نگاهی به گسترش بورس در طبقه متوسط

در تمام جهان راه های مرسوم تغذیه اقتصادی اقشار مختلف جامعه بر پایه کار های تولیدی، فنی و یا از این دست با زیرساخت های موجود در هر جامعه است و علم اقتصاد در این میان برای مردم صرفا در عرضه و تقاضا خلاصه می شود اما در جهان امروز مسئله به این سادگی نیست. گرداننده ی بزرگ چرخ های اقتصاد جهانی دیگر بر تولید و فروش تک محصول ها و منابع از جمله نفت تمرکز نمی کنند و بستر های مهم دیگری در این زمینه وجود دارد که شاید در کشور ما کمتر به آن پرداخته شده بود. علل کم توجهی به بورس و یا عادت اقتصادی مردم جامعه به کار در ساختار های مرسوم بحث گسترده و در شاخه های مختلفی است که در اینجا بیشتر به اهمیت اوج گیری سرمایه گذاری های بورسی در یکسال اخیر می پردازیم.

بورس یا بهازار ایران در سال 1346 به عنوان بازاری برای عرضه اوراق بهادار با شرکت بانک صنعت و معدن و نفت پارس شروع به کار کرد اما شروع طرح ایجاد بورس در ایران به سال 1315 بازمیگردد که پس از دوره ای توقف در سال 1333 دوباره تحقیقات در این زمینه آغاز می شود و در نهایت سال 45 لایحه تشکیل آن در مجلس شورای ملی تصویب می گردد و تا سال 57  با مشارکت 142 شرکت با سرمایه ای نزدیک به 308 میلیارد ریال به کار خود ادامه می دهد. پس از انقلاب به دلیل دولتی شدن بانک ها و کارخانه جات تعداد شرکت های سرمایه گذاری در بورس ایران تا سال 61 به شدت کاهش یافت اما در سال های پایانی دهه 60 و با اتخاذ سیاست خصوصی سازی دوباره رونق به بورس بازگشت.

با وجود تمام این پیشینه اما بورس ایران تا سال ها بیشتر مورد توجه تجار و فعالان اقتصادی بود که در این زمینه فعالیت می کردند هر چند اخبار بورس از جمله واقعه یکشنبه سیاه در سال 92 همیشه به گوش جامعه می رسیده است اما طبقه متوسط جامعه کمتر به سرمایه گذاری در آن توجه کرده است. تا سال 98 که ورق بورس برای ایرانیان برگشت هنگامیکه امنیت لازم در تامین و حفظ سرمایه در بازار ارز و طلا تا حدود زیادی متزلزل شد و سود بانک ها نیز کاهش یافت جامعه در حرکتی عظیم به سمت بازاری رفت که تا سال ها قبل به آن توجهی نمی کرد و شاخص های بورس را در مدت کوتاهی جا به جا کرد تا جایی که ارزش بورس اوراق بهادار تهران نزدیک به 200 میلیارد دلار شد.بر طبق آمار در آغاز سال 98 بورس ایران با 96 هزار واحد شروع به کار کرد که این رقم تا اسفند ماه همین سال به 500 هزار واحد و در نیمه اول سال 99 به 1.8میلیون واحد رسید.

 آموزش جمعی و رشد اطلاع رسانی و سود دهی نسبی به شرکت کنندگان تاثیر زیادی بر جذب سرمایه های بی مقصد به سوی بورس داشته است. سیستم آنلاین و دسترسی آسان به بازار بورس نیز مردم را ترغیب به بازی در این زمین پرسود کرده است؛ در شرایط فعلی کشور و با وجود تورم جدی در اقتصاد تمرکز سرمایه و نقدینگی در یک نقطه به سمت رونق تولید و بازسازی ساختار فرسوده تولیدی کشور یکی از مهم ترین اهمیت های بورس برای دولت است که تا حدودی نیز در آن موفق بوده است در دهه 80 با اتخاذ سیاست های چاپ پول و برداشت از بانک مرکزی تورم شدیدی به بازار وارد شد که در نتیجه ی افزایش نقدینگی پول ملی نیز دچار تزلزل شد اما بورس یکی از راهکار های مناسب برای هدایت نقدینگی موجود در جامعه و تقویت زیرساخت های صنعتی کشور است که از طرفی طبقه متوسط جامعه نیز با سرمایه گذاری مطمئن در بورس سود قابل توجهی از این بازار کسب می کند که در ماه های اخیر موجب رضایت عده زیادی از شهروندان شده است و در نتیجه آن افراد شرکت کننده در بورس به بیش از 5میلیون نفر رسیده اند.

هر چند بورس یک بازار مطمئن از هر نظر است اما تصور اشتباه و توقع غیرمنطقی درباره آن موجب هدر رفت سرمایه های جدی در بطن جامعه شده است بطوریکه عده ای با فروش سرمایه های اصلی خود از جمله خانه و پشتوانه های مالی دیگر خود بی مهابا و بدون هیچگونه آموزشی وارد بورس شده که طبیعتا موجب ضرر و زیان آن ها می شود و چنین متضرر هایی را نمی توان پای مشکل بورس نوشت. بورس ساختاری کاملا فنی و رسمی بر پایه علم اقتصاد دارد که پرداختن صحیح به آن موجب رضایت هر طرف شرکت کننده در آن می شود و اگر سرمایه های جاری در کشور به جای احتکار ارز و طلا در این مسیر هزینه شود تولید کشور رونقی دوباره خواهد یافت که در نتیجه ی آن شاهد رشد شاخص های اقتصادی خواهیم بود. عرضه ی سهام در کارخانه ها به کارگران نیز نوعی عدالت شهروندی برای کسانیست که از دسترنج خود در یک مکان تولیدی سود مضاعف میبرند و تاثیر روانی مثبتی بر جامعه خواهد داشت. امید است با ادامه این مسیر بتوان زیرساخت های صنعتی کشور را در انقلابی مالی توسط بورس احیا و با توان بیشتر به چرخه ی تولید انداخت زیرا راه برون رفت از بحران های فعلی تنها و تنها پیگیری سیاست جهش تولید و اقتصاد مقاومتی است.