از این حوادث غم انگیز است ضروری است با آسیب شناسی دلایلی که باعث این وقایع گردید به شناسایی و برنامه ریزی برای مدیریت پیش گیرانه وقوع این مخاطرات برای شهر تهران بپردازیم که ذیلا به برخی از شواهد درخصوص چالشهای مشابه پیش رو اشاره می کنم :

1-  روز یکشنبه 4 مرداد 66 سیل بزرگ تجریش باعث شد تا بیش از سیصد نفر از شهروندان تهرانی کشته و بیش از یکهزار نفر مجروح شوند. جاری شدن سیلاب در رود دره های دربند و گلاب دره عملا بیش از یکصد تن گل و لای و سنگ را در مسیر رودخانه گلابدره ، دربند و جعفرآباد به سمت میدان تجریش به حرکت درآورد و خسارات جانی و مالی فراوان به مردم ، خانه ها و خودروهای ایشان وارد نمود. در بازدیدی که حدود سه ماه پیش از برخی رود دره های شمال تهران داشتم مشاهده کردم که برخلاف قانون توزیع آب مصوب سال 61 مجلس که هرگونه دخل و تصرف در مسیر رودخانه ها و مسیل ها را ممنوع بر می شمرد در بسیاری از رود دره ها ساخت و ساز صورت گرفته که عملا این رود دره ها را در زمان سیل به دره مرگ تبدیل می کند. (در یک مورد در بازدید از رود دره ولنجک چهار فروشگاه تغذیه با مجوز شهرداری منطقه داخل رود دره و بر روی رودخانه زیر بستر پل درحال ساخت مشاهده کردم که با پیگیری بعدی خوشبختانه عملیات ساخت و ساز متوقف و سازه ها جمع آوری گردید.)

2-  شهرداری تهران برای ساخت برخی بزرگراه ها همچون نیایش و امام علی (ع) و برخی بوستانها همچون نهج البلاغه و جوانمردان عیناٌ همان اشتباه ساخت جاده و بوستان بر روی "مسیل دروازه قرآن شیراز" را تکرار کرده است. برای ساخت بزرگراه نیایش عملا مسیل فرحزاد مسدود و با خاک پر شده و بخشی از اتوبان نیایش بر روی مسیل مسدود شده احداث شده است. همچنین احداث بوستانهای نهج البلاغه در منطقه 2  داخل رود دره فرحزاد و بوستان جوانمردان در منطقه 22 داخل رود دره کن که کاملا قابل پیش بینی است با وقوع هر گونه سیل و سیلاب دربالادست این بزرگراه ها و بوستانها جان و مال شهروندان رهگذر در خطر جدی خواهد بود.

3-  کمتر از چهار سال پیش در روزی تعطیل در تیرماه 94 سیلابی مهیب رودخانه کن در شمال شهران در مسیر منتهی به امام زاده داوود را درنوردید و شهروندان اطراق کننده در سفره خانه های حاشیه رودخانه  و نیز خودروهای عبوری را با خود برد . چهارده کشته و بیش از یکصد زخمی و مجروح برجامانده از این حادثه نشان می دهد که تا چه حد گسترش ساخت و سازهای غیرمجاز در حریم شهر تهران تحت عنوان سفره خانه و رستوران می تواند خسارت آفرین باشد رستورانهای غیر مجاز و بدون پروانه که تختهای استراحت خود را بعضاٌ تا لب آب گسترانیده اند چگونه دعوت کننده و میزبان رهگذران خود در سیلابی ناخواسته اند.

4-   شرکت خاکریزآب ذیل معاونت فنی عمران شهرداری تهران متولی احداث شبکه جمع آوری و اجرای زیرساختهای مربوط به کنترل سیلاب و مدیریت و هدایت آبهای سطحی در شهر تهران است. اگرچه بر اساس نقشه جامع مسیرها و کانالهای جمع آوری و کنترل سیلاب در شهر تهران لازم است مجموعا 530 کیلومتر کانال زیرزمینی در قالب 210 پروژه کوچک و بزرگ با اعتباری بیش از سه هزار میلیارد تومان برای تحقق این نقشه جامع اجرا شود لیکن سوگمندانه باید گفت امروز که بیش از 25 سال از فعالیت این شرکت می گذرد بدلیل مشکلات اعتباری و تخصیص بودجه کمتر از پانزده درصد از پروژه های لازم برای هدایت سیلاب و آبهای سطحی بر مبنای نقشه جامع مذکور ساخته شده است و بدیهی است با عدم تکمیل این شبکه ، هر زمان و هر نقطه تهران می تواند دستخوش سیلاب و آب گرفتگی گردد .

جناب آقای دکتر حناچی،

رفع حصر تهران از حصار بی تدبیری های موروثی که حاصل نگرش های کوتاه مدت و پوپولیستی مدیران گذشته شهری بوده است وضع شهر تهران را به اینجا کشانده که به جز عبارت "شهر بی دفاع" عبارت بهتری را برای تهران نمی تواند یافت و سکوت امروز ما در قبال این همه بی مسئولیتی و بی کفایتی و عدم برنامه ریزی برای جبران مافات و عقب ماندگی ها اگر نگوییم خیانت قطعا بی تفاوتی نسبت به جان و مال شهروندان خواهد بود. این سیل نیز بگذرد اما بیایید یکبار هم که شده پیشگیری، برنامه ریزی ومدیریت ریسک را جایگزین واکنش های مقطعی و مدیریت بحران نماییم.  لذا خواهشمندم دستور فرمایید ضمن بهنگام سازی گزارش آسیب شناسی ریسک ها و مخاطرات بلایای طبیعی شهر تهران اجرای پیشگیرانه رفع این مخاطرات در برنامه ای جامع در دستور کار قرار گرفته و  وظایف دستگاهها و مدیریتهای اجرایی مختلف در تکمیل سبد پروژه های ضروری برای مدیریت این مخاطرات در هیات دولت و نیز شورای معاونان شهرداری تهران پیگیری و گزارش مربوطه به شورای اسلامی شهر تهران ارایه گردد.