استفاده از فناوری‌های آب با ایجاد فرهنگ آن امری حیاتی است

به گزارش گروه علمی فناوری برنا، دکتر فرود شریفی قائم مقام دبیر ستاد توسعه فناوری آب فرسایش و محیط زیست معاونت علمی درباره دلایل شکل گیری جشنواره آب، خاک و محیط زیست اظهار کرد: تردیدی نیست که ایران کشور کم آبی است و ما همان آب هایی را که داریم خوب استفاده نمی کنیم و بخش اعظم آن را از دست می دهیم. کشور ما به سبب شرایط جوی و فصلی، مستعد رخداد توفان های گرد و غبار بوده است. واقع شدن کشور در کمربند خشک کره زمین، مستلزمآناستکهدر زمینه فناوری های استحصال و بهره برداری از آب، سطح مدیریت، دانش و فناوری بومی و ملی بسیار فراتر از سایر مناطق دیگری که پرآب تر هستند باشد و محققین و دانشجویان و اندیشمندان و شرکت های دانش بنیان در بخش آب وکشاورزی بصورت مادی و معنوی مورد حمایت قرار گرفته و روی ابداع روشهای ابتکاری در زمینه آب، مقابله با خشکسالی، کنترل فرسایش خاک و حفظ محیط زیست در سطح گسترده تری متمرکز شدن و تحقیق وپژوهش و کار اجرایی درخور و شایسته با مشارکت مردم و تولیدکنندگان انجام شود.

وی افزود: در راستای رفع این معضلات، در کنار کار رسانه ای و فرهنگ سازی، بهره گیری از ظرفیت جشنواره و نمایشگاه برای شناساندن فناوری ها و فعالیت های این حوزه ها امری ضروری است. پس از کار کارشناسی و ارزیابی تحلیلی، زمینه های راه اندازی جشنواره آب، خاک و محیط زیست فراهم شد.

شریفی درباره معضلات فعلی کشور در حوزه آب، خاک و محیط زیست بیان کرد: مقوله خشکسالی، پدیده وقوع ریزگرد بطور خاص و بیابان زایی بطور عام مقوله ای ملی، فرابخشی و حتی بین المللی است و مهار و کنترل آن در ظرف وظایف یک ستاد، حتی یک وزارتخانه یا یک دولت نمی گنجد؛ مهمترین چالش، فقدان مدیریت هماهنگ در راستای کنترل و تعدیل عوامل انسانی و طبیعی است که باید با قانونمند شدن و الزام به رعایت شاخص ها و معیارهای لازم توسط دستگاه های دولتی و غیردولتی و بهره برداران در تمام طرح ها و برنامه ها عینیت پیدا کند. بحران بی آبی یا بحران ریزگرد بیشتر بحران عدم مدیریت درست است.

قائم مقام ستاد توسعه آب معاونت علمی با اشاره به ساز و کارهای جشنواره برای ورود فناوری های این حوزه به بازار و تجاری سازی گفت: با توجه به برنامه ریزی های صورت گرفته و گنجاندن برنامه های جنبی متعدد، این نمایشگاه به این صورت عمل می کند که مخاطبان اصلی جشنواره و نمایشگاه ملی فناوری های آب، خشکسالی، فرسایش و محیط زیست که غالباً شرکت ها، موسسات دولتی و خصوصی دانش بنیان، نخبگان، مخترعان، پژوهشگران، صاحبان صنایع، کارآفرینان و فعالان علاقمند به سرمایه گذاری در این حوزه هستند وارد چرخه تجاری سازی فناوری شوند.

شریفی همچنین بیان کرد: در این جشنواره و نمایشگاه مکان هایی به شرکت های خصوصی و سازمان های دولتی به ویژه شرکت های دانش بنیان و افراد متقاضی فعال در زمینه آب، خشکسالی، فرسایش و محیط زیست اختصاص می یابد و پرداخت هزینه های مربوط به غرفه ها شامل اجاره مکان، تبلیغات، حفاظت و سایر خدمات برای شرکت در جشنواره و نمایشگاه، به شرکت هایی که تاییدیه حضور در نمایشگاه را از دبیرخانه دریافت کرده اند، صورت می پذیرد و ترتیبات و تدبیر امور بر عهده معاونت علمی است و این امر فرصت مغتنمی برای عرضه کنندگان و ترغیب بخش خصوصی برای حضور فعال است.

وی با بیان اینکه مراکز تحقیقاتی و پژوهشگاه ها، و دانشگاه ها به عنوان بازوهای اصلی حرکت به سمت تولید فناوری و تجاری سازی، از این حرکت مستثنا نیستند ادامه داد: چراکه ظرفیت بالایی در مشارکت، ایده پردازی و ارائه طرح های فناوری در دل دانشگاه ها و پژوهشگاه ها نهفته است. خوشبختانه تا به حال نیز طرح ها و فناوری هایی در حد قابل قبول، نشات گرفته از توانمندی های متکثر این بخش ها در کشور موجود می باشد. جایگاه و نقش پژوهشگاه ها، محققین و شرکت های دانش بنیان و بخش خصوصی با جایگاه بلند آرمانی آنها فرسنگها فاصله دارد و این فاصله تنها با سلاح علم، آگاهی، فناوری، تعامل با محققین و دانشمندان و تلاش شبانه روزی و ممارست باید به حداقل برسد. از آن جایی که هدف اصلی تشکیل ستاد، ایجاد هماهنگی بین نهادهای مختلف دست اندر کار فناوری، بسترسازی برای تجاری کردن نتایج حاصل از تحقیقات فناوری است، مشارکت پژوهشگاه ها و مراکز دانشگاهی در تحقق این هدف اجتناب ناپذیر است.

قائم مقام ستاد توسعه آب معاونت علمی در ادامه ابراز کرد: بطور مشخص اگر بخواهیم نگاهی کلی به اولویت ها و زمینه های اولویت دار فناوری در حوزه های مورد حمایت ستاد داشته باشیم، باید بگویم به طور کلی در زمینه آب، فناوری های بهینه سازی مصرف و آلودگی زدایی شناسایی، پایش و حفاظت از منابع، استحصال و بهره برداری منابع آب، استفاده از آب های نامتعارف در همه بخش ها در اولویت اند. در بخش خشکسالی فناوری های نوین پایش خشکسالی و رطوبت خاک، پایش و رطوبت سنجی خاک، مدیریت خشکسالی و استفاده از فناوری-های راداری، پدیده های جوی و تغییرات اقلیم مورد حمایت قرار می گیرند. در حوزه فرسایش فناوری هایی چون توسعه و بومی سازی گیاهان، مهار فرسایش، تثبیت و کنترل ریزگرد، گیاهان جاذب آلاینده های محیط زیست و فناوری های مقابله با آلودگی هوا در اولویت هستند.

شریفی درباره مقوله فرهنگسازی در حوزه آب و محیط زیست نیز اظهار کرد: به زعم من مهم ترین قدم در امر فرهنگ سازی برقراری ارتباط با مخاطبان انبوه و متفاوت است. در اجرای این وظیفه با استفاده از ابزارهای مختلف می توان اقدام به برقراری ارتباط وفرهنگ سازی کرد. با مخاطبین سرسختی سرو کار داریم که از پذیرفتن آن چه ارتباط جمعی و سایر فرستنده ها اعلام می کنند سر باز می زنند. از طرفی تنوع سن، جنس ، شغل، اندازه خانواده، موقعیت فرد در چرخه حیات خانوادگی، درآمد، آموزش، موقعیت جغرافیایی، مذهب، مخاطبین برای فرهنگ سازی متنوع است. مثلاً در مورد صرفه جویی در مصرف آب کشاورزی و ارتقاء کارایی آب، اخبار و اطلاعات اول به دست اشخاصی می رسد که امکانات دریافت پیام را دراختیار دارندولی مثلا به کشاورزی اشتغال ندارند. براساس یک نظریه معروف ارتباطی، اشاعه مراحل پذیرش یک ایده ـ پیام، شامل آگاهی، اقناع ، تصمیم، اجرا و تثبیت است. لذا رویکرد ستاد بر مبنای دسته بندی مخاطبین و مرحله بندی خواهد بود.

وی با اشاره به اهمیت تجاری سازی در حوزه فناوری های آب و محیط زیست بیان کرد: به طور کل، جهت گیری در این مسیر صحیح بوده و نسبت به سال های قبل پیشرفت های خوبی داشته ایم. آب به عنوان مایه حیات و خاک بستر آن است و محیط زیست سالم به عنوان بستر زندگی سالم به همه مردم، چه نسل فعلی و چه نسل های آتی مربوط است. برای نجات منابع طبیعی به خصوص آب، استفاده از فناوری با ایجاد فرهنگ آن، امری حیاتی است. اما این طی طریق، باید سرعت بیش تری داشته باشد.

گفتنی ست؛ جشنواره و نمایشگاه ملی فناوری های آب، خاک و محیط زیست به همت ستاد توسعه فناوری آب، خشکسالی، فرسایش و محیط زیست معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری خردادماه 1394 در مصلی امام خمینی(ره) تهران برگزار می شود.