ایران ۴ دهه، میزبانی گروه‌ها عظیمی از پناهندگان است/ رسالت روزنامه نگاری مسئولانه، جستجوی راه حل یا حداقل روشنگری نسبت به مسائل است

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری برنا؛ حسن انصاری در ابتدا با اشاره به این موضوع که دغدغه های مشترک حرفه‌ای و اجتماعی فعالان بخش روابط عمومی و اطلاع رسانی و عناصر دغدغه مند در رسانه ها، با ادبیات متفاوتی توسعه یافته است،گفت: در بحث کوتاه امروز، با اندکی تسامح در انتخاب واژگان، از آن با عنوان "ژورنالیسم مسئولانه" یاد می کنم و اگر چه از توصیف آن به وجه ایجاب، معذورم، در پی ارائه صرفاً چند منظر برای برخی رویکردهای متنافر با آن در موضوع مهاجرین و ساماندهی پناهندگان، البته در مقام اجمال خواهم بود.

انصاری ادامه داد: ایران قریب به ۴ دهه، میزبانی گروه‌های کثیر و بلکه عظیمی از پناهندگان را بر عهده دارد و با هزینه‌های بسیار و با به اشتراک گذاشتن بخش قابل توجهی از ظرفیت‌های اقتصادی و اجتماعی کشور، حتی فراتر از مسئولیت های خود را محقق ساخته وبعلاوه از گسیل انبوه مهاجران به مرزهای اروپا جلوگیری کرده و علیرغم فقدان کمک های کافی از سوی جامعه بین المللی، سهم بزرگی را در مهار معضل پناهندگی در سطح جهان ایفا نموده است. اما آیا می توان اذعان کرد که تصویر برساخته رسانه ها از این جد و جهد، واقعیت و یا حتی شبهی از واقعیت را در دسترس افکار عمومی در جهان و حتی در داخل ایران قرار داده باشد؟ و در مقابل، آیا جز این است که کوچکترین زمینه ای از یک رویداد ولو ادعا شده در تعامل بین احدی از آحاد جامعه ایرانی که طبعاً از طبایع و سلائق گوناگون اند، با احدی از جامعه چندین میلیبونی مهاجرین، در زنجیره ای از جریان سازی های ضد رسانه ای، و البته در غیاب نقش آفرینی ژورنالیسم مسئولانه، افکار عمومی را آماج القائات و تصویر سازی های وارونه خود می سازد؟ و از این رهگذر سیکل معیوب کنش ها و واکنش های مخرب بعدی را بستر سازی می کند؟

مشاور وزیر کشور در ادامه با اشاره به این موضوع که در گزارش وزیر کشور جمهوری اسلامی ایران در اجلاس اخیر آکسکام اعلام شد، علیرغم تحریم های غیر قانونی و ظالمانه آمریکا، جمهوری اسلامی ایران تاکنون به ارایه خدمات خود به پناهندگان، همچون ایرانیان ادامه داده است، اظهار کرد: از این میان می توان به تحصیل حدود ۴۸۰ هزار دانش آموز پناهنده و اتباع فاقد مدرک، صدور مدارک شناسایی در قالب طرح های متعدد آمایش، امکان اخذ گواهینامه رانندگی، دسترسی عادلانه به محاکم قضایی، واکسیناسیون و ارائه خدمات بهداشتی اولیه و مراقبت های مادر و کودک، پوشش بیمه سلامت برای کلیه پناهندگان، پوشش رایگان ۹۲ هزار نفر از پناهندگان آسیب پذیر با حمایت کمیساریا، بهره مندی از خدمات بهداشتی و درمانی ویژه بیماران خاص، تحصیل ۱۶ هزار و پانصد دانشجو در دانشگاه ها، ارایه تسهیلات و پروانه موقت برای اشتغال قانونی پناهندگان و موضوع بسیار مهم تصویب نهائی لایحه «اصلاح قانون تعیین تکلیف تابعیت فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان خارجی» اشاره کرد.

مسئول هماهنگی امور روابط عمومی و اطلاع رسانی وزیر کشور افزود: خاضعانه، از همراهان و همکاران عزیزم در رسانه ها، اجازه می گیرم و پرسش می کنم که آیا توفیق مؤثری در انعکاس این حجم از اقدامات در افکار عمومی خارج و حتی در داخل ایران، به نحوی که تصویری ولو نزدیک به واقعیت را پیش روی مخاطب قرار دهد، حاصل شده است؟

انصاری با اشاره به این موضوع که بر پایه گزارش‌های رسمی مجامع بین المللی، حدود ۸۴ درصد از پناهندگان جهان در کشورهای درحال توسعه از جمله ایران عزیز میزبانی می شوند، بیان کرد: کدام تلاش رسانه ای و کدام برنامه ژورنالیستی، طرحی در انداخته است تا مسئولیت مشترک بین المللی کشورها در پذیرش منصفانه بار حمایت از پناهندگان را تعقیب نماید؟ برای کدام روزنامه نگار و فعال رسانه ای ایرانی و یا غیر ایرانی، این قابل دفاع است که در حالی که برخی از کشورها از جمله ایران، به واسطه میزبانی تعداد بالایی از پناهندگان فشار غیر قابل تحملی را بر دوش دارند، برخی دیگر از کشورها به جای مشارکت در میزبانی از پناهندگان و کاستن از بار وارد شده بر چند کشور محدود، با رویکردی غیرمنصفانه به صورت کاملا شعاری، بالا بردن استانداردهای حمایت از پناهندگان را بدون پذیرش مسئولیت و تعهد در قبال آن، طرح می کنند؟

مشاور وزیر کشور، یادآور شد: آیا رسالت روزنامه نگارانی که در پی تحقق مسئولیت اجتماعی خود هستند، اقتضاء نمی‌کند تا از افزایش بیش از پیش بار موجود بر دوش کشورهای در حال توسعه میزبان پناهندگان بکاهد؟ این در حالی است که رسانه‌های دغدغه‌مند و روزنامه نگاری مسئولانه می تواند بستری را فراهم سازد تا افکار عمومی در جهان، در برابر سیاست هایی که به تجمع پناهندگان در چند کشور از جمله ایران منجر گردیده است، به نحو مؤثری ایفای نقش نماید.

او در خصوص این مبحث که روزنامه نگاری غیر مسئولانه در امر پناهندگان، می تواند شریک و حداقل توجیه کننده آن باشد، تصریح کرد: منجر نشدن حمایت های فزاینده از پناهندگان، به یک راه حل پایدار برای بازگشت داوطلبانه پناهندگان است. بخشی از این عدم توفیق که از رهگذر حمایت های غیرواقع بینانه فراهم شده است، محصول مطالبات رسانه ای غیر هوشمند و به تعبیری که بر ان اصرار دارم، غیر مسئولانه است. در مقابل، رقم بسیار اندک بازگشت داوطلبانه پناهندگان از ایران به افغانستان از جمله در سال های اخیر، می توانست و می تواند موضوع کنکاش و بررسی رسانه های دغدغه مند قرار گیرد؟ یا آنکه نسبت اعطای کمک های ناچیز مالی به متقاضیان و انگیزه آنان برای بازگشت، می تواند، به عنوان موضوع و مسئله رسانه‌ای تعریف شده و جستجوی راه حل یا حداقل روشنگری نسبت به صورت مسأله ای از این دست، از رسالت های روزنامه نگاری مسئولانه در این عرصه، بشمار آید! همچنین ضرورت تمرکز برنامه ها و پروژه های جهات مختلف غیر ایرانی بر بازگشت داوطلبانه پناهندگان از ایران، از این ظرفیت برخوردار است که با جدیت از سوی خبرنگاران مسئول و واقع بین در خارج از ایران و حتی در داخل ایران، دنبال شده و در جهت حل مسئله و یا حداقل توازن افکار عمومی داخل کشور در خصوص آن بیانجامد!

انصاری در ادامه توصیه‌ای را در این خصوص برای روزنامه نگاران و خبرنگاران داشت و اذعان کرد: مایلم برادرانه و بسیار بسیار متواضعانه، از همکاران عزیزم در رسانه ها، درخواست کنم، گزارش های تولیدی خود را برای آگاهی افکار عمومی در جهان و ایران نسبت به قوانین ایران در جهت حمایت از شهروندان و پناهندگان و دشواری بی تابعیتی در ایران، فهرست کنند. بعلاوه، مشخصاً سوال نمایم که کدام گزارش های ما، کسب تابعیت ایرانی حدود ۱۲ هزار نفر از فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با اتباع خارجی را طی ۱۰ سال گذشته به نحو مؤثری، منعکس ساخته است؟

مشاور وزیر کشور در پایان خاطرنشان کرد: از زاویه ای دیگر، در حالیکه اقدامات یکجانبه غیر انسانی آمریکا علیه ایران، حتی شرایط زندگی و حوزه های آموزش، سلامت و معیشت پناهندگان و ظرفیت های جمهوری اسلامی ایران برای حمایت از پناهندگان را به صورت قابل توجهی متأثر نموده است، برنامه سازی رسانه ای در عرصه مهاجرین البته از منظر روزنامه نگاری مسئولانه است که می تواند ، زمینه محکومیت این اقدامات ظالمانه و پاسخگو نمودن قدرت های پدیدآورنده آن را فراهم سازد.