چگونه از کودکی اعتماد به نفس فرزندمان را تقویت کنیم؟

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری برنا؛ اعتماد به نفس در کودکان در حدود 3 تا 5 سالگی شکل می‌گیرد. اعتماد به نفس مجموعه‌ای از باورها و احساساتی است که کودک درباره خود دارد، باورهایی که رفتارها، احساسات و عملکرد او را در موقعیت‌های مختلف کنترل می‌کند. مثلا زمانی که کودک پس از تلاش‌های پی در پی می‌تواند به تنهایی قاشق را به دهان خود بگذارد احساس توانستن می‌کند. در این زمان اگر والدین متناسب با سن کودک و کاری که توانسته انجام دهد کودک را تشویق کنند حس اعتماد به نفس در او تقویت می‌شود.

 این موضوع به معنای تشویق مداوم کودک برابر انجام هر کاری نیست به عنوان مثال اگر کودک پس از خوردن غذا دستان خود را با دستمال پاک می‌کند کاری است که انجام آن در سن او طبیعی است و به تشویق نیاز ندارد.

تشویق‌های بی حد و مرز نه تنها اعتماد به نفس را تقویت نمی‌کند، بلکه برای کودک این تصویر را ایجاد می‌کند که این کارهای ساده حتماً خیلی سخت بوده و فقط او از عهده آن بر می‌آید.

از طرف دیگر سرزنش تمسخر و توهین والدین هنگامی که کودک در کاری با شکست مواجه می‌شود باعث می‌شود کودک احساس کند که ناتوان است و در انجام کارها تردید داشته باشد و همواره فکر می‌کند که «من خوب نیستم» یا «نمی‌توانم کاری را درست انجام دهم». مثلاً کودکان تا قبل از شش سالگی معمولاً به کمک والدین بند کفش خود را گره می‌زنند اما کم‌کم بعد از این سن با تمرین می‌توانند خودشان به تنهایی بند کفش‌شان را ببندند و اگر در این زمان والدین اجازه تمرین و اشتباه را به او ندهند و خودشان کار کودک را انجام دهند و او را سرزنش و مقایسه کنند در کودک اعتماد به نفس ضعیف و احساس «نمی‌توانم» شکل می‌گیرد.

با توجه به آنچه گفته شد رفتارهای والدین در شکل‌گیری تقویت و ضعف اعتماد به نفس کودکان بیشترین تاثیر را دارد.

کودکی که اعتماد به نفس ضعیفی دارد دوست ندارد کارهای جدید را امتحان کند و ممکن است درباره خود جمله‌های منفی به کار ببرد. مثل «من خنگم»،  «من هرگز یاد نمی‌گیرم چطور این کار را انجام بدهم» یا «چه فایده؟ هیچ‌کس به من توجه نمی‌کند»، او آرزو دارد فرد دیگری باشد، توانایی تصمیم گیری ندارد، تمایل دارد به بچه‌های کوچکتر از خود زور بگوید، برابر همسالانش احساس ضعف می‌کند و تحت تاثیر دیگران قرار می‌گیرد به آسانی کار خود را رها می‌کند یا منتظر فرد دیگری می‌ماند تا آن کار را برایش انجام دهد و خیلی زود از خود ناامید می‌شود.

البته هر کودکی همه این علایم را ندارد یا حتی ممکن است کودکی هیچ کدام از این علائم را نداشته باشد. چون اعتماد به نفس در کودکان ثابت نیست بلکه در موقعیت های مختلف بر اساس تجربه، فکر  و احساسی که دارند متفاوت است.

موارد زیر برخی از راه‌هایی است که به شما کمک می‌کند کودک‌تان اعتماد به نفس بیشتری پیدا کند:

 از مقایسه اجتناب کنید

جمله‌هایی مثل «چرا سعی نمی‌کنی مثل برادرت باشی؟» یا «چرا مثل دوستت مودب نیستی؟» در کودک احساس خجالت، حسادت و رقابت به وجود می‌آورد. حتی مقایسه مثبت مثل «تو بهترین بازیکنی» هم مخرب است چراکه به کودک اجازه اشتباه کردن و انتخاب آنچه دوست دارد را نمی‌دهد و باعث می‌شود تحت تاثیر صحبت‌های والدین، خود را مجبور به انجام کارهایی که علاقه یا توانمندی انجام آن‌ها را ندارد.

رفتار کودک را نقد کنید نه خود او را

اگر کودک شما کار اشتباهی انجام می‌دهد، رفتار اشتباه او را سرزنش کنید نه خود او را، به کودکان‌تان نگوئید: «پسر بد»، «دختر بی‌تربیت»، «دوستت ندارم»، «تو را رها می‌کنم»، «تو مثل دیوانه‌ها رفتار می‌کنی». کودک باید مطمئن باشد شما تحت تاثیر هر شرایطی را دوست دارید حتی اگر به خاطر رفتار اشتباهش از او ناراحت یا عصبانی هستید.