آغاز جدی مقابله با گیاهان خودرو در برج قابوس

به گزارش خبرگزاری برنا؛ ابراهیم کریمی با اشاره به این که رویش گیاهان در تمامی آثار تاریخی وجود دارد و با توجه به شرایط اقلیمی و رطوبت موجود در استان که نسبت به دیگر مناطق بیشتر است، گفت: مناقصه نصب داربست برای از بین بردن گیاهان خودرو بر روی برج قابوس برگزار و پیمانکار آن انتخاب شده و از چند روز آینده عملیات از بین بردن گیاهان توسط متخصصین آغاز می‌شود.

وی افزود: به موازات این اقدام، طرح ساخت ربات که بتواند اسکن تصویری، بوته زدایی فیزیکی، تزریق ملات در بندهای آسیب دیده و نمونه‌برداری از مصالح را داشته باشد، تهیه شده که با این اقدام دوره زمانی نصب داربست و مداخله فیزیکی به تاخیر می‌افتد.

کریمی در خصوص وجود رطوبت در برج قابوس به عنوان میراث جهانی گفت: قبل از سیل نوروز امسال، پی بنا به فاصله دو متر بالاتر از سطح آب‌های زیرزمینی بود که بارش‌ها و وقوع سیل سبب شده تا سطح آب‌های زیرزمینی در این منطقه افزایش یابد.

وی با اشاره به این که مطالعات رفع رطوبت این بنای تاریخی صورت گرفته و اکنون درمرحله انتخاب پیمانکار است، اضافه کرد: در استان دانش فنی برای مقابله با رطوبت ایجاد شده در برج وجود دارد اما برای بهره‌مندی از تجربه و انتخاب بهترین مرمت‌کاران آثار تاریخی کشور در حال رایزنی هستیم تا اگر نیاز باشد حتی از متخصصان خارج از استان برای کنترل رطوبت بنا بهره‌مند شویم.

مدیرکل میراث فرهنگی گلستان با ااشره به سابقه رویش گیاه در این بنا گفت: درتصاویر تاریخی که از گنبدقابوس وجود دارد (اشمیت سال ۱۳۱۶) نیز رویش گیاهان رویت می شود و مشخص می‌کند که این مشکل مربوط به سال‌های اخیر نیست و یکی از مشکلات عمده در مناطق شمالی محسوب می‌شود.

کریمی با بیان اینکه باتوجه به شرایط جوی منطقه، ارتفاع رشد و تعداد گیاهان روییده شده در گنبد مخروطی برج قابوس در نوسان است، گفت به طور مثال در سال ۱۳۹۶ با توجه به مدت زمان پایش، کمترین میزان بارندگی، بیشترین میزان ساعات آفتابی و بیشترین میزان تبخیر را داشته ایم و گیاهان رشد کمتری داشته اند ولی در سال ۱۳۹۸ با توجه به افزایش مقدار بارش، شرایط جوی مساعد برای رویش گیاهان مهیا شده و رشد بیشتری را شاهد هستیم.

وی اضافه کرد: میانگین دمای سالانه گنبدکاووس در پنج سال اخیر در حدود ۱۸/۹۸ درجه سانتیگراد، رطوبت نسبی ۶۵/۳۳% و میانگین بارندگی ۴۲۹/۸۸ میلیمتر درسال بوده که شرایط لازم برای رشد گیاهان علفی را فراهم آورده است.

کریمی یادآور شد: از سال ۱۳۸۵ تقریبا هر پنج سال (سال ۱۳۸۵، ۱۳۹۰ و ۱۳۹۶) داربستی جهت پاکسازی گیاهان روئیده شده در گنبد مخروطی نصب شده ولی متاسفانه بعد از گذشت تقریبا دو ماه از پاکسازی، رویش مجدد گیاهان را شاهد بودیم.

مدیرکل میراث فرهنگی گلستان ادامه داد: طبق پایش‌های ثبت شده درسال های گذشته، تنوع گیاهی در گنبد مخروطی برج قابوس بیشتر بوده و گیاهانی از قبیل اسپند، خار شتر، سلمه تره در آن می‌روییدند ولی در سال جاری فقط رویشگیاه "سلمه‌تره" در روی برج مشاهده می‌شود.

او با اشاره به تشکیل جلسه شورای راهبردی پایگاه میراث جهانی گنبدقابوس، گفت: عدم سمپاشی به وسیله پهباد به علت تقویت میکروارگانیسم‌های دیگر و آسیب‌های بلندمدت به ملات و آجر، نصب داربست به صورت کامل دور بنا، بررسی و مطالعه از نزدیک در محل و تدقیق طرح مرمت اضطراری، بوته‌زدایی فیزیکی، جمع‌آوری دانه‌های جمع شده در بین بند آجرها، مرمت بندهای آجر در گنبد و ساخت ربات پایش از جمله تصمیماتی بود که در راستای از بین بردن گیاهان خودرو در این جلسه اتخاذ شد.

 برج قابوس، بلندترین برج آجری جهان و مقبره "قابوس بن وشمگیر"، بنایی بازمانده از سده چهارم هجری است که بر فراز تپه‌ای خاکی در مرکز شهر گنبدکاووس بنا شده‌ است.

ارتفاع بلندی برج از کف تپه آن تا زیر قاعده مخروط، ۳۷ متر و ارتفاع گنبد مخروطی آن از کف قاعده تا رأس آن ۱۸ متر است که روی هم رفته به ۵۵ متر می‌رسد که اگر ارتفاع ۱۵ متری تپه‌ای که برج روی آن بنا شده را به آن اضافه کنیم، به ارتفاع ۷۰ متری این بنا از سطح زمین می‌رسیم.

این بنای تاریخی به شماره ۸۶ درسال ۱۳۱۰ خورشیدی در فهرست آثار میراث فرهنگی کشور به ثبت رسیده است و در دهم تیر سال ۱۳۹۱ هم در فهرست آثار سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو) ثبت جهانی شد.

شهرستان تاریخی گنبدکاووس با ۳۵۰ هزار نفر جمعیت درشرق استان گلستان واقع است.