ارکستر فرهنگی شهر تهران آغاز به کار کرد

نخستین کنسرت ارکستر فرهنگی شهر تهران (فیلهارمونیک) با سخنرانی دکتر مجید سرسنگی، مدیرعامل خانه هنرمندان ایران و دکتر محمد سریر، رئیس شورای عالی خانه هنرمندان ایران دوشنبه شب 29 دی ماه، در تالار استاد ناظرزاده تماشاخانه ایرانشهر برگزار شد.

این کنسرت با حضور حسام الدین آشنا؛ مشاور فرهنگی رییس جمهور، علی مرادخانی؛ معاون امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، دکتر محمد سعید ایزدی؛ معاون وزیر راه و شهرسازی، سید جواد شوشتری؛ مدیر کل دفتر شهردار تهران، شهرام گیل آبادی؛ مدیر کل روابط عمومی و امور بین‌الملل شهرداری تهران، مجتبی شاکری؛ عضو شورای اسلامی شهر تهران، حجت الاسلام محمد علی زم؛ معاون فرهنگی و اجتماعی دبیرخانه شورایعالی مناطق آزاد، محمد سریر؛ رئیس شورای عالی خانه هنرمندان ایران، حمیدرضا نوربخش؛ مدیر عامل خانه موسیقی، بهرام جمالی؛ مدیر عامل بنیاد رودکی، سید عباس سجادی؛ مدیر عامل بنیاد نیاوران، علی ترابی؛ مدیر عامل انجمن موسیقی، محمد امیر مظاهری؛ مدیر عامل روزنامه شرق و هنرمندانی همچون؛ جمشید مشایخی، شهرام ناظری، پری صابری، مصطفی کمال پورتراب، هوشنگ کامکار، خسرو سینایی، گیزلا وارگا سینایی، مسعود فروتن، حسن ریاحی، محمدرضا درویشی، نجمه تجدد، شیرین یزدان بخش، میترا حجار و ... و همچنین سفرای کشورهایی همچون؛ جمهوری چک، ارمنستان، مصر، بلژیک، فیلیپین، اتریش و کنگو برگزار شد.

در ابتدای این مراسم سرود ملی جمهوری اسلامی ایران توسط ارکستر نواخته شد و سپس دکتر مجید سرسنگی ضمن خوشامدگویی به مقامات و مهمانان ایرانی و سفرای کشورهای خارجی، گفت: بسیار مفتخرم که در آستانه سالگرد پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی، افتتاح رسمی ارکستر فرهنگی شهر تهران را در حضور شما بزرگواران اعلام کنم. افتتاح این ارکستر- ‌که می‌کوشد در کنار ارائه داشته‌‌های فرهنگی ایران اسلامی تعاملی جدی با دنیای هنر برقرار کند و چهره درست و مخدوش نشده ملت ایران را به جهانیان بشناساند‌- اگر مهم‌ترین رخداد هنری ایران در سال جاری نباشد، قطعا یکی از مهمترین آنها است.

وی افزود: در همین مجال از کلیه کسانی که این اتفاق مبارک را باعث شده‌اند سپاسگزاری می‌کنم. به ویژه مایلم قدردانی خود را از حمایت‌های شهرداری محترم تهران، هنرمندانی که امروز صدای سازشان طنین بخش دوستی، مهر و همدلی است، رئیس و اعضای شورای عالی خانه هنرمندان ایران و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، اعلام نمایم.

مدیرعامل خانه هنرمندان ایران در ادامه اظهار داشت: زمانی رنه دکارت، فیلسوف قرن شانزدهم، در ابتدای رساله «گفتار در روش» خود، گفت: «می‌اندیشم پس هستم». این جمله دکارت، یا به قولی «کوگیتو ارگو سوم» سرآغاز رویکردهای جدیدی نسبت به جایگاه فردی و اجتماعی انسان در غرب شد. اما بنا به شهادت تاریخ، این جمله دکارت آغاز ماجرا برای تکریم اندیشه نبود. نگاهی به ادبیات، فلسفه، حکمت و هنر ایرانی و اسلامی نشانگر آن است که ایرانیان از دیرباز اندیشیدن و تعقل را جزء لاینفکی از تعالی بشر و جامعه آرمانی خود می‌دانستند. «برجستگان اندیشه‌ورزی این مرزو بوم، این جایگاه بلند برای اندیشه را از نگاه قرآن و اهل بیت (ع) برگرفته‌اند. خرد، اولین آفریده الهی است که دیگران به واسطه او به عالم وجود پا نهاده‌اند. اندیشه، عامل بسط و تعالی انسان است و او را به دستیابی بر جانشینی خدا در هستی سوق می دهد».

این استاد دانشگاه سپس اضافه کرد: در قرآن کریم، آخرین کتاب آسمانی در آخرین دین توحیدی، بیش از 300 آیه درباره اندیشیدن آمده است، که پرداختن به آنها فرصتی جداگانه و مفصل می‌خواهد. در این کتاب مقدس بارها اندیشیدن و فعل تفکر مورد سؤال و توجه قرار گرفته است: افلا تتفکرون؟ علاوه بر آیات قرآنی، احادیث و جملات بسیاری از بزرگان دین اسلام را می‌توان یافت، که با تأکید بر اندیشیدن و لزوم آن برای انسان سخن گفته‌اند. پیامبر اسلام می‌فرماید: و برای هر چیز مرکبی است و مرکب راهوار انسان عقل است و برای هر چیز هدفی است و هدف عبادت عقل است.

مشاور هنری شهردار تهران در ادامه با خواندن اشعار کوتاهی از مولونا و صائب تبریزی، عنوان کرد: فشارهای اجتماعی در جهانی که همچنان در دام خودبافته مادی‌گری اسیر و دربند است، گاه چنان ما را از حقیقت هستی و مفهوم حیات دور می‌دارد که فقر را تنها در قاب گرسنگی و بی‌خانمانی تفسیر می‌کنیم؛ غافل از آنکه فقر اصلی در دور ماندن از اندیشه و اندیشه‌ورزی است. امروزه که عرصه اندیشه به آوردگاه اصلی توسعه یافتگی یا توسعه نیافتگی ملت‌ها بدل شده است، انسان فقیر، انسانی فاقد اندیشه است. «می‌خواهم بگویم، فقر همه جا سر می‌کشد. فقر گرسنگی نیست، عریانی هم نیست، فقر چیزی را نداشتن است. ولی آن چیز پول نیست، طلا و غذا نیست. فقر همان گرد و خاکی است که بر کتاب های فروش نرفته یک کتاب فروشی می‌نشیند. فقر تیغه‌های برنده ماشین بازیافت است که روزنامه‌های برگشتی را خرد می‌کند. فقر همه جا سر می‌کشد، فقر شب را بی‌غذا سر کردن نیست، فقر روز را بی‌اندیشه سر کردن است».

مدیرعامل خانه هنرمندان ایران ادامه داد: اما هیچ شکی نیست که یکی از چاره‌های مهم رواج اندیشیدن و گسترش اندیشه، توجه و استفاده از هنر است؛ هنری متعالی که خود را واسطه انسان و آسمان می‌کند. ملتی که هنر را و هنرمند را پاس بدارد، مهر تایید اندیشه‌مداری را بر تارک حیاتش نقش کرده است. آنجا که هنر واژه‌ای فراموش شده یا ابزار هوا و هوس تن است، دیگر جایی برای اندیشیدن فراهم نیست.

رییس کارگروه تخصصی هنر شورای گسترش آموزش عالی سپس گفت: امشب در کنار شنیدن نوای موسیقی ارکستر فیلهارمونیک و کمی فاصله گرفتن از آن چیزی که در این سالیان به نام موسیقی جان و روح‌مان را خلیده است، از ارکستر و سازهای آن و نوازندگان آن، می‌توان درس‌هایی نیز گرفت: تماشای ارکستر به یادمان می‌آورد که می‌شود صداهای مختلف را شنید، اما نشان از آشفتگی ندید.

وی خاطرنشان کرد: تماشای ارکستر تذکرمان می‌دهد که می‌توان در کنار هم، با سازهای مختلف نشست، اما در نهایت یک نوای هماهنگ و زیبا را پدید آورد. تماشای ارکستر یادآوری می‌کند، در عین کثرت، رسیدن به وحدت محال نیست. تماشای ارکستر می‌فهماند که گفت‌وگو تنها در چند صدایی معنا پیدا می‌کند. تماشای ارکستر می‌آموزد که چگونه می‌توان برای یک هدف متعالی یکدیگر را حمایت کرد و خطای دیگری را با بزرگواری پوشاند.

دکتر سرسنگی در پایان گفت: تماشای ارکستر نشانگر آن است که مهم نیست تو یک تن چه سازی را می‌نوازی یا مدت زمان نواختنت کم است یا زیاد؛ مهم آن است که کار خود را هرچند جزئی خوب انجام دهی چون همین کار جزء می‌تواند توفیق یا عدم توفیق دیگران را رقم بزند. تماشای ارکستر پیامی می‌دهد، اینکه ما نیز تماشاگر و تماشاگرانی داریم؛ آیا این تماشاگر و تماشاگران، آنگاه که اجرایمان به پایان رسد، بر لبان خود را با لبخندی از رضایت خواهند گشود؟

پس از سخنان مدیرعامل خانه هنرمندان ایران، دکتر محمد سریر؛ رئیس شورای عالی خانه هنرمندان ایران طی سخنان کوتاهی ضمن خوشامدگویی به حضار و مهمانان خارجی، گفت: از طرف شورای عالی خانه هنرمندان به همه مهمانان خیر مقدم می گویم و فکر می‌کنم بهترین کار این است که این ارکستر را برای اجرای نخستین کنسرت، مورد تشویق شایسته قرار بدهیم.

در بخش نخست این کنسرت قطعات شهیدان خدایی، پروکوفیف (پایکوبی دلاوران)، شوستاکوویچ (سوئیت جز/والس)، ژان-باتیست لولی (مارش مراسم ترکی)، مرتضی نی داود (پیش درآمد اصفهان)، موسیقی نواحی از مغولستان، آروو پرت (برادران) و در بخش پایانی قطعات یان سیبلیوس (والس تریست)، اربارمدیش، کانتات فآب 78-27 و 12 یوهان سباستین باخ و اورتور کریولان(اپوس62) به اجرا درآمد.

همچنین در حاشیه برگزاری این کنسرت، نادر مشایخی رهبر ارکستر فرهنگی شهر تهران (‌فیلهارمونیک‌) درباره ویژگی‌های این ارکستر اظهار داشت: نظم و نظامی که در این ارکستر شاهد هستیم کاملا جدید و منحصر به فرد است. اجرای این برنامه به صورت چرخشی است یعنی نوازندگان جای مشخصی ندارند. این امر به همه نوازندگان امکان این را می‌دهد تا توانایی خود را در فواصل مختلف نشان دهند.

وی ادامه داد: یک سری سازها در ارکستر فرهنگی شهر تهران به کار گرفته شده است که برای اولین بار است که در ایران استفاده می‌شود. همچنین سازهای ضربی جدیدی را استفاده کرده‌ایم که به تازگی خریداری شده‌اند.

مشایخی با بیان اینکه ارکستر به معنایی که در قرن نوزدهم بوده دیگر عملی نیست، گفت: مسائل و شرایط اجتماعی مردم نسبت به قرن نوزدهم تغییر کرده است بنابراین اجرا باید در این عصر متناسب با فرهنگ جامعه باشد.

رهبر ارکستر فرهنگی شهر تهران درباره اجرای قطعه «شهیدان خدایی» گفت: شهیدان خدایی جزء اولین قطعاتی است که در مورد انقلاب اسلامی ساخته شده و در آن اهداف انقلاب اسلامی با موسیقی و شعری زیبا طنین انداز می‌شود. سعی کردیم با اجرای این قطعه یادی کرده باشیم از آرمان‌های انقلاب اسلامی.

اعضای ارکستر فرهنگی شهر تهران (فیلهارمونیک) عبارتند از: رهبر ارکستر: نادر مشایخی، کنسرت مایستر: ارسلان کامکار، رهبر کر: سیاوش لطفی، سولیست‌ها: بیژن کامکار، عبدالحسین مختاباد، پیتر سلیمانی‌پور، سامر حبیبی، مازیار یونسی، سیاوش کامکار، لیلا فروغی، هومن نامداری، سهراب جلایی، ویلن یک: ارسلان کامکار، نوید شعبان‌زاده ، فرمهر بیگلو، اشکان پیر‌نیا، امین عطایی، آذین نصرتی، امین واحدی، یاسمن مشهوری، ویلن دو: دانیال جوراب‌چی، نگین حاتمی، آنیتا واحدی، کیمیا ابراهیم‌زاده، صدف حقی، یاسمن آزادی، دینا مسگری، امیر ترمشیر، ویولا: کاوه تسعیری، نیلوفر سهی، صبا صفوی، سهراب جلایی، پگاه فاضلی، الهام عادل‌زاده، محمد‌یوسف شیوا، چلو: مجید اسماعیلی، ماکان خویی‌نژاد، سالار غفار‌بجویی، غزاله شیرازی، نامدار مجیدی، کورش کشاورز، زهرا یکانی، کنتر باس: پورنگ پورشیرازی، پروانه انارکی، داریوش آذر، آرش ضرابیان، بادی چوبی و کلارینت: محمد‌حسین پور‌معین، داریوش بیژنی، رهام ایران‌خواه، یلدا احسانی، ابوا: فرشید حفظی‌فرد، نازنین احمد‌زاده، فلوت: مجید سینکی، سهراب بابکی، مریم گلزاریان، بادی برنجی و هرن: فرشاد شیخی، میلاد عباسی، سیامک میردادیان، محمد نصرتی، نرگس تقی‌پور، مهسا یوسفی، ترومبون‌: حسین شریفی، سیامک کریم‌پور، علی عباسی، ترومپت: حسن فراهانی، علی ضرابی ، مهسا خطیب‌زاده، توبا: بابک میردادیان، کوبه‌ای‌: روشنک رفانی، سینا فتح‌العلومی، آرمین خیردان، عرفان فرشی‌زاده، ماهان ببری‌نمین، گروه سازهای ایرانی؛ کمانچه‌: سامر حبیبی، شور انگیز: رضا مازندرانی، قیچک: شیما شاه‌محمدی، نی: امیر سیاوش‌پور، دف: روشنک رفانی، گروه کر؛ کر رپتیتور: لیلا فروغی، سوپرانو: پگاه عینک‌چی، یکتا اعتمادی، روشنک کیمنش، سوان عابدی، آلتو: نسیم شجاعی، ناهید ابراهیمی‌فر، پانته‌آ صفایی، تارا بخت‌طالع، تنور: یاشار احمدی، علیرضا عبدالکریمی، جواد حنیفه، نوید ناصحی‌فر، باس: آرمین باباییان، محمد حقیقی، مهرداد طلایی، وحید دین‌پرور، مدیر ارکستر: مهدی بهبودی، مدیر داخلی ارکستر‌: سحر لطفی، مدیرآرشیو: سهراب جلائی، مسئول هماهنگی‌: سرور حبیبی و روابط عمومی: بتی بریران.

دومین اجرای ارکستر فرهنگی شهر تهران به رهبری نادر مشایخی سه‌شنبه 30 دی، ساعت 19 نیز در تماشاخانه ایرانشهر برگزار می‌شود.