موسیقی مقامی حامل دستاوردهای معنوی تاریخ اجتماعی ایران است

به گزارش خبرنگار موسیقی برنا، جهانگیر نصری‌اشرفی دبیر هفتمین جشنواره موسیقی نواحی در آیین پایانی این جشنواره اظهار کرد: بدیهی است ساز و کار طراحی‌شده در جشنواره هفتم بی‌استفاده از تجارب گرانسنگ جشنواره‌های پیشین خاصه جشنواره‌های خاطره‌انگیزی که به میزبانی مسئولان و مردم مهربان کرمان و با درایت هنرمند ارجمند محمدرضا درویشی برگزار شد ممکن نبود.

وی ادامه داد: صاحبنظران کم و بیش به اهمیت جشنواره‌های موسیقی نواحی به عنوان مقوله‌ای راهبردی در حوزه فرهنگ و هنر تاریخی و شفاهی کشور واقف هستند. مسئله این است که در جامعه عمدتاً شفاهی ایران انواع موسیقی قومی-عشایری همچون خط و الفبایی نامرئی و در قالب مکاتب فاخر و ارجمند هنری، حامل و ناقل بخش مهمی از دستاوردها و دانش معنوی تاریخ اجتماعی ایران بوده و بنابراین اعتبار آن تنها به چند کارگان و شماری از ملودی‌های ظاهراً ساده محدود نیست. به همین دلیل نحوه ی برگزاری و نگاه به اینگونه جشنواره‌ها در قیاس با دیگر جشنواره‌های موسیقی می‌بایست با اعتنا به همه جنبه‌های فرهنگ تاریخی صورت پذیرد.

نصرفی‌اشرفی با بیان اینکه اینگونه جشنواره‌ها مبین ظرفیت‌های بی‌بدیل موسیقی اقوام ایرانی هست، ابراز کرد: از دیگر سو چنین جشنواره‌هایی عاملی تعیین‌کننده در شناسایی و تثبیت عناصر بنیادی و ماهوی این رپرتوار به شمار آیند. بنابراین انکشاف وجوه بسیار گسترده موسیقی مقامی که محصول قرن‌ها و شاید چندهزاره تعامل و تلفیق دستاوردهای ذوقی و اجتماعی مردم ایران است، تنها به اتکای تحقیقات پراکنده معدودی از محققان میسر نیست. در نتیجه کشف همه جنبه‌ها و ویژگی‌های منحصر به فرد آن با استفاده از دانش همه آگاهان و عالمان فرهنگ و قوم موسیقی‌شناسان و با بهره‌برداری از پژوهش‌های نظام‌مند و مستمر محققان به ویژه جلب همکاری پژوهشگران محلی امکانپذیر است.

دبیر هفتمین جشنوره موسیقی نواحی همچنین تبیین اهداف و برنامه‌های چنین جشنواره‌هایی را به صورت تقویمی و لااقل برای یک دوره چند ساله خواستار شد و افزود: با تعیین و تبیین اهداف مشخص، جشنواره‌های آتی از نظر محتوایی و شکلی دچار تکرار نخواهند شد. بر این اساس قبل از هر چیز لازم دیده شد تا با توجه به گستردگی رپرتوارهای موسیقی مناطق مختلف و نیز حضور و وجود فرهنگ‌ها و پاره فرهنگ‌ها جهت انسجام بخشیدن و تعریفی مشخص از هر جشنواره، کلیت کارگان‌های بومی براساس حوزه‌های مهم فرهنگی تفکیک و نوعی از دسته بندی متریک ایجاد شود.

وی ادامه داد: این طبقه‌بندی با ایجاد تمهیدات کارگاهی و سخنرانی‌های پژوهشیِ پیش‌بینی شده، بستر لازم را جهت بررسی بسیاری از موضوعات فنی و ساختاری و پدیده‌های مادی و معنوی مرتبط با آن فراهم ساخت. از همین رو طی شش روز از افتتاح جشنواره در کرمان و اختتام آن در تهران علاوه بر اجراهای صحنه ایِ گروه های موسیقی که در تالارهای مختلف تهران و کرمان در جریان بود، جمعی از شاخص ترین خنیاگران اقوام و عشایر ایرانی و نیز خنیاگرانی برگزیده از کشورهای گرجستان ، جمهوری آذربایجان ، تاجیکستان، افغانستان و ازبکستان در مباحث کارگاهی و سخنرانی های دانشگاه تهران ، خانه موسیقی و نیز تالار رودکی اصیل ترین و قدیم ترین منظومه ها و داستان های موسیقایی و خنیایی را برای پژوهشگران ، موسیقی شناسان ، دانشجویان و علاقمندان به موسیقی خنیایی به اجرا در آوردند تا این رویداد دست کم بازتاب بخشی از ماهیت ارجمند خنیاگری ایرانی باشد.

هفتمین جشنواره موسیقی نواحی ایران از 24 تا 28 اردیبهشت‌ماه در تهران و کرمان برگزار شد.