بیشتر سقط جنین‌ها قبل از هفته دوازدهم رخ می دهد/ سقط چنین دیه دارد و باید پرداخت شود

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری برنا؛ سازمان بهداشت جهانی در یک بررسی دلایلی که افراد به سقط روی می‌آورند را برشمرده است. حفظ جان مادر، سلامتی مادر و جنین، سلامت روحی مادر، تجاوزات جنسی و دلایل اقتصادی-اجتماعی ازجمله علت هایی است که افراد تصمیم به سقط جنین می‌گیرند. در میان این دلایل یکی از عجیب‌ترین موارد، مربوط به موقعی است که جنسیت جنین آن چیزی نیست که مطلوب پدر و مادر باشد! یعنی اگر در زمان جاهلیت، امکان تعیین جنسیت دختر قبل از تولد او وجود نداشت و بعد از دنیا آمدن زنده‌ به‌گور می‌شد،‌ الان شاهد وضعیتی هستیم که برخی از والدین بعد از معلوم شدن جنسیت جنین، اقدام به سقط آن می‌کنند.

خداوند متعال در آیات ۱۲ تا ۱۴ سوره مؤمنون به مسئله‌ آفرینش جنین اشاره کرده و می‌فرماید: «وَلَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنسَانَ مِن سُلَالَةٍ مِّن طِینٍ(۱۲)ثُمَّ جَعَلْنَاهُ نُطْفَةً فِی قَرَارٍ مَّکِینٍ؛ و به یقین انسان را از عصاره‌‌اى از گِل آفریدیم، سپس او را [به‌صورت] نطفه‌‌اى در جایگاهى استوار قرار دادیم».

همچنین خداوند متعال در آیه بعدی این سوره می‌فرماید: «ثُمَّ خَلَقْنَا النُّطْفَةَ عَلَقَةً فَخَلَقْنَا الْعَلَقَةَ مُضْغَةً فَخَلَقْنَا الْمُضْغَةَ عِظَامًا فَکَسَوْنَا الْعِظَامَ لَحْمًا ثُمَّ أَنشَأْنَاهُ خَلْقًا آخَرَ فَتَبَارَکَ اللَّهُ أَحْسَنُ الْخَالِقِینَ؛ آن‌گاه نطفه را به‌صورت علقه درآوردیم پس آن علقه را [به‌صورت] مضغه گردانیدیم و آن‌گاه مضغه را استخوان‌هایى ساختیم بعد استخوان‌ها را با گوشتى پوشانیدیم آن‌گاه [جنین را در] آفرینشى دیگر پدید آوردیم آفرین باد بر خدا که بهترین آفرینندگان است».

در رابطه با حکم سقط جنین و پرداخت دیه آن از منظر قانون به سراغ علیرضا ابوالحسنی، حقوقدان و وکیل دادگستری و مسعود خانزاده، متخصص زنان و زایمانریال رفتیم و گفتگویی را با آن‌ها داشتیم که در ادامه خواهید خواند.

 خانزاده در ابتدا به موضوع سقط جنین در 20 هفته اول پرداخت و گفت: حدود پانزده تا بیست درصد از حاملگی‌های شناخته شده به سقط جنین منجر می‌شوند و بیش از ۸۰ درصد از این اتلاف ها قبل از دوازده هفتگی اتفاق می‌افتند. سقط جنین شامل موقعیت هایی که شما تخمک بارور را قبل از گرفتن نتیجه‌ مثبت تست باروری از دست می‌دهید نمی‌شود.

او ادامه داد: مطالعات نشان داده اند ۳۰ تا ۵۰ درصد از تخمک های بارور قبل از این که زن بفهمد که باردار شده است، از بین می‌روند، چون آنقدر زود از دست می‌روند که در زمان مقرر عادت ماهانه می‌شود به عبارت دیگر زن اصلا متوجه نمی‌شود که باردار بوده است.

خانزاده با اشاره به این موضوع که اگر کودک را بعد از بیست هفتگی از دست بدهید، به آن مرده‌ زایی می‌گویند، تصریح کرد: سقط جنین شرعاً حرام است و در هیچ حالتى جایز نبوده و توبه جدى از آن لازم است و باید دیه سقط جنین پرداخت شود.

علیرضا ابوالحسنی در ادامه با پاسخ به این سوال که دیه سقط جنین بر عهده چه کسی می‌باشد؟ بیان کرد: دیه بر عهده کسی است که متصدّی عمل سقط جنین بوده، پس اگر مادر با خوردن قرص بچه را سقط کرده بر عهده مادر است و اگر دکتر با آمپول زدن بچه را سقط کرده بر عهده دکتر است.

او در پاسخ به این سوال که این دیه به چه کسی باید پرداخت شود؟ عنوان کرد: اگر مادر متصدی سقط جنین شده دیه آن را باید به پدر یا در صورت فقدان پدر به سایر ورثه بپردازد و اگر پدر متصدی آن شده باید دیه را به مادر بدهد و اگر شخصی دیگر متصدی آن شده باید دیه را به پدر و مادر بدهد، و به عبارت دیگر هر کس مباشر در سقط است دیه به او نمی‌رسد، و دیه به طبقه بعد باید داده شود و اگر پدر و مادر به سقط جنین راضی باشند هر چند مباشر در سقط نباشند، احتیاط واجب این است که دیه به طبقه بعد داده شود و پدر و مادر دیه را نگیرند.

این حقوقدان در خصوص این موضوع که دیه جراحات وارده بر جنین در صورتیکه سقط نشده باشد چقدر است؟ اظهار داشت: اگر با انجام کارى، جنین سقط نشد اما باعث وارد آمدن جراحت و یا قطع عضو جنین گردید، بر شخصى که چنین عملى را انجام داده، دیه آن جراحت و یا نقص عضو واجب مى شود و مقدار دیه با کلّ مقدار دیه جنین بر حسب هر مرحله اى که شرح آن گذشت، حساب مى شود.یعنى اگر روح به جنین دمیده شده، بر اساس هزار مثقال (دیه انسان کامل) و اگر روح در آن دمیده نشده، نسبت به هر مرحله اى که در آن است، حساب مى شود.

این وکیل دادگستری در خصوص دیه سقط جنینى که معلوم نیست پسر است یا دختر چگونه حساب میشود؟ یادآور شد: اگر شخصى جنین را بعد از آن که روح در او دمیده شد، سقط کند و معلوم نشود، جنین پسر بوده یا دختر، پرداخت نصف دیه پسر و نصف دیه دختر، یعنى هفتصد و پنجاه مثقال، بر کسى که این کار را انجام داده است، واجب مى شود.

او با اشاره به مقدار دیه جنین بر حسب مراحل رشد نیز گفت: دیه جنین در مراحل مختلف رشد، متفاوت است، اگر جنین چهار ماه تمام داشته باشد یعنى زمانى که روح در آن دمیده مى شود، در حکم مسلمان آزاد است و دیه او به مقدار یک انسان کامل (هزار مثقال)  است و دیه جنین دختر نصف دیه جنین پسر (پانصد مثقال) مى باشد. امّا اگر در مراحل قبل از پایان چهارماهگى و دمیدن روح به جنین باشد. در مرحله قبل از پایان چهار ماهگی چند مرحله وجود دارد که ضمن توضیح مختصر هر یک دیه آنها را ذکر مینمائیم. نطفه: اسپرم مرد وقتى که با تخمک زن ترکیب مى شود تا مدت چهل روز، نطفه است و دیه آن بیست مثقال مى باشد. عَلَقه (خون بسته) که در چهل روز دوم تشکیل مى شود و دیه آن چهل مثقال مى باشد. مضغه (پاره گوشت) که در چهل روز سوم تشکیل مى شود و دیه آن شصت مثقال است. استخوان که دیه آن هشتاد مثقال است. روییده شدن گوشت هنگامى که روى استخوان گوشت مى روید و دیه آن یکصد مثقال است.

در کلیه مراحل فوق، تا قبل از دمیده شدن روح به جنین، بین پسر بودن و دختر بودن آن در مقدار دیه تفاوتى نیست. به فاصله رسیدن جنین از یک مرحله تا مرحله دیگر، دیه خاصى تعلّق نمى گیرد.

ابوالحسنی در پایان در پاسخ به این سوال که چه زمانی سقط جنین جایز است و آیا برای آن سن خاصی مطرح است؟ خاطرنشان کرد: پس از انعقاد نطفه، سقط جنین به هیچ وجه جایز نمی باشد مگر زمانی که مادر بر جان خود بترسد و یا ماندن جنین در شکم او ان قدر پر زحمت باشد که غیر قابل تحمل گردد و خلاصی از آن جز سقط جنین راهی دیگری ندارد. در این صورت تا روح در جنین دمیده نشده است سقط، جایز است و اما پس از دمیده شدن روح در جنین سقط آن به هیچ وجه جایز نیست.