ساخت محله ای امن برای بچه‌ها، در دوران کرونا

فروغ رستگارمهر- سختی و ملال روزهای کرونایی، برای خانواده‌هایی که کودک خردسال یا نوجوان دارند، بیش از همه خود نمایی می‌کند. فرزندانی که در سن پویایی و تحرک، ناگزیر به نشستن در کلاسهای مجازی و چشم دوختن به صفحات الکترونیکی هستند. فارغ از چالش های سلامت جسمی، عدم ارتباط با دنیای دوستان و روابط چهره به چهره، کاهش تفریحات سالم و بدنی ، رفتارهای پرخاشگرانه و بهانه گیری اشکالات عمده ای است که  یک خانواده را دچار بحرانهای عاطفی و اجتماعی متعدد میکند.

ورود فعالان حوزه های اجتماعی و روانشناختی در چاره‌یابی این مسائل و برنامه ریزی هدفمند در نظام آموزش آنلاین در حال حاضر از مسایل مهمی است که به نظر مورد غفلت است. هر مدرسه و آموزشگاهی راه حل‌های پراکنده‌ای توصیه می‌کند. از توصیه یک روز بدون فضای مجازی تا فعالیت‌های خلاقانه در خانه؛ اما به طور نظام‌مند این روش آموزش مجازی را باید مورد کنکاش قرار داد.

این مطلب از ذکر این موضوعات توجه به بُعد دیگری از این ماجرا، یعنی نقش و اهمیت رسانه های تصویری و البته صدا و سیما نسبت به این ایام خاص برای گروه سنی کودک و نوجوان است.

رسانه ملی شبکه آموزش را در خدمت آموزش رایگان و سراسری برای کل کشور معرفی می کند. برنامه‌های آموزشی همزمان با ساعت کلاس آنلاین مدارس، نشان می‌دهد، شبکه تصویری از شرایط مخاطبش در خانه ندارد.

اما فارغ از نقش آموزشی، بحرانی که در ابتدا به آن اشاره کردم، بیش از آموزش دروس باید برای رسانه محل دخالت و نقش‌آفرینی باشد.

تنها یک برنامه تولیدی "بچه محله" از شبکه دو سیما در شرایط کرونا، ساعتی از روز را در کنار نشاط آفرینی به آموزش‌های زیست محیطی و مفاهیم ارتباطی اختصاص داده است. داریوش فرضیایی «عمو پورنگ» به همراه گروهی از هنرمندان حرفه‌ای، در بچه محل کوشیده است تصویری از محله ای گل و بلبل و بدون کرونا برای بچه‌ها به تصویر بکشد.

محله‌ای که رفاقت، محورهمه اتفاقات آن است. اما اتاق فکر این برنامه، در چندین موضوع فرهنگ‌سازی و آموزش غیر مستقیم دارد که بسیار ارزشمند تلقی می‌شود.

موضوعات شهروندی، تفکیک زباله و بازیافت، آلودگی زیست محیطی و صوتی بخشی از آموزشهای شهروندی در "بچه محل" است که در شکل گیری ساختار فکری کودکان بسیار درست عمل می کند.

به نظر می‌رسد دغدغه برنامه‌ساز در این ایام خانه نشینی کودکان، وی را ترغیب به ساخت برنامه‌ای خانوادگی کرده است که با ارائه بازی‌های هنرمندانه، طنز، موزیک‌های شاد و ریتمیک، ساعتی کودکان را در کنار اعضای دیگر خانواده روبروی قاب تلویزیون به تحرک وادارد و البته در کنار آن مفاهیم اخلاقی و اجتماعی را مورد توجه قرار دهد.

اکنون که به نظر می‌رسد "بچه محل" به ایستگاه آخر نزدیک است سوال اینجاست، رسانه برای ادامه این روزهای سخت کودکان چه در چنته دارد؟ دو گروه "فیتیله‌ای ها" و "پورنگ" در این سالها، عمده برنامه‌های شبکه خانوادگی شبکه دو را به دوش کشیدند. اینکه چقدر برنامه‌های شبکه کودک مورد توجه بوده است نیز البته جای سوال دارد.

چند برنامه‌ساز و هنرمند می‌شناسید که دغدغه کار برای کودکان را به این وسعت داشته باشد؟ چند عمو و خاله تلویزیونی در این سالها به عرصه آمدند؟ جالب اینجاست که همین معدود افراد هم به خاطر کار برای کودکان، در فضای تاثیرگذار شبکه‌های اجتماعی افراد جدی دیده نمی‌شوند.

تولیدات سیما و سینما برای کودکان، در شرایط یاد شده نیاز به برومندها و طهماسب‌ها دارد، تا جوان‌ها را به خط کنند و از دل آنها عموها و خاله‌های جدیدی به عرصه کار کودک وارد شوند.

تلاش پورنگ و تیمش  بسیار در شرایطی که کرونا می‌توانست هر کدام از عوامل را تهدید کند، ستودنی است، اما رسانه نمی‌تواند محدود به پورنگ شود.

امیدوارم کودکان این سرزمین که نیازمند امید و نشاط برای فرداهای کشورمان هستند را بیش از این‌ها دریابیم.

یادداشت از فروغ رستگارمهر- کارشناس روابط عمومی و فعال فرهنگی