ایرانیان در شب یلدا زایش مهر را جشن می گیرند

میرجلال الدین کزازی در گفت وگو با خبرنگار ادبیات برنا درباره آیین شب یلدا گفت:شب یلدا شب زایش است.یلدا،واژه ای سریانی است که به معنی زایش است.ایرانیان در  این شب،زایش مهر یا خورشید را جشن می گیرند.

وی در پاسخ به این سوال که هریک از میوه های شب یلدا نماد چه چیزی هستند نیز اضافه کرد:میوه هایی که در این شب معمول است از مهر و خورشید برگرفته شده است.برترین این نمادها انار است.انار،میوه ای است که یادآور خورشید است.هم به پاس رنگ سرخ و هم به پاس گردی ظاهری.

این پژوهشگر ادبی در ادامه خاطرنشان کرد:انار در باور شناسی ایرانی،میوه ای آیینی اسشت.درسال های سه پسین،هندوانه نیز به میوه های آیینی شب یلدا افزون شده است.هرچند که هندوانه،میوه بومی ایران نیست و آن چنان که از نام آن آشکار است از هند به ایران آورده شده است.

کزازی تصریح کرد:نماد دیگر شب یلدا،دانه ها و میوه های خشک است و شیرینی است که آجیل شب یلدا نامیده می شود.آنها هم به گونه ای در پیوند با خورشید هستند.زیرا خورشید است که با گرمی خود،زمین را زنده نگه می دارد و آماده پروراندن گیاهان و درختان و به بار آوردن میوه ها می شود.

مولف مجموعه «نامه باستان»گفت:چون شب یلدا در نخستین شب از زمستان برزگرا می شود همه میوه هایی که می رویند در آن هنگام در دسترس نیست.پس،ایرانیان از گونه خشک شده آن بهره می برند تا در این شب آیینی،خورشید و مهر را پرورنده و زنده نگاه دارند.