برخورداری از سلامت همه جانبه حق طبیعی جوانان است

به گزارش گروه جوان و جامعه برنا،  سند پیش­رو که با هدف پاسخ به دو حیطه اساسی که شامل حوزه ­های اولویت ­دار سلامت جوانان و چگونگی بهبود و ارتقاء وضعیت سلامت آن­ها در هر یک از موارد  شناسایی ­شده است، تهیه و تدوین شده است، پیش­ فرض های کلیدی ما شامل : الف )‌ سلامت همان طور که در بند دوازدهم از اصل سوم قانون اساسی اشاره شده، حق طبیعی انسان از جمله جوانان کشورمان است، ب) بنیان بسیاری از رفتارهای تأثیرگذار بر سلامت و شیوه زندگی افراد در سنین جوانی شکل گرفته و از این رو اتخاذ شیوه زندگی و رفتارهای سالم در این دوران تأثیر شگرفی بر کاهش بار بیماری ها به ویژه بیماری­ های مزمن در آینده خواهد داشت. ج )  برنامه­ های ارتقای سلامت در جوانان ازبرنامه های  هزینه ­اثربخش­ در حوزه سلامت کشور هستند. ح ) توفیق در ارتقاء سلامت جوانان قطعاً تضمین­کننده سلامت نسل حاضر و آینده کشور بوده و پایداری برنامه­های توسعه کشور را در عرصه ­های کلان­تر به دنبال خواهد داشت .

 حفظ و ارتقای سلامت جسمی و روانی، اجتماعی و معنوی جوانان یکی از ضرورت­ های نظام سلامت کشور و در راستای تحقق اصول 3، 10، 29 و 43 قانون اساسی، سیاست­ های کلی سلامت ابلاغی مقام معظم رهبری و مواد 112، 85، 86 و 97 از برنامه چهارم توسعه کشور است.

بدیهی است که تحقق اصول فوق­الذکر و اهداف برنامه های توسعه کشور در راستای چشم­انداز جمهوری اسلامی ایران در افق 1404 با توجه به چند بعدی بودن ماهیت تعیین­ کننده ­های سلامت جوانان،  نیازمند مشارکت همه دستگاه ­ها و سازمان ­های ذینفع و دست ­اندرکار در تامین، حفظ و ارتقاء سلامت جوانان است. توجه به سلامت جوانان از چند جنبه مهم و اساسی است: اول اینکه برخورداری از سلامت همه­ جانبه حق طبیعی جوانان است. دوم اینکه با توجه به شکل­ گیری بسیاری از عادات و رفتارهای اجتماعی در سنین نوجوانی و جوانی، مدیریت سلامت جوانان و پاسخگویی شایسته به نیازهای خاص این گروه سنی، می‌­تواند در آینده بیشترین ارزش اقتصادی و اجتماعی را برای جامعه به همراه داشته باشد و سوم اینکه با سرمایه­ گذاری برای ارتقاء سلامت جوانان می‌­توان از بسیاری از هزینه های مستقیم و غیرمستقیم سلامت که به دنبال از دست رفتن سال‌های مفید زندگی به دلیل مرگ و یا ناتوانی حاصل می‌­شود، جلوگیری نکند و با تضمین سلامت جوانان کشور، سلامت کل جامعه و نسل­‌های آتی کشور را تضمین کرد. حیطه سلامت جوانان از جمله حیطه­هایی است که به دلیل اهمیت آن در پیشگیری از مرگ و میر، ناتوانی­‌های جسمی و شیوع مسائل اجتماعی باید مورد توجه قرار گیرد.

به لحاظ رویکرد تدوین سند، اجماع دست­اندرکاران  بر رویکردی ترکیبی استوار گشت. به طوری که توجه تواماً به مواردی چون تفاوت در نیازمندی­‌های  متفاوت جوانان، تاثیر توسعه اجتماعی بر ارتقاء سلامت جوانان، ارجحیت پیشگیری بر درمان در تمامی ابعاد سلامت جوانان و نهایتاً ضرورت مشارکت و همکاری‌­های  بین­ بخشی  در تحقق اهداف سلامت معطوف شد. از سویی در شناسایی حوزه‌­های اولویت‌­دار و کلیدی سلامت جوانان به نحوی عمل شد که برنامه­‌های هر حوزه علاوه بر پاسخگویی به نیازهای سلامت کنونی کشور، مبنای مناسبی برای تصمیم­‌گیری و سیاستگذاری آتی در برنامه­ های توسعه پنج­ساله کشور قرار گیرد.

ارزشهای لحاظ شده در سند فوق الذکر شامل :

توجه به رویکرد سلامت همه­ جانبه جوانان، عدالت در دسترسی و بهره­مندی از خدمات سلامت ، ،اصالت خانواده ، توجه به سلامت نسل­های آینده ، ضرورت تعاون و همکاری همگانی در تحقق سلامت جوانان ، تاکید بر عوامل اجتماعی و محیطی مؤثر بر سلامت ، توجه به توانمندی جوانان برای کنترل سرنوشت فردی و اجتماعی خود است.

اهداف کلی سند شامل :

مشارکت همگانی  دستگاه‌­ها و نهادهای دست­اندکار سلامت جوانان در راستای تحقق رویکرد سلامت همه­‌جانبه و انسان سالم، بهبود سبک زندگی جوانان ،ارتقاء سلامت اجتماعی جوانان ،افزایش آگاهی جوانان جهت تضمین ازدواج سالم و تقویت بنیان خانواده، گسترش پوشش خدمات بهداشت جسمی و روانی متناسب با سطح نیاز جوانان ،ارتقای ایمنی نظام حمل و نقل جاده­ای وارتقاء سطح بهداشت روان جوانان است.

بسته های راهبردی سند شامل :

بسته­ی راهبردی اول :  بسیج همگانی دستگاه‌ها  که شامل  مشارکت  همگانی دستگاه‌­ها و نهادهای دست ­اندکار سلامت جوانان در راستای تحقق رویکرد سلامت همه­جانبه و انسان سالم است بسته­‌ی راهبردی دوم شاملا بهبود سبک زندگی  سبک زندگی ،  بسته­ی راهبردی سوم : سلامت اجتماعی وپیشگیری از اعتیاددر جوانان با رویکرد ارتقاء سلامت اجتماعی جوانان است،بسته‌­ی راهبردی چهارم تشکیل خانواده، ازدواج سالم و تحکیم بنیان خانواده است. بسته‌­ی راهبردی پنجم: ،گسترش پوشش خدمات سلامت متناسب با سطح نیاز جوانان و بسته­ی راهبردی ششم :  پیشگیری از سوانح وحوادث جاده ای در جوانان با رویکرد ارتقای آگاهی ایشان و بسته­‌ی راهبردی هفتم ارتقای  بهداشت روان جوانان است.

اسناد منتخب مورد استفاده عبارتند از:

          سیاست‌های ابلاغی مقام معظم رهبری در حوزه سلامت وجمعیت ، قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، سند چشم­انداز جمهوری اسلامی ایران 1404،نقشه تحول نظام سلامت جمهوری اسلامی ایران ،سند سلامت زنان، سند سلامت مردان، برنامه حفظ و ارتقای سلامت جسمی و روانی جوانان جمهوری اسلامی ایران (مصوب 88) قوانین برنامه توسعه، سند بهداشت باروری نوجوانان و جوانان جمهوری اسلامی ایران، سند سلامت نوجوانان و جوانان ایرانی (94-90) ،نقشه جامع سلامت نوجوانان و جوانان جمهوری اسلامی ایران، قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت موضوع ماده 156 قانون برنامه چهارم توسعه ، منشور حقوق و مسئولیت‌های زنان در نظام جمهوری اسلامی ایران ،مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی، سیاست های تشکیل، تحکیم و تعالی خانواده در نظام اسلامی ،سیاست­های ارتقاء مشارکت زنان در آموزش عالی ،دستاوردها، چالش ها و افق‌های پیش روی نظام سلامت جمهوری اسلامی ایران ،راهبردهای کلان سلامت زنان در جمهوری اسلامی ایران ،مصوبه شورای عالی جوانان درخصوص اعلام سیاست‌ها و برنامه‌های مصوب اوقات فراغت جوانان به سازمان ملی جوانان، سند برنامه جامع ملی ساماندهی امور جوانان ،سند چشم­انداز سلامت جوانان در افق 1404 ،قانون تسهیل ازدواج جوانان ،منشور تربیتی نسل جوان  ، مصوبه شورای عالی جوانان درخصوص اعلام سیاست‌ها و برنامه‌های مصوب اوقات فراغت جوانان به سازمان ملی جوانان ، سند برنامه جامع ملی ساماندهی امور جوانان ،سند چشم­انداز سلامت جوانان در افق 1404 ،قانون تسهیل ازدواج جوانان و منشور تربیتی نسل جوان است.