سالمندان دغدغه معیشتی و استرس دارند/ سندرم آشیانه خالی کرونا در کمین است

به گزارش خبرگزاری برنا در اصفهان،مشاور معاون فرهنگی شهردار اصفهان با اشاره به پیامدهای شیوع کرونا بر سالمندان گفت: استرس به شرایطی گفته می‌شود که فرد در موقعیتی قرار می‌گیرد که مطالبات زیادی از او وجود دارد اما منابع فردی و اجتماعی پاسخگوی این مطالبات نیست که باید گفت سالمندان در زمان شیوع کرونا دقیقاً در چنین وضعیتی قرار گرفتند.

امان‌اله باطنی در برنامه چهل‌چراغ درباره ویژگی‌های دوران سالمندی اظهار داشت: از دیدگاه جمعیت‌شناسی، به افراد بالای 65 سال سالمند گفته می‌شود اما به دو دلیل نمی‌توانیم درباره سن سالمندی حکم واحدی صادر کنیم.

وی درباره این دلایل افزود: سالمندی در افراد گوناگون شرایط متفاوتی دارد و از طرف دیگر، سالمندی در جوامع مختلف تعاریف گوناگونی دارد. برای مثال در کشور ما و با توجه به برنامه‌ریزی شورای عالی جوانان، سن جوانی را از 15 تا 29 سال در نظر گرفته بودند که اخیراً  و به دلیل تغییرات اجتماعی مانند بالا رفتن سن ازدواج سه سال به آن افزوده شد، در حالی که در کشوری مانند انگلستان به افراد 13 تا 19 ساله و در استرالیا به افراد 12 تا 25 ساله جوان می‌گویند.

وی ادامه داد: به همین نسبت به سن سالمندی در کشور ما افزوده شد، اما به طور میانگین در تمام کشورهای دنیا سن بازنشستگی یعنی 60 سال به بالا به عنوان سن سالمندی در نظر گرفته می‌شود.

باطنی با اشاره به دسته‌بندی گوناگون افراد سالمند گفت: در یک دسته‌بندی افراد سالمند به سالمندان جوان (از 65 تا 74 سال)، سالمندان میانسال (از 75 تا 85 سال) و سالمندان پیر (بالای 85 سال) تقسیم می‌شوند. همچنین سازمان بهداشت جهانی به افراد 60 تا 75 ساله سالمند جوان، به افراد 75 تا 90 ساله سالمند پیر و به افراد بالای 90 سال سالخورده می‌گوید.

این نویسنده و پژوهشگر اجتماعی درباره تأثیرات شیوع کرونا بر سالمندان بیان کرد: علم پیری‌شناسی از سه جنبه زیست‌شناختی، جامعه‌شناختی و روانشناسی به پدیده سالمندی می‌پردازد. در دوران سالمندی به دلیل کاهش انرژی جسمانی توانایی رویارویی سالمندان با استرس کاهش پیدا می‌کند که در زمان شیوع بیماری کرونا شاهد این امر بودیم.

باطنی ادامه داد: اینکه در رسانه‌های جمعی مدام گفته می‌شد کرونا کاری به جوانان ندارد و افراد پیر را درگیر می‌کند و یا انتشار برخی خرده‌فرهنگ‌ها مشابه نظریه توطئه در فضای غیررسمی مبنی بر اینکه این ویروس در آزمایشگاه‌ها و با هدف کم کردن جمعیت سالمند جهان ساخته شده است، باعث تولید اضطراب اجتماعی برای سالمندان شد. متأسفانه حتی زمانی که خبری مبنی بر رهایی یافتن سالمند 90 ساله از کرونا منتشر می‌شود برای سالمندان ایجاد استرس می‌کند.

وی تصریح کرد: استرس به شرایطی گفته می‌شود که فرد در موقعیتی قرار می‌گیرد که مطالبات زیادی از او وجود دارد اما منابع فردی و اجتماعی پاسخگوی این مطالبات نیست و سالمندان در زمان شیوع کرونا دقیقاً در چنین وضعیتی قرار گرفتند و همواره دغدغه سلامت و معیشت خود و اطرافیان‌شان را داشتند.

وی با اشاره به مشکلاتی مانند بیکاری کارگران، ضربه دیدن اقتصاد ایران و تولید ناخالص ملی از کرونا، مشکلات صندوق‌های بازنشستگی و موانع اجرای قانون همسان‌سازی حقوق بازنشستگان، تأکید کرد که تمام این مشکلات برای سالمندان استرس ایجاد می‌کند.

مشاور معاون فرهنگی شهردار اصفهان درباره راهکارهای رفع این مشکل اضافه کرد: به طور کلی باید دو مهارت مدیریت استرس و مدیریت احساسات را به افراد جامعه و به‌خصوص به سالمندان آموزش دهیم. به دلیل فقدان این دو مهارت واکنش‌ها به کرونا به خصوص در روزهای نخست دچار نوعی درهم‌ریختگی بود. همچنین ورزش و فعالیت‌های بدنی، آرام‌یخشی و مراقبه، مدیریت زمان، مدیریت سازماندهی و تقویت ساز و کارهای حمایتی به کاهش این استرس کمک می‌کند.

باطنی با بیان اینکه در اصفهان حدود 40 صندوق قرض‌الحسنه خانوادگی بزرگ داریم، افزود: این صندوق‌ها باید به مدیریت بحران اقتصادی کرونا ورود کنند تا سالمندان کمتر دغدغه معیشت خود و اطرافیان‌شان را داشته باشند.

وی ادامه داد: کرونا تمام می‌شود و برای دوران پساکرونا باید به سمتی برویم که سالمندی را جدی بگیریم و حتی به نظر من لازم است وزارت امور سالمندان ایجاد شود، چون در آینده با سونامی سالمندی مواجه خواهیم شد.

وی با اشاره به وقوع پدیده سالمندی زنانه در آینده که به ازای هر 100 سالمند زن 88 سالمند مرد وجود خواهد داشت، تنهایی در سالمندی و سندرم آشیانه خالی را از دیگر بحران‌های پیش‌رو دانست و تأکید کرد که باید از هم‌اکنون برنامه‌ریزی دقیق‌تر و عمیق‌تری برای مواجهه با پدیده سالمندی در اصفهان و ایران انجام دهیم.