تحریم‌های نفتی می‌تواند اقتصاد را از اعتیاد به نفت برهاند/ ساختارهای کشور باید تولید محور شود/ افزایش کمی و کیفی تولید و صادرات راهکار شرایط امروز است

«مرتضی افقه»، کارشناس اقتصادی و عضو هیات علمی دانشگاه شهید چمران اهواز، در گفت‌وگو با خبرنگار برنا در خصوص شرایط جدیدی که برای اقتصاد کشور با توجه به تحریم‌ها و عدم عضویت در FATF ایجاد شده و امکان صادرات نفتی عملا وجود ندارد، اظهار کرد: با افت شدید قیمت نفت حتی اگر تحریم‌ها هم حذف شود تاثیر چندانی در درآمدهای نفتی ندارد اگرچه مراودات و  مبادلات سیاسی و تجاری ما با کشورها بهبود می‌یابد اما فعلا وضعیت درآمدهای نفتی افقی تیره دارد.

او افزود: این فشار ها می‌تواند منجر به تغییر رویه و رهایی اقتصاد از اعتیاد به نفت شود تا از طریق تولید که محور اساسی هر اقتصادی است رفاه را به جامعه تزریق کنیم اما مساله این است که زیرساخت‌های مناسبی نداریم.

این کارشناس اقتصادی خاطرنشان کرد: ساختارهای حاکم بر کشور شامل همه اجزا از اداری و اجرایی تا قضایی و مقننه و سایر نهادهای تاثیر گذار در تصمیمات کشور، نه تنها مناسب نیست بلکه به شدت ضد توسعه و ضد تولید است و جهت گیری تولیدی ندارد.

افقه تاکید کرد: در طول ۴۰ سال گذشته با وابسته شدن به درآمدهای نفت کند‌ترین بوروکراسی و نظان اداری را حاکم کردیم چون سیستم انتصاب و انتخاب مدیران و کارکنان ضد کارایی است.

او بیان کرد: در کوتاه‌مدت بعید است که این ساختارها بتوانند با تحولات جدید اقتصادی هماهنگ شده و اقتصاد را به سمت تولید ببرند و اگر ساختارها عوض نشود فشار بیشتر بر مردم نتیجه آن خواهد بود.

افقه توضیح داد: در مرحله اول نظام فکری و تصمیم‌گیری باید نظام توسعه‌ای شود و توسعه‌، تولید و اشتغال جزو اولویت‌های حاکمیت باشد اما در حال حاضر مسائل ایدئولوژیک اولویت است.

به گفته این کارشناس اقتصادی اکنون تنها ۳۰ الی ۴۰ درصد ظرفیت‌های تولید کشور مشغول به کار است که از این مقدار، ۷۰ الی ۸۰ درصد، تولید داخلی است. می‌توان با اقدامات ضربتی متناسب با شرایط بحران، موانع پیش روی این بخش شناسایی و رفع شوند‌.

افقه در خصوص رونق صادرات و افزایش درآمدهای ارزی از این طریق گفت: صادرات در صورتی که خام فروشی نباشد و اشتغال و ارزش افزوده را تقدیم کشورهای خارجی نکنیم می‌تواند مفید باشد، در غیر این صورت تنها خروج منابع است.

این کارشناس اقتصادی خاطر نشان کرد: راه حل کشور در این شرایط افزایش کمی و کیفی تولید و به دنبال آن صادرات است.

او مساله مهم دیگر در صادرات را تولید کالای قابل رقابت دانست و افزود: رقابتی شدن تولید یعنی هم از نظر کیفیت در سطوح بالا باشد و هم از نظر کمی به میزانی باشد که با صادرات آن نیاز داخل دچار مشکل و یا افزایش قیمت نشود. همچنین نباید هزینه‌های تولید زیاد باشد.

افقه تاکید کرد: کشور ما توانایی و ظرفیت افزایش کمی و کیفی تولید را دارد اما ساختارهای مزاحم تولید طی سال‌ها ایجاد شده است.

این کارشناس اقتصادی درباره عملکرد بورس و تاثیر رشد آن بر تولید و اقتصاد گفت: رونق بورس در صورتی مثبت و نوثر است که سهام جدیدی عرضه شود و این  نقدینگی مستقیما به سمت تولید تزریق شود.

او تاکید کرد: عرضه‌های جدید دولتی می‌تواند در تحقق این موضوع موثر باشد.3