به گزارش برنا صحبتهای دکتر سلطانخواه معاون علمی و فناوری رییس جمهور و رییس بنیاد ملی نخبگان در برنامه نگاه یک شبکه اول سیما در خصوص خروج نخبگان از کشور جای تامل و تفکر داشت. وی در پاسخ مجری این برنامه که پرسید ما آمار بیشترین مهاجرت نخبگان را داریم. این را می پذیرید و یا نقدی بر آن دارید؟ گفت:معمولا در آمارهایی که منتشر می شود دو چیز بسیار مهم است یک آن جامعه هدف چه جامعه ای است و دوم اینکه از این جامعه هدف باید یک نمونه قابل قبولی گرفته شود بعد رویش کار آماری انجام شود. ما بر اساس کار آماری بر این پایه کاری انجام داده ایم. المپیادی های کشور که مدال گرفته اند که جامعه آماری حدود 3500 نفراز سال 1365 تا کنون هستند. دارندگان مدال طلای المپیاد را جدا کردهایم و کار آماری انجام داده ایم. الان رشد شیب مهاجرت نخبگان المپیادی ما به خارج کشور منفی است. از بین اینها هم اکنون 1300 مشغول به تحصیل هستند 466 نفر از تسهیلات نظام وظیفه بنیاد نخبگان استفاده می کنند و 33 نفر استادیار هستند و 366 نفر برای تسهیلات مسکن نخبگان به بانک معرفی شده اند.
در حالی که مسوول ارشد بنیاد ملی نخبگان رشد شیب مهاجرت نخبگان المپیادی را در سالهای اخیر منفی بر میشمرد؛برخی مسوولان وزارت علوم مهاجرت نخبگان را تعامل فرهنگی عنوان کرده و آن را نکته منفی نمی دانند."محمود ملاباشی" معاون دانشجویی وزارت علوم در گفتوگو با خبرنگار برنا درباره مهاجرت نخبگان توضیح داد: از نظر من نباید اصراری به نرفتن دانشجوها به خارج کشور داشته باشیم، برای مثال آمریکا در چین، 24 هزار دانشجو دارد، پس چرا این رقم دانشجو در چین وجود دارد، آیا مهد علم آمریکا نیست؟ بنابراین بحث خارج شدن دانشجویان به کشورهای مختلف بر اثر تعاملهای فرهنگی و به روز بودن علمی صورت میگیرد. برای اینکه در مرزهای دانش حرکت کنیم باید تبادل نظرها و رفت و آمدهای علمی به حداکثر برسد تا بتوانیم جایگاهی بالا در شبکه علمی کشور داشته باشیم.
از سوی دیگر مهاجرت المپیادیهایی که در مسابقات بین المللی مدالهای رنگارنگ کسب میکنند ادامه دارد و برخی از آنها الگوهای زندهای در شهر و شهرستان مربوطه خود دارند. به عنوان مثال"علیرضا کمالی پور"، برنده مدال نقره المپیاد جهانی فیزیک سال 90سومین شیرازی است که به المپیاد فیزیک راه یافته است. اولین نفر در شیراز"بهروز عبیری" بود که به مدال طلای المپیاد جهانی فیزیک رسید در دانشگاه شریف برق خواند و اکنون مشغول تحصیل در دانشگاه برکلی آمریکاست. دومین نفر "محمدحسن شاپوریان" بود که توانست مدال نقره فیزیک جهانی را کسب کند. او اکنون مشغول تحصیل در دانشگاه پرینستون ، یکی از بهترین دانشگاه های فیزیک ایالات متحده آمریکاست. او هم در شریف برق خواند. نخبه فیزیک در ایران میماند؟!/ مردم در شهرستان المپیاد را ریسک میدانند
دانش آموخته دانشگاه تربیت مدرس و فارغ التحصیل رشته مهندسی اطلاعات فضایی در مقطع دکترا در دانشگاه UPM مالزی که نخواست نامش فاش شود، در گفتوگو با خبرنگار برنا در مورد وضعیت دانشجوهای ایرانی در کشور مالزی گفت:عدهای از دانشجوها به ویژه در مقاطع کارشناسی درس خواندن را فقط بهانه خروج از کشورکرده اند، به خاطر اینکه ویزا بگیرند و بتوانند در کشور مورد نظرشان بمانند. بیشتر این افراد وضع مالی خوبی دارند.
بر اساس آمارهای ارائه شده از سوی بنیاد ملی نخبگان از سال 65 تا کنون بیش از 900 نفر دارنده مدال طلای المپیادهای دانشآموزی کشوری بودند؛500نفر از آنها در ایران هستند و بقیه -40 درصد-در خارج از کشور به سر می برند و ارزیابی وضعیت دارندگان مدال طلای المپیادهای دانشآموزی از سوی بنیاد ملی نخبگان در سالهای 82، 83 و 84 نشان میدهد که خروج طلاییهای المپیادها از کشور در این سه سال نسبت به سالهای قبل از 82 کمتر شده است.
با نگاهی به آمارهای ارائه شده از سوی سعید سهراب پور، قائم مقام بنیاد ملی نخبگان و رییس پیشین دانشگاه صنعتی شریف لزوم توجه بیشتر مسوولان به این امر احساس میشود چرا که میان صحبتهای این مسوول زاویه دیگری گشوده می شود که نشان از کم توجهی برخی مسوولان وقت را نشان می دهد و آثا و تبعاتی که این کم توجهی به بار خواهد آورد:«در صورتی که وضعیت دارندگان مدال طلا تا سال 84 را حساب کنیم ملاحظه میکنیم که تقریبا یک سوم آنها در ایران و دو سوم خارج از کشور هستند.60 درصد دارندگان مدال طلای المپیادهای دانشآموزی در داخل کشور و 40 درصد در خارج کشور هستند. البته آن دسته از طلاییها که در خارج کشور هستند نیز به تدریج برمیگردند.»
به نظر می رسد لزوم توجه به نخبگان کشور بیش از پیش احساس می شود چرا که سرمایههای فکری و انسانی برگ برنده در پیشرفت و تکنولوژی هر کشوری به حساب میآیند که به سادگی نباید آن ها را از دست داد.