تاب‌آوری و میزان آمادگی و ویروس کرونا

به گزارش خبرگزاری برنا؛ غلامحسین شافعی، رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران، در یادداشتی در روزنامه ایران نوشت:‌ «شیوع ویروس کرونا طی ۲ ماهه اخیر در جهان و درگیری بیش از ۲۰۰ کشور و منطقه با این مهمان ناخوانده، تلنگری به همه جوامع بود که آمادگی در برابر مخاطرات و مواجهه اصولی با شوک‌­های برون‌زا، لازمه عبور با حداقل هزینه از شرایط حادث شده است. ویروس کرونا به جهانیان و اقتصادها یادآور شد که درجه تاب‌آوری و میزان آمادگی برای رویارویی با نااطمینانی­‌ها و شوک­‌های برون‌زا، از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و کشورهایی که این توانمندی را طی سال­‌ها در خود ایجاد کرده­‌اند، لطمات کمتری را از چنین شوک‌­هایی تجربه خواهند کرد. شوک­‌های برون‌زا هر زمان به شکلی بروز می­‌یابند. اما آن چه باید از این شوک‌­ها آموخت آن است که همه آنها کمابیش عواقب و پیامدهای گسترده‌­ای دارند و عبور کم‌هزینه از آنها نیازمند داشتن تفکر تاب­‌آوری است. بررسی­‌ها و مطالعات مختلف در خصوص شوک­‌هایی در این حد وسیع نشان می­‌دهد که همه کشورهایی که در مدت زمان کمتری توانسته­‌اند به حالت عادی برگردند، دارای چنین نگرش و بینشی بوده‌­اند.

در ادبیات موضوع تاب‌­آوری به این نکته مهم اشاره می‌­شود که کشورهایی که ساختارهای تولیدی خود را تقویت می­‌کنند و ساختارهای انگیزشی در جهت تقویت بنیه تولیدی و بویژه تولیدات صنعتی کشورشان است، سریع­‌تر قادر به بازگشت به حالت قبل از شوک خواهند بود. به عبارتی بنیه تولیدی کشورها در تعیین میزان تاب‌­آوری و مواجهه اصولی با شرایط ناگوار بسیار اثرگذار است.

در این میان نگاهی به اقتصاد کشورمان حاکی از آن است که شرایط فعلی با آن چه برای دستیابی به تاب­‌آوری مورد نیاز است، فاصله دارد. کشور در شرایطی گرفتار ویروس کرونا شده که قبل از شیوع این بیماری نیز با انبوهی از مشکلات و بحران‌های داخلی و تحریم‌های ظالمانه مواجه بوده است؛ به‌ طوری‌ که بر اساس آمار ارائه شده توسط مرکز آمار، رشد اقتصادی ۹ ماهه نخست سال ۱۳۹۸، منفی ۷.۶ درصد و رشد اقتصادی بدون نفت نیز تقریباً صفر درصد ثبت شده است و بر اساس گزارش تاب‌آوری ۲۰۱۹، ایران در بین ۱۳۰ کشور، رتبه ۱۲۰ را در این شاخص کسب‌ کرده است. به عبارتی آمارها به ما می­‌گویند که اقتصادی شکننده داریم و در برابر تکانه‌های احتمالی ناتوان از تطبیق بموقع با شرایط بحرانی خواهیم بود. حال شیوع کرونا در اقتصاد کشور، ضمن بر هم زدن بسیاری از معادلات و پیش‌بینی‌ها، از تحمیل شرایط سخت‌تر بر اقتصاد کشورمان حکایت می‌کند.

به نظر می‌­رسد در شرایط کنونی که کشور با انواع و اقسام تنگناها روبه‌رو است، خروج از این بحران نیز سخت خواهد بود. لذا دولت محترم و قوای سه‌گانه باید طرحی نو دراندازند. نجات بخش­‌های مولد کشور باید در دستور کار دولت قرار گیرد و این مهم اتفاق نخواهد افتاد مگر با طراحی برنامه­‌ای جامع و شفاف در راستای حل و فصل مشکلات بخش­‌های مولد اقتصاد. در این مسیر همکاری قوای سه‌گانه همسو و هم­‌جهت با هم باید صورت پذیرد و یک صدای واحد از سوی نظام شنیده شود. در این مسیر اتاق ایران نیز به عنوان نماینده بخش خصوصی و مشاور ۳ قوه، همراه و همگام با حاکمیت خواهد بود.»